خانواده از منظر قرآن کریم/ 7. خانواده انبیاء علیهم السلام؛ اقسام خانواده

وَ إِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَیْهِما أَنْ یُصْلِحا بَیْنَهُما صُلْحاً وَ الصُّلْحُ خَیْرٌ وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَ إِنْ تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبیراً؛
و اگر زنی از سرکشی یا اعراض شوی خود بترسد، بر آن دو گناهی نیست که به نوعی در میان خودشان (هر چند به گذشت از پاره ای از حقوقشان) صلح و آشتی نمایند، و صلح (ذاتاً) بهتر است و (البته) بخل و تنگ چشمی طبعاً ملازم نفوس گردیده است (گذشت از حق بر آنها سخت است). و اگر نیکویی کنید و تقوا ورزید حتماً خداوند به آنچه می کنید آگاه است.

خانواده آدم
64. آدم و حوّا(علیهما السلام)، نخستین تشکیل دهنده خانواده انسانى:
وقُلنا یـــادَمُ اسکُن اَنتَ وزَوجُکَ الجَنَّةَ وکُلا مِنها رَغَدًا حَیثُ شِئتُما.... بقره (2) 35
ویــادَمُ اسکُن اَنتَ وزَوجُکَ الجَنَّةَ فَکُلا مِن حَیثُ شِئتُما.... اعراف (7) 19
فَقُلنا یَــادَمُ اِنَّ هَـذا عَدُوٌّ لَکَ ولِزَوجِکَ فَلا یُخرِجَنَّکُما مِنَ الجَنَّةِ فَتَشقى. طه (20) 117

خانواده ابراهیم
65. اضطراب و خوف ابراهیم(علیه السلام) و خانواده اش، با مشاهده ورود مهمانان (فرشتگان) به محضر ایشان:
ونَبِّئهُم عَن ضَیفِ اِبرهیم * اِذ دَخَلوا عَلَیهِ فَقالوا سَلـمـًا قالَ اِنّا مِنکُم وجِلون.حجر (15) 51 و 52
66. ابراهیم(علیه السلام) و خانواده او، مشمول رحمت و برکات خاصّ خداوند:
ولَقَد جاءَت رُسُلُنا اِبرهیمَ بِالبُشرى... * قالوا اَتَعجَبینَ مِن اَمرِ اللّهِ رَحمَتُ اللّهِ وبَرَکـتُهُ عَلَیکُم اَهلَ البَیتِ.... هود (11) 69 و 73

خانواده اسماعیل
67. اسماعیل(علیه السلام)، توصیه کننده خانواده اش به نماز و زکات:
واذکُر فِى الکِتـبِ اِسمـعیلَ... * وکانَ یَأمُرُ اَهلَهُ بِالصَّلوةِ والزَّکوةِ.... مریم (19) 54 و 55
68. توصیه خانواده به زکات از جانب اسماعیل(علیه السلام)، زمینه رضایت الهى از وى:
واذکُر فِى الکِتـبِ اِسمـعیلَ اِنَّهُ کانَ صادِقَ الوَعدِ وکانَ رَسولاً نَبیـّا * وکانَ یَأمُرُ اَهلَهُ بِالصَّلوةِ والزَّکوةِ وکانَ عِندَ رَبِّهِ مَرضیـّا.[16]مریم (19) 54 و 55

خانواده اسماعیل صادق الوعد
69. تلاش اسماعیل صادق الوعد، براى آموزش و تربیت دینى خانواده اش:
واذکُر فِى الکِتـبِ اِسمـعیلَ اِنَّهُ کانَ صادِقَ الوَعدِ... * وکانَ یَأمُرُ اَهلَهُ بِالصَّلوةِ والزَّکوةِ....[17] مریم (19) 54 و 55

