13 خصوصیات در شهید بهشتی (قدس سره)

1- اولین خصوصیت مشترک همه کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی آیت الله شهید بهشتی (قدس سره) جهت دار بودن آنها می باشد.

2- دومین ویژگی بارز در فعالیت های علمی و تحقیقاتی دکتر بهشتی (قدس سره) جدیت و نظم ایشان در اینگونه کارها می باشد.

3- مسأله دیگری که به صورت ویژگی عمومی حرکات و فعالیت های شهید بهشتی (قدس سره) در طول زندگی ایشان در راستای مطالعات و کارهای فرهنگی بود اعتقاد ایشان به فعالیتهای دراز مدت پرثمر علمی و عملی بود.

4- از اهم ویژگی های لازم برای یک فرد محقق حق گر این است که در برخورد با اندیشه و عقاید دیگران نخست سخن دیگران را خوب دریابد و شهید آیت الله بهشتی (قدس سره) این توانایی را داشتند که با حوصله و دقت نظرات دیگران را به طور کامل دریابند.

5- دیگر از خصوصیات آیت الله سید محمد حسینی بهشتی (قدس سره) احترام او به آرا و نظرات دیگران بود سخن هر کس را شایسته این می دانست که مورد درنگ و تأمل قرار گیرد.

6- از دیگر ویژگی های ایشان به مسأله واقع بینی وی می توان اشاره کرد، این خصوصیت از پیدایش افراطها و تفریطها در مسیر حرکت ایشان جلوگیری می نمود.

7- متانت، کم گویی و گزیده گویی از جمله ویژگی هایی است که در زندگی اجتماعی و در مباحثات علمی این شهید بزرگوار به چشم می خورد.

8- از موهبت هایی که به یمن گسترش و عمق مطالعه و تحقیق از یکسو و برخورد سالم از سوی دیگر می آید توانایی بر استدلال و اقناع اشخاص است و شهید بهشتی (رحمه الله) این خصوصیات را به حد تمام و کمال داشتند.

9- مباحث آیت الله بهشتی (قدس سره) هرگز رنگ مجادله به خود نمی گرفتند چرا که جدل عمدتاً وقتی صورت می گیرد که فردی بخواهد نظر خود را بدون استدلال و ادله کافی بر فرد دیگری تحمیل کند و یا از پذیرش سخن حق طرف مقابل سر باز زند.

10- با وجود این مجموعه صفات کم نظیر، گستردگی و عمق معلومات دکتر بهشتی (قدس سره) در زمینه های مختلف هرگز باعث نمی شد که خویشتن را از بهره جستن از آرا و عقاید دیگران به وسیله عجب و خود بینی محروم ساخته و دریچه تحقیق را به واسطه آنکه نظرش در بسیاری از موارد از دیگران صائب تر است بر روی خود ببنندند.

11- خصوصیت مهم دیگر آیت الله شهید بهشتی (قدس سره) که در مباحث و آثار ایشان به طور وضوح به چشم می خورد توانایی جمع بندی بسیار خوب وی بود. ایشان گاهی از میان اندیشه ها و سخنان متضاد، نقاط مشترک را درمی یافتند و بر همان پایه مشترک استدلال خویش را بیان و بنا می کردند.

12- در مباحث عمومی و یا در بحث با اشخاص و افراد خاص آهنگ و روال مباحث ایشان هدایتگرانه است، نه آنکه در برخورد با عقاید مخالف به سرعت چماق تکفیر بلند شود و مانع هرگونه اندیشه ورزی دیگران گردد.

13- نکته قابل تأمل در سیره و زندگی علمی و تحقیقاتی شهید بهشتی (قدس سره) آن است که ایشان دیر دست به نوشتن می زد و پس از تعمق بسیار همراه با وسواس لازم برای یک کار علمی اقدام به انتشار آن می نمود و به همین سبب هم کمتر نیاز به تجدید نظر داشتند.