انسان شناسی / جلسه 12

انسان دارای یک ساختار وجودی است است که هم می تواند در صراط و هم خارج از صراط باشد. اگر خارج از صراط باشد، عبد و بنده شیطان است و اگر در صراط باشد باید خودش را برای حمله شیطان آماده کند.

حمله از جلو؛ حمله از آینده است. دلشوره ها و ترس های از آینده از پیام های شیطانی است.
حمله از عقب؛ حمله از گذشته است. شیطان گناهان، شکست ها و کدورت ها را به رخ انسان می کشد تا مؤمن را از کار بیاندازد.
حمله از راست؛ نقاط قوت ما، دین و مسائل شخصیتی و امتیازات یک نفر را به او یادآور می شود. اعتبار، شهرت و... هر کمالی می تواند برای انسان خطرساز باشد. تقوای ما می تواند وسیله ای برای حمله شیطان باشد. در دعا داریم؛ خدایا اگر به ما قلب پاک و عقل می دهی به نفع ما تمام شود.
حمله از چپ؛ نقاط ضعف و گناهان ما می تواند دستگیره ای برای شیطان باشد.

چرا که شیطان به خداوند عرض کرده؛ «لأقعدنّ لهم صراطک المستقیم .... و لا تجدوا اکثرهم شاکرین»؛[سوره اعراف - آیات 16و17] حتماً حتماً حتماً در صراط مستقیم می نشینم سپس از جلو، پشت، راست و چپ به بندگانت حمله می کنم. به محض این که صراط مستقیم را انتخاب کنیم باید خود را برای حملات شیطان از 4 جهت آماده کنیم. «انا هدیناه السبیل إمّا شاکرا و إمّا کفورا»؛[سوره انسان - آیه 3] لازمه صراط مستقیم درگیری با شیطان است.
در انسان شناسی انسان می فهمد که شیطان لازمه وجودی انسان است و دیگر از خداوند سؤال نمی پرسد که چرا شیطان را آفریدی که از 4 جهت به ما حمله کند؟ می فهمد که احتیاج به شیطان دارد چون خداوند رب العالمین است و در اراده کرده صراط مستقیم که شیطان به ما حمله کند و لازمه وجودی انسان است.

1. حمله از جلو؛ حمله از آینده است. دلشوره ها و ترس های از آینده از پیام های شیطانی است.
2. حمله از عقب؛ حمله از گذشته است. شیطان گناهان، شکست ها و کدورت ها را به رخ انسان می کشد تا مؤمن را از کار بیاندازد.
3. حمله از راست؛ نقاط قوت ما، دین و مسائل شخصیتی و امتیازات یک نفر را به او یادآور می شود. اعتبار، شهرت و... هر کمالی می تواند برای انسان خطرساز باشد. تقوای ما می تواند وسیله ای برای حمله شیطان باشد. در دعا داریم؛ خدایا اگر به ما قلب پاک و عقل می دهی به نفع ما تمام شود.
4. حمله از چپ؛ نقاط ضعف و گناهان ما می تواند دستگیره ای برای شیطان باشد.
همه این موقعیت ها محلی برای کمین شیطان هستند. انسان برای کمال خودش به این چهار حمله شیطان نیاز دارد.
در درس خواندن و یا ورزش کردن اگر تمرین و امتحان و مسابقه نباشد، انسان رشد نمی کند. یک باشگاه خوب باشگاهی است که ورزشکار رزمی را طوری بار بیاورد که بتواند اگر از چهار طرف به او حمله کردند، مبارزه کند.

شیطان کمالاتش او را بدبخت کرد. توهمِ کمال است که آدم را جلوی خدا و ائمه(علیهم السلام) نگه می دارد. هرچه به کمالات من اضافه می شود خطرناک تر می شود.