خانواده ایّوب
70. بازگشت دوباره خانواده ایّوب و همانند آن، به فرمان خداوند، پس از مرگ آنان، در پى دعاى آن حضرت:
واَیّوبَ اِذ نادى رَبَّهُ اَنّى مَسَّنِىَ الضُّرُّ واَنتَ اَرحَمُ الرّحِمین * فَاستَجَبنا لَهُ فَکَشَفنا ما بِهِ مِن ضُرّ وءاتَینـهُ اَهلَهُ ومِثلَهُم مَعَهُم....انبیاء (21) 83 و 84
واذکُر عَبدَنا اَیّوبَ اِذ نادى رَبَّهُ اَنّى مَسَّنِىَ
الشَّیطـنُ بِنُصب وعَذاب * ووهَبنا لَهُ اَهلَهُ ومِثلَهُم مَعَهُم رَحمَةً مِنّا وذِکرى لاِولِى الاَلبـب. ص (38) 41 و 43
71. بازگشت دوباره خانواده ایّوب و افزایش تعداد آنان پس از زنده شدن، به امر خداوند، برخاسته از رحمت بارى تعالى:
واَیّوبَ اِذ نادى رَبَّهُ اَنّى مَسَّنِىَ الضُّرُّ واَنتَ اَرحَمُ الرّحِمین * فَاستَجَبنا لَهُ فَکَشَفنا ما بِهِ مِن ضُرّ وءاتَینـهُ اَهلَهُ ومِثلَهُم مَعَهُم رَحمَةً مِن عِندِنا....[18]انبیاء (21) 83 و 84
واذکُر عَبدَنا اَیّوبَ اِذ نادى رَبَّهُ اَنّى مَسَّنِىَ الشَّیطـنُ بِنُصب وعَذاب * ووهَبنا لَهُ اَهلَهُ ومِثلَهُم مَعَهُم رَحمَةً مِنّا.... ص (38) 41 و 43
72. بازگشت دوباره خانواده ایّوب، در پى دعاى آن حضرت، عامل تذکر و بیدارى خداپرستان:
واَیّوبَ اِذ نادى رَبَّهُ اَنّى مَسَّنِىَ الضُّرُّ واَنتَ اَرحَمُ الرّحِمین * فَاستَجَبنا لَهُ فَکَشَفنا ما بِهِ مِن ضُرّ وءاتَینـهُ اَهلَهُ ومِثلَهُم مَعَهُم رَحمَةً مِن عِندِنا وذِکرى لِلعـبِدین. انبیاء (21) 83 و 84
73. بازگشت دوباره خانواده ایّوب، در پى دعاى آن حضرت از سوى خداوند، عامل بیدارى و تذکّر براى خردورزان:
واذکُر عَبدَنا اَیّوبَ اِذ نادى رَبَّهُ اَنّى مَسَّنِىَ الشَّیطـنُ بِنُصب وعَذاب * ووهَبنا لَهُ اَهلَهُ ومِثلَهُم مَعَهُم رَحمَةً مِنّا وذِکرى لاِولِى الاَلبـب. ص (38) 41 و 43
خانواده در بهشت
74. استمرار زندگى خانوادگى در بهشت، براى مؤمنان:
...لِلَّذینَ ءامَنوا... * رَبَّنا واَدخِلهُم جَنّـتِ عَدن الَّتى وعَدتَّهُم ومَن صَـلَحَ مِن ءابائِهِم واَزوجِهِم وذُرِّیّـتِهِم اِنَّکَ اَنتَ العَزیزُ الحَکیم.غافر (40) 7 و 8
اَلَّذینَ ءامَنوا بِـایـتِنا... * اُدخُلُوا الجَنَّةَ اَنتُم واَزوجُکُم تُحبَرون. زخرف (43) 69 و 70
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین. طور (52) 21
75. الحاق اعضاى مؤمن خانواده بهشتیان به ایشان، امتنان الهى در حق آنان:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * فَمَنَّ اللّهُ عَلَینا ووقـنا عَذابَ السَّموم * اِنّا کُنّا مِن قَبلُ نَدعوهُ اِنَّهُ هُوَ البَرُّ الرَّحیم.طور (52) 21 و 27 و 28
76. الحاق اعضاى مؤمن خانواده بهشتیان به ایشان، برخاسته از نیکى و رحمت الهى در حق آنان:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * فَمَنَّ اللّهُ عَلَینا ووقـنا عَذابَ السَّموم * اِنّا کُنّا مِن قَبلُ نَدعوهُ اِنَّهُ هُوَ البَرُّ الرَّحیم.طور (52) 21 و 27 و 28
77. الحاق خانواده مؤمنان در بهشت، در پى اهتمام آنان به سعادت اخروى خانواده خویش و خیرخواهى شدید نسبت به آنان:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * قالوا اِنّا کُنّا قَبلُ فى اَهلِنا مُشفِقین. طور (52) 21 و 26
78. ملحق شدن اعضاى خانواده به یکدیگر در بهشت، در صورت صالح بودن:
جَنّـتُ عَدن یَدخُلونَها ومَن صَلَحَ مِن ءابائِهِم واَزوجِهِم وذُرِّیّـتِهِم والمَلـئِکَةُ یَدخُلونَ عَلَیهِم مِن کُلِّ باب. رعد (13) 23
رَبَّنا واَدخِلهُم جَنّـتِ عَدن الَّتى وعَدتَّهُم ومَن صَـلَحَ مِن ءابائِهِم واَزوجِهِم وذُرِّیّـتِهِم....غافر (40) 8
79. استمرار زندگى خانوادگى در بهشت، براى اولواالالباب:
اَفَمَن یَعلَمُ اَنَّما اُنزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِّکَ الحَقُّ کَمَن هُوَ اَعمى اِنَّما یَتَذَکَّرُ اُولُوا الاَلبـب * جَنّـتُ عَدن یَدخُلونَها ومَن صَلَحَ مِن ءابائِهِم واَزوجِهِم وذُرِّیّـتِهِم والمَلـئِکَةُ یَدخُلونَ عَلَیهِم مِن کُلِّ باب * سَلـمٌ عَلَیکُم بِما صَبَرتُم فَنِعمَ عُقبَى الدّار. رعد (13) 19 و 23 و 24
80. داخل شدن ملائکه بر خانواده اولواالالباب از هر درى از درهاى بهشت، همراه با سلام بر آنان:
اَفَمَن یَعلَمُ اَنَّما اُنزِلَ اِلَیکَ مِن رَبِّکَ الحَقُّ کَمَن هُوَ اَعمى اِنَّما یَتَذَکَّرُ اُولُوا الاَلبـب * جَنّـتُ عَدن یَدخُلونَها ومَن صَلَحَ مِن ءابائِهِم واَزوجِهِم وذُرِّیّـتِهِم والمَلـئِکَةُ یَدخُلونَ عَلَیهِم مِن کُلِّ باب * سَلـمٌ عَلَیکُم بِما صَبَرتُم فَنِعمَ عُقبَى الدّار. رعد (13) 19 و 23 و 24
81. بهره مند شدن خانواده هاى مؤمنان در بهشت، از میوه ها و گوشتهاى مورد دلخواه شان در بهشت:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * واَمدَدنـهُم بِفـکِهَة ولَحم مِمّا یَشتَهون. طور (52) 21 و 22
82. دست به دست شدن جامهاى شراب میان مؤمنان و خانواده هاى شان در بهشت:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * یَتَنـزَعونَ فیها کَأسـًا لا لَغوٌ فیها ولا تَأثیم. طور (52) 21 و 23
83. خدمت کاران جوان و زیبارو، در طواف خانواده هاى مؤمنان در بهشت، براى پذیرایى از آنان:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * ویَطوفُ عَلَیهِم غِلمانٌ لَهُم کَاَنَّهُم لُؤلُؤٌ مَکنون.طور (52) 21 و 24
84. ورود مؤمنان با خانواده هاى شان در بهشت، با شادمانى:
اَلَّذینَ ءامَنوا بِـایـتِنا وکانوا مُسلِمین * اُدخُلُوا الجَنَّةَ اَنتُم واَزوجُکُم تُحبَرون.زخرف (43) 69 و 70
85. پذیرایى خادمان بهشتى از پرهیزکاران و خانواده شان با نوشیدنیهایى در جامهاى زرّین:
...اِلاَّ المُتَّقین * اَلَّذینَ ءامَنوا بِـایـتِنا وکانوا مُسلِمین * یُطافُ عَلَیهِم بِصِحاف مِن ذَهَب واَکواب وفیها ما تَشتَهیهِ الاَنفُسُ وتَلَذُّ الاَعیُنُ

