مناسبتهای روز اول ربیع الاول

مناسبتهای روز اول ربیع الاول

مناسبتهای روز اول ربیع الاول عبارتند از 1. دفن بدن مطهر پیامبر ﷺ، 2. لیلة المبیت 3. هجرت پیامبر ﷺ 4. هجوم به خانۀ وحی 5. مسمومیت امام عسکری علیه السلام

1. دفن بدن مطهر پیامبر ﷺ

در نیمه شب اول ریع بدن مطهر خاتم الانبیا’ والمرسلین ﷺ را امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام دفن فرمودند.[طبقات ابن سعد: ج2 ص78. مسند احمد: ج6 ص274،242،62 . سنن بیهقی: ج3 ص409م السیرةالنبویة(ابن کثیر):ج4 ص538]

مصیبت و فاجعه رحلت پیامبر ﷺ از یک طرف و بی احترامی به آن حضرت و توجه نداشتن مردم به غسل و کفن و دفن حضرت از طرف دیگر ، داغهایی بود که بر دل مبارک امیرالمومنین علیه السلام[خصال:ص372. اختصاص: ص171] سنگینی می کرد. چنانچه با یاد تلخ آن روزها فرموده اند:" آیا بدن شریف پیامبر ﷺ را رها میکردم و او را دفن ننموده برای خلافت و سلطنت بعد از او نزاع میکردم"؟[احتجاج: ص74]

شیخ مفید میفرماید:" اکثر مردم در دفن پیامبر ﷺ حاضر نشدند، و نماز بر ان حضرت نخواندند، چه اینکه بین انصار و مهاجرین مشاجره در امر خلافت بود[ارشاد مفید: ج1ص189]. اعمش میگوید: پیامبرشان از دنیا رفت مردم هم وغمی نداشتند جز آنکه عده ای بگویند :" امیر از ماست"و طایفه دیگری بگویند :" امیر از ماست"[تقریب المعارف:ص256]

هنگام رحلت پیامبر ﷺ مغیره خطاب به ابوبکر و عمر گفت: اگر بعدا" با مردم کاری دارید آنها را دریابید. لذا ابوبکر و عمر هنگام دفن پیامبر ﷺ حاضر نبودند، بلکه میان دیگران بودند که در سقیفه برای خود امیر انتخاب میکردند، و قبل از آنکه کنار بدن حضرت حاضر شوند، بدن مطهر دفن شد.[المصنف:ص568،14. جامع الاحادیث:ج13 ص267]

عبدالله بن حسن میگوید: به خدا قسم ابوبکر و عمر بر پیامبر ﷺ نماز نخواندند، و سه روز بدن مبارک آن حضرت دفن نشد، ولی با این همه اهل سقیفه مشغول کار خود بودند.[تقریب المعارف:ص251]

حضرت باقر علیه السلام میفرمایند: مردم روز دوشنبه و شب سه شنبه را بر بدن آن حضرت نماز می خواندند، و عموم مردم حتی خواص و نزدیکان حضرت بر بدن مبارک نماز خواندند، اما هیچیک از اهل سقیفه بر غسل و کفن و دفن حضرت حاضر نشدند. امیرالمومنین علیه السلام بریده اسلمی را برای خبر دادن نزد آنان فرستاد، ولی اعتنایی نکردند و بعد از دفن آن حضرت بیعت آنان هم تمام شد.[مناقب ابن شهرآشوب: ج1ص297 . بحارالانوار: ج22 ص524]

عایشه در این باره اقراری دارد که جالب توجه است. او گفته است:" بخدا قسم ما از دفن پیامبر ﷺ با خبر نشدیم تا اینکه صدای بیل و کلنگ را در شب چهارشنبه از حجره آن حضرت شنیدیم"، یعنی بعد از دفن متوجه شدیم.[تاریخ الاسلام(ذهبی): ج1ص582. السیرة النبویة(ابن کثیر):ج4 ص538. مسند احمد:ج6 ص274،242،62]

باید از اینان که بر سر غصب خلافت همه چیز را فراموش کرده بودند پرسید: آیا سقیفه در حضور پیامبر ﷺ و به سفارش حضرت بود یا غدیر؟

آیا برای تشکیل شورای سقیفه دستوری از طرف خداوند آمده بود یا درباره غدیر؟

آیا در سقیفه از اکثر بلاد مسلمین حضور داشتند یا در غدیر؟

آیا در سقیفه همه مردم حاضر بودند یا در غدیر که حتی زنها هم بیعت کردند؟

مناسبتهای روز اول ربیع الاول

2. لیلة المبیت

شب اول این ماه پیامبر ﷺ از شر کفار از مکه به مدینه هجرت کردند. در آن شب آقا و مولایمان امیرالمومنین علیه السلام جان نثاری فرموده به جای رسول گرامی اسلام ﷺ در بستر ایشان خوابیدند،[قلائدالنحور:ج ربیع الاول، ص8. مسارالشیعة:ص27. فیض العلام:ص201. زادالمعاد:ص332. بحارالانوار:ج97 ص168. مصباح کفعمی: ج2 ص596] چه اینکه کفار قریش قصد کشتن حضرتش را داشتند. به این مناسبت آیه " و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله. . . ":" از مردم کسی هست که جان خویش را در راه رضایت خداوند میفروشد و خدا بر بندگان مهربان است " در شاُن علی بن ابیطالب علیه السلام نازل شد.[سورۀ بقره: آیۀ 207]