شیطان کمالاتش او را بدبخت کرد. توهمِ کمال است که آدم را جلوی خدا و ائمه (علیهم السلام) نگه می دارد. هرچه به کمالات من اضافه می شود خطرناک تر می شود.
در دعای عالیة المضامین می خوانیم؛ خدایا هر کمالی برای من قرار می دهی برای من خطرناک نباشد و این ها را علیه من قرار نده.
مفاسدی را که در طول اسلام می بینیم حمله از راست بوده است. بیشترین ضربه هایی که به اسلام خورده از افراد صاحب کمال بوده است.
امام امت (قدس الله سره) با خیلی ها درگیر بودند ولی فرمودند: خون دلی که پدر پیرتان از این جامعه روحانیت خورده از هیچ طایفه ای نخورده است. بیشترین شهید را داده اند، بیشترین خدمت را کرده اند ولی ...!
یکی از بیماری هایی که در وجود ماست حسادت نسبت به اهل بیت (علیهم السلام)، اولیاءالله و ولی فقیه است. یک آدم بیسواد که ادعایی ندارد و سنگ اندازی نمی کند. این فرد کمال به دست آورده ولی شیطان کمالاتش را بر علیه خودش استفاده می کند. در خودشناسی است که من می بینم چه کسی هستم و کجا هستم و دشمنانم چه کسانی هستند؟! یک آدم قدرتمند همیشه پیروز نیست ممکن است شکست هم بخورد. ما باید خودمان را تربیت کنیم و بدانیم که در مقابل هرکدام از این حملات چه عکس العملی نشان دهیم؟
نبی اکرم ﷺ فرمودند: «المؤمن بین خمس شدائد»؛[تنبيه الخواطر و نزهة النواظر؛مجموعة ورّام، ج 1، ص 96] مؤمن بین 5 شدت قرار دارد.
مؤمن یعنی کسی که در صراط مستقیم قرار گرفته است. چون حمله ها روی صراط مستقیم است. چون می خواهیم شبیه خدا شویم باید بدانیم که او حیّ و قیومی است که لا یموت است. ساختار انسان ساختاری است که تمنای مثل خدا شدن را دارد و به کم تر از آن راضی نیست. باید تمرین کنیم.

وقتی زیارت عاشورا می خوانیم بیماری حسادت برطرف می شود.

هیچ جایی مثل زیارت عاشورا نداریم که فرد آن قدر بزرگ گویی کند. بزرگ ترین هوس ها و آرمان های انسان در زیارت عاشورا است. «اسئل الله ان یجعلنی معکم فی الدنیا و الآخره». زیارت عاشورا درس انسان شناسی است. من به عنوان یک حقیقت با امام حسین علیه السلام روبه رو هستم. چه قدر بزرگوارند که ما را به مقام خودشان دعوت کرده اند. خوشحال می شوند که ما هم مثل ایشان شویم. وقتی زیارت عاشورا می خوانیم بیماری حسادت برطرف می شود.
در جامعه کبیره می خوانیم «فمعکم معکم لا مع غیرکم». حسادت چیزی است که اقشار مذهبی هم دچار می شوند و نباید ترس داشته باشند. ما در این باشگاه سهم داریم و باید تمرین کنیم تا درست برخورد کنیم.
1 ـ ما مؤمن حسود را سهمیه داریم ولی نباید مؤمن حسود باشیم. اگر می خواهیم مسابقه بگذاریم به اولیاء الهی نگاه کنیم و از وجودشان لذت ببریم.
2ـ مؤمن سهمیه دارد که با کفار بجنگد.
3 ـ با منافقان درگیر می شود و در سهمیه اش است.
4 ـ درگیری با شیطان در سهمیه اش است.
5 ـ نفس اماره که با او درگیر می شود.
این 5 شدت روایت از رسول الله ﷺ است.
ورزش مثل نماز واجب است چون در روح انسان تأثیرگذار است. در مقابله با حمله های شیطان هم مؤثر است. امام (قدس الله سره) فرمودند: ورزشکار برای جذب معارف اسلامی از بقیه مهیاتر هستند. همان طور که جسم را با آزمایش های متعدد مورد بررسی قرار می دهیم. روحمان هم باید تحت نظر متخصص باشد.
امام خمینی (رحمه الله) فرمودند: اگر با یک مشکل روحی از دنیا برویم معلوم نیست چند قرن آخرتی در برزخ گرفتار خواهیم شد.
«ان الشیطان کان الانسان عدوا مبینا»؛[سوره اسراء - آیه 53]
«ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِينَ كَفَرُوا ۖ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ»؛[سوره فاطر - آیه 26] باید اراده درگیری با شیطان را داشته باشید.
چرا ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام برابر با ثواب زیارت امام حسین علیه السلام است؟ وقتی امام حسین علیه السلام بعد از امام حسن علیه السلام امام شد، بزرگانی که در نسل امام حسن علیه السلام بودند، در اثر حسادت اختلاف به وجود آوردند که چرا امام حسین علیه السلام به امامت رسید. حضرت عبدالعظیم علیه السلام اولین کسی بود که این سد را شکست. عقایدش را به بنی الحسین عرضه کرد. آدم این طور بزرگ می شود. کمالاتش نه روی خودش سایه بیاندازد نه روی دیگران.
طلبه باید به موقع احساس مسئولیت کند.
-------------------------------------------------------------
منبع: سایت منتظران منجی، استاد محمد شجاعی، 1393/7/16.