واَنتُم فیها خــلِدون. زخرف (43) 67 و 69 و 71
86. تمامى زیباییها و لذّتهاى مورد تمایل اهل تقوا و خانواده شان، آماده براى آنان در بهشت:
...اِلاَّ المُتَّقین * اَلَّذینَ ءامَنوا بِـایـتِنا وکانوا مُسلِمین * یُطافُ عَلَیهِم بِصِحاف مِن ذَهَب واَکواب وفیها ما تَشتَهیهِ الاَنفُسُ وتَلَذُّ الاَعیُنُ واَنتُم فیها خــلِدون. زخرف (43) 67 و 69 و 71
87. بهره ورى پرهیزکاران با خانواده شان، از میوه هاى فراوان در بهشت:
...اِلاَّ المُتَّقین * اَلَّذینَ ءامَنوا بِـایـتِنا وکانوا مُسلِمین * وتِلکَ الجَنَّةُ الَّتى اورِثتُموها بِما کُنتُم تَعمَلون * لَکُم فیها فـکِهَةٌ کَثیرَةٌ مِنها تَأکُلون. زخرف (43) 67 و 69 و 72 و 73
88. نجات خانواده بهشتیان، از عذاب باد سوزان جهنّم، امتنان الهى بر آنان:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * فَمَنَّ اللّهُ عَلَینا ووقـنا عَذابَ السَّموم. طور (52) 21 و 27
89. بهره مندى مؤمنان و خانواده هاى شان از بهشت، پاداش اعمال آنان:
اَلَّذینَ ءامَنوا بِـایـتِنا وکانوا مُسلِمین * وتِلکَ الجَنَّةُ الَّتى اورِثتُموها بِما کُنتُم تَعمَلون.زخرف (43) 69 و 72

