درگذشت خاورشناس معروف فرانسوی؛ لویی ماسینیون(1962میلادی)

لویى ماسینْیون(Louis Massignon)، خاورشناس و مستشرق برجسته فرانسوی در 25 ژوئیه سال 1883میلادی در پاریس به دنیا آمد. وی در دوران دبیرستان به شرق و شرق شناسی علاقه مند شد و پس از آن، علاوه بر اخذ دکترای ادبیات، زبان عربی را نیز فرا گرفت. آشنایى ماسینیون با خاورشناسان زمان، باعث پیدایش علاقه به ادبیات و فرهنگ اسلامی و ایرانی در او شد و این تمایل با سفرهای وی به کشورهای عثمانی و ایران، به عشقی وافر تبدیل گردید. ماسینیون گرچه به عنوان استاد دانشگاه، ریاست مجامع مطالعاتی و انجمن های مختلف علمی را نیز برعهده داشت، اما دامنه تلاش ها و گستردگی عقاید او، جوانب گوناگونی را در برمی گرفت. در این میان، تماشای مزار خاندان مظلوم امام علی(علیه السلام)، آشنایى با فلسفه و تصوف و در عین حال بررسی جنبه های مادی جامعه شناسی، فعالیت های سیاسی در حمایت از افریقاییان به ویژه الجزایر، طرفداری از تز وحدت ادیان آسمانی، ارائه نظریه تلفیقی عدم جبر و عقیده به فداکاری از زمره این زمینه ها بود. ماسینیون هم چنین به عرفای اسلامی، صوفیان بزرگ و برخی صحابه پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) به ویژه سلمان فارسی علاقه فراوانی داشت و آثاری در این باره نیز منتشر کرد. موقعیت علمی ماسینیون در سال های پایانی عمر، در میان خاورشناسان زمان، به اندازه ای ارتقاء یافت که جز تعداد انگشت شماری، با او همتایى نمی کردند. او به دلیل دیدگاه نافذ و دریافت عمیق و قدرت استنباطش از گرایشات پنهان در ورای مکتب های آشکار و افکار سطحی، از معاصران خود برتری یافته است و انعکاس آن در روانِ شخصی اش، حیات باطنی او را با عمیق ترین صفات روحی بارور کرد. لویی ماسینیون ازنظر ژرف نگری و توانایى در استنباط مایه های پنهانی که در فراسوی نمای ظاهری برخی گرایش ها و مکاتبْ مخفی گردید، بر هم ردیفان خود برتری دارد. از این روست که او در هیچ یک از کارهایش، حتی در مباحث علمی یا باستان شناسی، به اصطلاحْ، ظاهری مذهب نبوده است. ویژگی دیگر وی، اعتقاد به نوعی نگرش خاص مذهبی بود که همه نظام های ارزشی موجود در مکاتب مختلف چه آسمانی و چه غیر آسمانی، چه توحیدی و چه غیر توحیدی را در برمی گرفت. همین نگرش خاص مذهبی ماسینیون بود که او را در شناخت مسائل اعتقادی در مذاهب گوناگون یاری می کرد. وی با کارهای خود درباره تصوف اسلامی و به ویژه حلاجْ معروف است، ولی این در واقع، یکی از ابعاد گوناگون کارهای اوست. او کار خود را با آثار کهن اسلامی آغاز کرد و در طول زندگی خود، به مسائل معاصر کشورهای اسلامی، تاریخچه تشکیلات اجتماعی در اسلام، مطالعات فلسفی و علمی و پژوهش پیرامون شیعه و شاخه های آن پرداخت. ماسینیون در ضمن تفکر و تعمق درباره مکاتب و مشرب های اسلامی، به سوی دنیای ایران و ایرانی که توانسته بود مفهوم مافوق ملّیت را در اسلام پدید آوَرَد کشانده شد. وی در همین راستا به بررسی جنبه های مادی جهان اسلام از نظر جامعه شناسی و تاریخی پرداخت و آثاری نیز منتشر کرد. از لویی ماسینیون آثار متعددی بر جای مانده که مباهله مدینه، تقدیس حضرت فاطمه(سلام الله علیها)، سلمان پاک، وضع اسلام و مقالاتی درباره حلاّج، از جمله آثار تلفیقی و ترجمه ای او به شمار می روند. او هم چنین مجله جهان اسلام و نیز تتبعات اسلامی را تأسیس کرد و مقالات متعددی در آن ها منتشر نمود. لویی ماسینیون سرانجام در 31 اکتبر سال 1962میلادی در هفتاد و نه سالگی درگذشت.