دانلود و معرفی کتاب «پیشوایان هدایت»/ «موسوعة أعلام الهدایة»

پیشنهادی برای مطالعه سیره اهل بیت(علیهم السلام)

گفتن این که تاریخ ۲۵۰ ساله اهل بیت(علیهم السلام) حکایت درخشش نوری واحد است، به زبان، ساده است اما نشان دادن آن با جزئیات و در قالب بیش از 4000 صفحه کتاب و ذیل سرفصل های مختلف و با بهره گیری از منابع متعدد، کار دشواری است که مجموعه ۱۴ جلدی اعلام الهدایة از عهده ی آن برآمده است.

ناشر: مجمع جهانی اهل بیت علیهم‌السلام
موضوع كتاب: دین
موضوع كتاب: تاریخ
نوبت چاپ: اول
تاریخ چاپ: 1385
شمارگان: ۵۰۰۰ نسخه

«زندگی پیغمبر را میلی متری باید مطالعه کرد. هر لحظه این زندگی یک حادثه است، یک درس است، یک جلوه عظیم انسانی است؛ تمام این ۲۳ سال همینجور است. جوانهای ما بروند تاریخ زندگی پیغمبر را از منابع محکم و مستند بخوانند و ببینند چه اتفاقی افتاده است.» (بیانات در دیدار مسئولان نظام به مناسبت مبعث حضرت رسول اعظم صلوات الله علیه و آله، ۱۳۸۷/۰۵/۰۹)
اگر معلم باشید و در کلاس درس یا حتی اگر خواننده حرفه ای کتاب های دینی باشید و در یک جمع خانوادگی از شما بپرسند کتابی با موضوع زندگی امام جواد، امام هادی یا امام عسکری علیهم السلام معرفی کنید، کار سختی پیش رو خواهید داشت. اگرچه ممکن است «منتهی الآمال» مرحوم شیخ عباس قمی یا «زندگانی چهارده معصوم» مرحوم عمادزاده به ذهنتان برسد، اما در معرفی این کتابها باید به مخاطب یادآوری کنید که تنها بخشی از آنها به هر معصوم اختصاص دارد. ضمن آن که احتمالاً باید تبصره ها و توضیحاتی نیز در مورد نثر کتاب و برخی مطالب آن برای مخاطب خود داشته باشید.
مسئولان مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام دقیقاً به همین خلأ فکر می کردند که باعث شد طرح نگارش ۱۴ کتاب در مورد چهارده معصوم(علیهم السلام) برای استفاده عموم مردم را در سال ۱۳۷۵ به حجت الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم که سابقه روشنی در تحقیق و نگارش تاریخ اسلام داشت پیشنهاد بدهند. اینگونه و در پاسخ به این نیاز، گروهی از محققان با محوریت آقای حکیم در سال ۱۳۷۶ این تحقیق را شروع کردند. مسئولان مجمع اصرار داشتند که کار در مدت کوتاهی انجام شود و علیرغم مشکلات تألیف گروهی چنین کاری، نخستین چاپ این مجموعه به زبان عربی با نام «موسوعة أعلام الهدایة» در سال ۱۳۸۱ منتشر شد. ترجمه فارسی آن نیز با نام «پیشوایان هدایت» نخستین بار در سال ۱۳۸۵ به بازار عرضه شد.
در جست وجوی انسان ۲۵۰ ساله
هر جلد از نسخه عربی «أعلام الهدایة» بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ صفحه و ترجمه فارسی آن بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ صفحه حجم دارد. این هم یکی از ایده های اولیه ی تألیف این کار بوده که برای هر کدام از ائمه یک حجم مطلب ارائه شود و همه مجلدات در ظاهری یکسان عرضه گردد تا برای مخاطب این تداعی بشود که اهل بیت علیهم السلام نور واحدند و اگر هرکدام ایشان جای دیگری بودند، رفتار یکسانی داشتند. همان انسانی که به تعبیر رهبر انقلاب، گویی ۲۵۰ سال عمر کرده است: «کلّهم نور واحد. هرکدام از این ها که یک حرفی زدند، این حرف در حقیقت از زبان آن دیگران هم هست. هرکدام از این ها که یک کاری انجام دادند، این در حقیقت کار آن دیگران هم هست. یک انسانی که ۲۵۰ سال گویی عمر کرده است. تمام کارهای ائمه در طول این ۲۵۰ سال، کار یک انسان با یک هدف، با یک نیت و با تاکتیکهای مختلف است.»[1]
گفتن این که تاریخ ۲۵۰ساله اهل بیت علیهم السلام حکایت درخشش نوری واحد است، به زبان، ساده است اما نشان دادن آن با جزئیات و در قالب بیش از 4000صفحه کتاب و ذیل سرفصلهای مختلف و با بهره گیری از منابع متعدد، کار دشواریست که مجموعه ۱۴جلدی اعلام الهدایة از عهده آن برآمده است.
 آشنایی با هر معصوم در سه سطح