خانواده صالح
90. توطئه و هم قسمى گروههاى نه گانه فسادگر، براى قتل شبانه صالح(علیه السلام) و خانواده اش:
وکانَ فِى المَدینَةِ تِسعَةُ رَهط یُفسِدونَ فِى الاَرضِ ولا یُصلِحون * قالوا تَقاسَموا بِاللّهِ لَنُبَیِّتَنَّهُ واَهلَهُ ثُمَّ لَنَقولَنَّ لِوَلیِّهِ ما شَهِدنا مَهلِکَ اَهلِهِ واِنّا لَصـدِقون. نمل (27) 48 و 49
91. همه خانواده صالح، مورد خشم عمیق مفسدان:
وکانَ فِى المَدینَةِ تِسعَةُ رَهط یُفسِدونَ فِى الاَرضِ ولا یُصلِحون * قالوا تَقاسَموا بِاللّهِ لَنُبَیِّتَنَّهُ واَهلَهُ ثُمَّ لَنَقولَنَّ لِوَلیِّهِ ما شَهِدنا مَهلِکَ اَهلِهِ واِنّا لَصـدِقون. نمل (27) 48 و 49
92. گرفتار شدن ثمودیان به عذاب ویرانگر و کیفر نابودکننده الهى، پیش از تحقّق توطئه آنان علیه صالح(علیه السلام) و خانواده اش:
ولَقَد اَرسَلنا اِلى ثَمودَ اَخاهُم صــلِحـًا اَنِ اعبُدوا اللّهَ فَاِذا هُم فَریقَانِ یَختَصِمون * قالوا تَقاسَموا بِاللّهِ لَنُبَیِّتَنَّهُ واَهلَهُ ثُمَّ لَنَقولَنَّ لِوَلیِّهِ ما شَهِدنا مَهلِکَ اَهلِهِ واِنّا لَصـدِقون * ومَکَروا مَکرًا ومَکَرنا مَکرًا وهُم لا یَشعُرون * فَانظُر کَیفَ کانَ عـقِبَةُ مَکرِهِم اَنّا دَمَّرنـهُم وقَومَهُم اَجمَعین. نمل (27) 45 و 49 ـ 51
93. چاره اندیشى توطئه گران، علیه صالح(علیه السلام) و خانواده اش، براى انکار جنایت خویش و گریز از قصاص یا پرداخت خونبها:
وکانَ فِى المَدینَةِ تِسعَةُ رَهط یُفسِدونَ فِى الاَرضِ ولا یُصلِحون * قالوا تَقاسَموا بِاللّهِ لَنُبَیِّتَنَّهُ واَهلَهُ ثُمَّ لَنَقولَنَّ لِوَلیِّهِ ما شَهِدنا مَهلِکَ اَهلِهِ واِنّا لَصـدِقون. نمل (27) 48 و 49

