مال مخلوط به حرام و 3 حکم درباره آن

مال مخلوط به حرام :

مال مخلوط به حرام ممکن است به چند صورت مختلف مخلوط به حرام شده باشد که در هر صورتی، حکمی مخصوص به خود را دارد؛ لذا بایستی برای پاسخ به این سؤال ابتدا صورت هایی که می توان برای مال مخلوط به حرام متصور شد را تبیین کرد تا حکم هر صورت آن روشن شود:

1) اگر مقدار مال و صاحب مال معلوم باشد؛ بدین صورت که شخص بداند که مثلاً هزار تومان از مال دیگری، به صورت حرام با مال خودش قاطی شده و همچنین بداند که صاحب آن مال چه کسی است که در این صورت واجب است حق صاحب مال را از مال خودش جدا کند و به او برگرداند.

2) اگر مقدار مال معلوم باشد ولی صاحب آن معلوم نباشد که چه کسی است، در این صورت باید آن مقدار مال را که می داند متعلّق به خودش نیست را با کسب اجازه از حاکم شرع از طرف صاحب مال به فقیر مستحق صدقه بدهد.

3) اگر مقدار مالی که حرام است، نامعلوم باشد اما صاحب مال مشخص باشد، در این صورت نیز باید به شکلی با صاحب مال مصالحه کرد و رضایت او را جلب کرد و یا به طریقی حلالیت گرفت.

4) اگر نه مقدار مال حرام مخلوط به حلال، بطور مشخص معلوم باشد و نه صاحب آن مال؛ به گونه ای که آنچنان مال حلال با مال حرام آمیخته شده باشد که نتوان آنها را از یكدیگر جدا کرد و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچ كدام معلوم نباشد، شخص برای اینکه اجازه تصرف در آن مال را داشته باشد، باید یک پنجم آن (خمس) را به مجتهد یا نماینده او بدهد که در این صورت استفاده از چهار پنجم باقی مانده حلال می شود.

شاید بخواهید بدانید: معیار تشخیص مال حلال و حرام

منبع: برگرفته از استفتائات از سایت مراجع عظام تقلید.