در هر جلد، ابتدا خلاصه ای چند صفحه ای از تاریخ زندگی هر معصوم و مهمترین فراز و فرودهای تاریخی زندگی ایشان ارائه می شود. پس از آن، مخاطب در سه سطح مختلف که از اجمال به تفصیل می رود، فهم عمیقتری از زندگی و سیره آن امام و شرایط تاریخی آن مقطع پیدا می کند. کتاب زمینه تاریخی دارد و پرداختن به مباحث کلامی یا فقهی و حدیثی متناسب با هر معصوم باعث نمی شود خط کلی خود را گم کند.
کتاب وارد موشکافی های تاریخی خارج از حوصله مخاطب عام نمی شود و از نقل های شاذ و روایت های غلو آمیز می پرهیزد. در واقع مسئولان مجمع و گروه مؤلفان نیم نگاهی هم به مخاطبان غیر شیعه داشته اند. علاوه بر آن، أعلام الهدایة سعی کرده زندگی اهل بیت علیهم السلام را به گونه ای عقلانی روایت کند تا مخاطبان دانشگاهی که در معرض نظریات جدید علوم انسانی هستند نیز در مواجهه با آن دچار تعارض و ابهام نشوند.
 کتاب هایی در دسترس مخاطبان
مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام این کتاب ها را با قابلیت دسترسی آزاد برای مخاطبان در پایگاه اطلاع رسانی خود قرار داده است. حجت الاسلام حکیم در این خصوص می گوید: «وقتی این کار آماده شد، فراتر از کتاب، یعنی در قالب نرم افزار و سی دی در مناسبت هایی مانند ایام حج، در هزاران نسخه توزیع می شد و فایلش را هم به صورت آزاد در اختیار گذاشتیم، به شرط این که کسی که استفاده می کند، خودش دوباره توزیع کند. به هر کسی می دادیم، می گفت مزدش چیست؟ می گفتیم مزدش این است که به یک نفر دیگر برسانی این کتاب را. لذا در یک مدت کوتاهی در بیش از ۵۰ سایت این کتاب قرار داده شد. »
ترجمه ی دوره کامل أعلام الهدایة یا تعدادی از مجلدات آن به زبان های ترکی استانبولی، اردو و مالایی نیز منتشر شده است و ترجمه به زبان های انگلیسی، فرانسه، ترکی آذری، نروژی و بوسنیایی در حال انجام است.
 حجت الاسلام حکیم کیست؟
حجت الاسلام سید منذر حکیم متولد ۱۳۳۲ شمسی در کربلاست که او را در حوزه به واسطه کارهایش در زمینه تفسیر قرآن کریم و تاریخ اسلام می شناسند. ایشان که هم اکنون به عنوان مدیر کل پژوهش در مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام مشغول فعالیت است، دارای قلمی فخیم و ادیبانه در نگارش به زبان عربی معاصر است. از تألیفات او، غیر از مجموعه ی چهارجلدی «تاریخ اسلام»، به کتاب «النظریة الإجتماعیة فی فکر الشهید السید محمدباقر الصدر» (جامعه شناسی قرآنی) می توان اشاره کرد. حجت الاسلام و المسلمین سید منذر حکیم چنان که خود بیان می کند در تألیف مجموعه أعلام الهدایة نیز از کتاب «اهل بیت علیهم السلام؛ تنوع ادوار و وحدت هدف» شهید سید محمدباقر صدر متأثر است.[2] او در مقدمه جلد اول «پیشوایان هدایت» این نگاه خود را چنین توضیح می دهد: «قرآن در بیان سرگذشت پیامبران گاهی متکی به تحقیق و بررسی است و گاهی متکی به استدلال. در مقام تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری، شیوه ای علمی دارد و آن گاه که به نحو کلی زندگی پیامبران را ارائه می دهد، به خطوط اصلی -که آنان را در یک صف و یک سنگر و یک خط، یعنی خط کلی اسلام قرار می دهد- اشاره می کند. همان گونه که خدای متعال فرمود: إنّ الدّینَ عِند اللهِ الإسلام؛ دین در نزد خدا اسلام است.»[3]
 حرف آخر
مطالعه این دوره، هم برای مخاطبان عمومی مفید است و هم برای کسانی که مباحث تاریخ اسلام و زندگی اهل بیت علیهم السلام را تخصصی تر دنبال می کنند. چه جوانان دبیرستانی و دانشگاهی که می خواهند بیشتر از زندگی اهل بیت علیهم السلام بدانند و چه منبری ها و اساتید دانشگاه که می خواهند در زمینه زندگی پیامبر و ائمه علیهم السلام مطالبی را به مخاطبان خود عرضه کنند، می توانند از این مجموعه استفاده کنند؛ به خصوص از مجلدات مربوط به ائمه ای که آثار تحقیقی مختص به آنان در بازار کتاب وجود ندارد یا کمتر است.

پی نوشت:
۱. بیانات در خطبه های نماز جمعه، تهران، ۱۳۶۴/۰۱/۲۳
۲. رجوع کنید به مقاله ی «موسوعة اعلام الهدایه»، در شماره ی ۴۲ نشریه ی رسالةالثقلین، مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام
۳. پیشوایان هدایت، ج ۱، صص ۲۱ و ۲۲