خانواده عبادالرّحمان
94. دعا براى قرار گرفتن خانواده در مسیر اطاعت خداوند و پیشوا قرار گرفتن براى اهل تقوا، از اوصاف عبادالرّحمان:
وعِبادُ الرَّحمـنِ... * والَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا هَب
لَنا مِن اَزوجِنا وذُرّیّـتِنا قُرَّةَ اَعیُن واجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا. فرقان (25) 63 و 74
95. دعا براى قرار گرفتن خانواده در مسیر اقتدا و پیروى از متّقیان، از اوصاف عبادالرّحمان:
وعِبادُ الرَّحمـنِ... * والَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزوجِنا وذُرّیّـتِنا قُرَّةَ اَعیُن واجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا.[19] فرقان (25) 63 و 74
96. وسیله چشم روشنى قرار گرفتن خانواده (همسر و فرزندان) از دعاهاى عبادالرّحمان:
وعِبادُ الرَّحمـنِ الَّذینَ یَمشونَ عَلَى الاَرضِ هَونـًا واِذا خاطَبَهُمُ الجـهِلونَ قالوا سَلـمـا * والَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزوجِنا وذُرّیّـتِنا قُرَّةَ اَعیُن واجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا.فرقان (25) 63 و 74

خانواده لوط
97. درخواست لوط(علیه السلام) از خداوند براى نجات خود و خانواده اش، از پیامد اعمال قوم خویش:
قالوا لـَئِن لَم تَنتَهِ یــلوطُ لَتَکونَنَّ مِنَ المُخرَجین * رَبِّ نَجِّنى واَهلى مِمّا یَعمَلون.شعراء (26) 167 و 169
98. نجات یافتن لوط(علیه السلام) و خانواده اش به غیر از همسر وى، از عذاب مقدّر شده براى قوم آن حضرت، با عنایت خداوند:
ولوطـًا اِذقالَ لِقَومِهِ... * فَاَنجَینـهُ واَهلَهُ اِلاَّ امرَاَتَهُ... * واَمطَرنا عَلَیهِم مَطَرًا... .اعراف (7) 80 و 83 و 84
قالُوا یــلُوطُ اِنّا رُسُلُ رَبِّکَ لَن یَصِلو ا اِلَیکَ فَاَسرِ بِاَهلِکَ بِقِطع مِنَ الَّیلِ ولا یَلتَفِت مِنکُم اَحَدٌ اِلاَّ امرَاَتَکَ اِنَّهُ مُصیبُها ما اَصابَهُم اِنَّ مَوعِدَهُمُ الصُّبحُ اَلَیسَ الصُّبحُ بِقَریب.هود (11) 81
قالوا اِنّا اُرسِلنا اِلى قَوم مُجرِمین * اِلاّ ءالَ لوط اِنّا لَمُنَجّوهُم اَجمَعین * اِلاَّ امرَاَتَهُ قَدَّرنا اِنَّها لَمِنَ الغـبِرین. حجر (15) 58 ـ 60
قالوا لـَئِن لَم تَنتَهِ یــلوطُ لَتَکونَنَّ مِنَ المُخرَجین * فَنَجَّینـهُ واَهلَهُ اَجمَعین * ثُمَّ دَمَّرنَا الأخَرین * واَمطَرنا عَلَیهِم مَطَرًا فَساءَ مَطَرُ المُنذَرین.شعراء (26) 167 و 170 و 172 و 173
فَما کانَ جَوابَ قَومِهِ اِلاّ اَن قالوا اَخرِجوا ءالَ لوط... * فَاَنجَینـهُ واَهلَهُ اِلاَّ امرَاَتَهُ قَدَّرنـها مِنَ الغـبِرین * واَمطَرنا عَلَیهِم مَطَرًا فَساءَ مَطَرُ المُنذَرین. نمل (27) 56 – 58
ولَمّا جاءَت رُسُلُنا اِبرهیمَ بِالبُشرى قالوا اِنّا مُهلِکوا اَهلِ هـذِهِ القَریَةِ اِنَّ اَهلَها کانوا ظــلِمین * قالَ اِنَّ فیها لوطـًا قالوا نَحنُ اَعلَمُ بِمَن فیها لَنُنَجِّیَنَّهُ واَهلَهُ اِلاَّ امرَاَتَهُ کانَت مِنَ الغـبِرین * ولَمّا اَن جاءَت رُسُلُنا لوطـًا سىءَ بِهِم وضاقَ بِهِم ذَرعـًا وقالوا لا تَخَف ولا تَحزَن اِنّا مُنَجّوکَ واَهلَکَ اِلاَّ امرَاَتَکَ کانَت مِنَ الغـبِرین. عنکبوت (29) 31 – 33
واِنَّ لوطـًا لَمِنَ المُرسَلین * اِذ نَجَّینـهُ واَهلَهُ اَجمَعین * اِلاّ عَجوزًا فِى الغـبِرین * ثُمَّ دَمَّرنَا الأخَرین. صافات (37) 133 – 136
99. دستور فرشتگان براى خروج لوط(علیه السلام) به همراه خانواده اش از محلّ سکونت قوم خویش در دل شب، هنگام نزول عذاب:
قالُوا یــلُوطُ اِنّا رُسُلُ رَبِّکَ لَن یَصِلو ا اِلَیکَ فَاَسرِ بِاَهلِکَ بِقِطع مِنَ الَّیلِ ولا یَلتَفِت مِنکُم اَحَدٌ اِلاَّ امرَاَتَکَ اِنَّهُ مُصیبُها ما اَصابَهُم اِنَّ مَوعِدَهُمُ الصُّبحُ اَلَیسَ الصُّبحُ بِقَریب.هود (11) 81
100. انحراف و کفر، در خانواده لوط:
اِلاّ ءالَ لوط اِنّا لَمُنَجّوهُم اَجمَعین * اِلاَّ امرَاَتَهُ قَدَّرنا اِنَّها لَمِنَ الغـبِرین. حجر (15) 59 و 60
قالَ اِنَّ فیها لوطـًا قالوا نَحنُ اَعلَمُ بِمَن فیها لَنُنَجِّیَنَّهُ واَهلَهُ اِلاَّ امرَاَتَهُ کانَت مِنَ الغـبِرین.عنکبوت (29) 32
ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً لِلَّذینَ کَفَرُوا امرَاَتَ نوح وامرَاَتَ لوط کانَتا تَحتَ عَبدَینِ مِن عِبادِنا صــلِحَینِ فَخانَتاهُما فَلَم یُغنیا عَنهُما مِنَ اللّهِ شیــًا وقیلَ ادخُلاَ النّارَ مَعَ الدّخِلین.تحریم (66) 10