در شبی که امیرالمومنین علیه السلام به جای پیامبر ﷺ خوابید به جبرییل و میکاییل خطاب رسید که من بین شما دو نفر برادری قرار دادم و عمر یکی از شما رابیش از قرار دادم. کدامیک از شما ایثار میکند که عمر طولانی از آن دیگری باشد؟ هر دو عمر طولانی را اختیار کردند.

خطاب آمد: " به زمین نگاه کنید و ببینید که چگونه علی علیه السلام حیات خود را به برادرش پیامبر ﷺ ایثار نموده و به جای او خوابیده و جان خود را فدای جان او نموده است. به زمین بروید و او را از دشمنان حفظ کنید". آنان آمدند و بالای سر امیرالمومنین علیه السلام و میکاییل سمت پاهای آن حضرت نشست و ندا کرد:" بخ بخ من مثلک یابن ابی طالب، خداوند در جمع ملایکه به تو مباهات فرمود" . اینجا بود که آیه شریفه " ومن الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله... " نازل شد.[بحارالانوار:ج19 ص39]

مناسبتهای روز اول ربیع الاول

3. هجرت پیامبر ﷺ

پیامبر ﷺ 13 سال پس از بعثت به مدینه طیبه هجرت فرمود.[قلائدالنحور:ج ربیع الاول، ص8. مصباح کفعمی: ج2، ص596]

مناسبتهای روز اول ربیع الاول

4. هجوم به خانۀ وحی

در این روز اولین هجوم به خانۀ امیرالمؤمنین علیه السلام صورت گرفت. هنگامی که امیرالمؤمین علیه السلام ، متوجّه غسل و کفن و دفن پیامبر ﷺ شد و غاصبین خلافت در سقیفه بودند، در شب چهارشنبه که اول ربیع بود بدن مبارک آن حضرت را دفن فرمود و طبق وصیت پیامبر ﷺ متوجّه جمع آوری قرآن شد. آن حضرت فرمود: «علی جان، تا سه روز از خانه خارج مشو و قرآن را جمع آوری کن. . . ».[تفسیر فرات: ص398 . در توحید صدوق:ص73 هفت روز در امالی طوسی:ج1، ص263 نُه روز است]

در این ایام، سه بار به منزل آن حضرت هجوم آوردند : بار اوّل در روز اول ربیع بود که برای بیعت آمدند و آن حضرت فرمود که قسم یاد کرده ام تا جمع قرآن تمام نشود از خانه بیرون نیایم و آنان بازگشتند. پس از آن امیرالمؤمنین علیه السلام شبها صدّیقۀ طاهره و حسنین علیهم السلام را بر درِ منازل اصحال می بردند و طلب یاری می نمودند.[کتاب سلیم: ص128. احتجاج : ص75-190]

بار دوّمهفت روز بعد از دفن پیامبر ﷺ بود که زبید و عده ای دیگر در منزل امیرالمؤمنین علیه السلام جمع شده بودند. آن روز زبیر شمشیر کشید تا عمر را بکشد.[توحید صدوق: ص73. احتجاج: ج1 ص95-111. بحارالانوار:ج28، ص321]

بار سومبه منزل حضرت هجوم آوردند، و پس از آتش زدن درِ منزل و ضرب و جرح صدّقۀ طاهره سلام الله علیها و کشتن حضرت محسن علیه السلام، امیرالمؤمنین علیه السلام را با دست بسته بیرون بردند.[کتاب سلیم: ص82-249. الکوکب الدری: ج1 ص194. الجمل: ص117. کامل ابن اثیر: ج2، ص326. تاریخ طبری: ج3، ص203]

مناسبتهای روز اول ربیع الاول

5. مسمومیت امام عسکری علیه السلام

امام حسن عسکری علیه السلام در اثر زهر مسموم شد و بیماری حضرت آغاز گردید.[قلائدالنحور:ج ربیع الاول، ص2. مصباح کفعمی: ص523. مصباح المجتهد: ص732. فیض العلام:ص201. ارشاد: ج2ص336. کشف الغمة:ج2 ص 415 . بحارالانوار: ج50 ص334-335] بنا بر قولی شهادت امام حسن عسکری علیه السلام در سال 260 هـ . در چنین روزی بوده است،[قلائدالنحور:ج ربیع الاول، ص2. مصباح کفعمی: ص523. مصباح المجتهد: ص732. فیض العلام:ص201] و به قولی دیگر در چهارم ربیع الاول و به قولی دیگر در هشتم ربیع الاول بوده است.[مسارالشیعة:ص28-29. فیض العلام:ص205]