خانواده محمّد
101. خروج پیامبر(صلى الله علیه وآله) در صبحگاهان از میان خانواده خویش، به منظور برپا نمودن پایگاههاى جنگى براى مؤمنان، در مصاف با کافران:
واِذ غَدَوتَ مِن اَهلِکَ تُبَوِّئُ المُؤمِنینَ مَقـعِدَ لِلقِتالِ.... آل عمران (3) 121
102. خبر دادن خداوند از افشاى اسرار خانوادگى محمّد(صلى الله علیه وآله)، به وسیله بعضى همسران وى:
واِذ اَسَرَّ النَّبىُّ اِلى بَعضِ اَزوجِهِ حَدیثـًا فَلَمّا نَبَّاَت بِهِ واَظهَرَهُ اللّهُ عَلَیهِ عَرَّفَ بَعضَهُ واَعرَضَ عَن بَعض فَلَمّا نَبَّاَها بِهِ قالَت مَن اَنبَاَکَ هـذا قالَ نَبَّاَنِىَ العَلیمُ الخَبیر. تحریم (66) 3
103. افشاى اسرار خانوادگى محمّد(صلى الله علیه وآله)، به واسطه برخى همسران وى، گناه و نیازمند توبه:
واِذ اَسَرَّ النَّبىُّ اِلى بَعضِ اَزوجِهِ حَدیثـًا فَلَمّا نَبَّاَت بِهِ واَظهَرَهُ اللّهُ عَلَیهِ عَرَّفَ بَعضَهُ واَعرَضَ عَن بَعض فَلَمّا نَبَّاَها بِهِ قالَت مَن اَنبَاَکَ هـذا قالَ نَبَّاَنِىَ العَلیمُ الخَبیر * اِن تَتوبا اِلَى اللّهِ فَقَد صَغَت قُلوبُکُما واِن تَظـهَرا عَلَیهِ فَاِنَّ اللّهَ هُوَ مَولـهُ وجِبریلُ وصــلِحُ المُؤمِنینَ والمَلـئِکَةُ بَعدَ ذلِکَ ظَهیر. تحریم (66) 3 و 4
104. توصیه خداوند به پیامبر(صلى الله علیه وآله)، براى فرمان دادن خانواده اش به نماز:
وأمُر اَهلَکَ بِالصَّلوةِ واصطَبِر عَلَیها....طه (20) 132
105. توصیه خداوند به پیامبر(صلى الله علیه وآله)، براى فرمان دادن خانواده اش به صبر در نماز:
وأمُر اَهلَکَ بِالصَّلوةِ واصطَبِر عَلَیها لا نَسـَلُکَ رِزقـًا نَحنُ نَرزُقُکَ والعـقِبَةُ لِلتَّقوى.طه (20) 132

خانواده مریم
106. کناره گیرى مریم(علیها السلام) از خانواده خویش و استقرار وى در شرق بیت المقدّس:
واذکُر فِى الکِتـبِ مَریَمَ اِذِ انتَبَذَت مِن اَهلِها مَکانـًا شَرقیـّا.[20] مریم (19) 16
107. فرستادن فرشته اى ارجمند از جانب خداوند بر مریم(علیها السلام)، در پى استقرار او در ناحیه شرقى و در مکانى مستور از خانواده اش:
واذکُر فِى الکِتـبِ مَریَمَ اِذِ انتَبَذَت مِن اَهلِها مَکانـًا شَرقیـّا * فَاتَّخَذَت مِن دونِهِم حِجابـًا فَاَرسَلنا اِلَیها روحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَرًا سَویـّا.مریم (19) 16 و 17
108. کناره گیرى مریم(علیها السلام) از خانواده خویش و استقرار در شرق بیت المقدّس، شایسته یادآورى:
واذکُر فِى الکِتـبِ مَریَمَ اِذِ انتَبَذَت مِن اَهلِها مَکانـًا شَرقیـّا. مریم (19) 16

خانواده مقتول
109. لزوم پرداخت دیه به خانواده مقتول، در قتل غیرعمد:
وما کانَ لِمُؤمِن اَن یَقتُلَ مُؤمِنـًا اِلاّ خَطَــًا ومَن قَتَلَ مُؤمِنـًا خَطَــًا فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة ودِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ...واِن کانَ مِن قَوم بَینَکُم وبَینَهُم میثـقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ....نساء (4) 92
110. ضرورت پرداخت دیه، افزون بر کفّار، در کشتن مؤمن از روى خطا، به خانواده وى:
وما کانَ لِمُؤمِن اَن یَقتُلَ مُؤمِنـًا اِلاّ خَطَــًا ومَن قَتَلَ مُؤمِنـًا خَطَــًا فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة ودِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ اِلاّ اَن یَصَّدَّقوا فَاِن کَانَ مِن قَوم عَدُوّ لَکُم وهُوَ مُؤمِنٌ فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة واِن کانَ مِن قَوم بَینَکُم وبَینَهُم میثـقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ وتَحرِیرُ رَقَبَة مُؤمِنَة.... نساء (4) 92
111. عدم وجوب پرداخت دیه، در کشتن مؤمن، در صورت چشم پوشى خانواده مقتول از خونبها (دیه):
وما کانَ لِمُؤمِن اَن یَقتُلَ مُؤمِنـًا اِلاّ خَطَــًا ومَن قَتَلَ مُؤمِنـًا خَطَــًا فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة ودِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ اِلاّ اَن یَصَّدَّقوا فَاِن کَانَ مِن قَوم عَدُوّ لَکُم وهُوَ مُؤمِنٌ فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة واِن کانَ مِن قَوم بَینَکُم وبَینَهُم میثـقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ.... نساء (4) 92
112. بخشش خونبها از جانب خانواده مقتول، نوعى صدقه:
وما کانَ لِمُؤمِن اَن یَقتُلَ مُؤمِنـًا اِلاّ خَطَــًا ومَن قَتَلَ مُؤمِنـًا خَطَــًا فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة ودِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ اِلاّ اَن یَصَّدَّقوا فَاِن کَانَ مِن قَوم عَدُوّ لَکُم وهُوَ مُؤمِنٌ فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة واِن کانَ مِن قَوم بَینَکُم وبَینَهُم میثـقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ.... نساء (4) 92
113. عدم لزوم پرداخت دیه به خانواده مقتول، در صورت دشمنى وى با مؤمنان:
وما کانَ لِمُؤمِن اَن یَقتُلَ مُؤمِنـًا اِلاّ خَطَــًا ومَن قَتَلَ مُؤمِنـًا خَطَــًا فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة ودِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ اِلاّ اَن یَصَّدَّقوا فَاِن کَانَ مِن قَوم عَدُوّ لَکُم وهُوَ مُؤمِنٌ فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة واِن کانَ مِن قَوم بَینَکُم وبَینَهُم میثـقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ.... نساء (4) 92
114. آزادسازى یک برده با ایمان بر قتل خطایى، در صورت مؤمن بودن مقتول و هم پیمان خانواده کافرش با مسلمانان:
وما کانَ لِمُؤمِن اَن یَقتُلَ مُؤمِنـًا اِلاّ خَطَــًا ومَن قَتَلَ مُؤمِنـًا خَطَــًا فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة ودِیَةٌ
مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ اِلاّ اَن یَصَّدَّقوا فَاِن کَانَ مِن قَوم عَدُوّ لَکُم وهُوَ مُؤمِنٌ فَتَحریرُ رَقَبَة مُؤمِنَة واِن کانَ مِن قَوم بَینَکُم وبَینَهُم میثـقٌ فَدِیَةٌ مُسَلَّمَةٌ اِلى اَهلِهِ وتَحرِیرُ رَقَبَة مُؤمِنَة فَمَن لَم یَجِد فَصیامُ شَهرَینِ مُتَتابِعَینِ تَوبَةً مِنَ اللّهِ وکانَ اللّهُ عَلیمـًا حَکیمـا. نساء (4) 92
خانواده موسى => موسى(علیه السلام)، خانواده موسى

خانواده مؤمنان
115. خوف از خداوند در محیط خانواده، از اوصاف مؤمنان:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * قالوا اِنّا کُنّا قَبلُ فى اَهلِنا مُشفِقین. طور (52) 21 و 26
116. خوف مؤمنان از خداوند در محیط خانواده، زمینه برخوردارى آنان از نعمتهاى بهشتى و رهایى از عذاب جهنّم:
والَّذینَ ءامَنوا واتَّبَعَتهُم ذُرّیَّتُهُم بِایمـن اَلحَقنا بِهِم ذُرّیَّتَهُم وما اَلَتنـهُم مِن عَمَلِهِم مِن شَىء کُلُّ امرِى بِما کَسَبَ رَهین * واَمدَدنـهُم بِفـکِهَة ولَحم مِمّا یَشتَهون * یَتَنـزَعونَ فیها کَأسـًا لا لَغوٌ فیها ولا تَأثیم * ویَطوفُ عَلَیهِم غِلمانٌ لَهُم کَاَنَّهُم لُؤلُؤٌ مَکنون * واَقبَلَ بَعضُهُم عَلى بَعض یَتَساءَلون * قالوا اِنّا کُنّا قَبلُ فى اَهلِنا مُشفِقین. طور (52) 21 ـ 26
خانواده نوح => نوح(علیه السلام)، خانواده نوح
خانواده یعقوب => یعقوب(علیه السلام)، خانواده یعقوب

ادامه دارد...

مطالب تکمیلی: 
خانواده از منظر قرآن کریم/ 1. آرامش خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 2. اختلاف در خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 3. تربیت خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 4. تشکیل خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 5. تقوا در خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 6. حقوق خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 8. مباحث مختلف خانواده
------------------------------
پی نوشت:
[16] . ظاهراً رضایت خداوند از اسماعیل(علیه السلام)، به سبب اعمال و اقوالش است، و از اینکه از میان اقوال و اعمال او در این آیه، امر خانواده به نماز و زکات بیان شد، برداشت یاد شده انجام گرفته است.
[17] . ممکن است مقصود آیه «اسماعیل بن حزقیل» باشد که به رسالت الهى بر قوم خود مبعوث شد. (مجمع البیان، ج 5 ـ 6 ، ص 800)
[18] . «و مثلهم معهم...» یعنى خداوند افزون بر بازگرداندن کسان ایّوب و عطایى همانند خانواده ایّوب، به آن حضرت همراه با اضافه و زیادى داده است. (روح المعانى، ج 10، جزء 17، ص 121)
[19] . بنا بر قولى معناى آیه این است که متّقین را امام ما قرار بده. (مجمع البیان، ج 7 ـ 8 ، ص 284)
[20] . مقصود از «مکاناً شرقیّاً» بنا بر یک احتمال، شرق بیت المقدّس است. (روح المعانى، ج 9، جزء 16، ص 108)