خانواده از منظر قرآن کریم/ 5. تقوا در خانواده

وَ إِنِ امْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَیْهِما أَنْ یُصْلِحا بَیْنَهُما صُلْحاً وَ الصُّلْحُ خَیْرٌ وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَ إِنْ تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبیراً؛
و اگر زنی از سرکشی یا اعراض شوی خود بترسد، بر آن دو گناهی نیست که به نوعی در میان خودشان (هر چند به گذشت از پاره ای از حقوقشان) صلح و آشتی نمایند، و صلح (ذاتاً) بهتر است و (البته) بخل و تنگ چشمی طبعاً ملازم نفوس گردیده است (گذشت از حق بر آنها سخت است). و اگر نیکویی کنید و تقوا ورزید حتماً خداوند به آنچه می کنید آگاه است.
تقوا در خانواده
50. رعایت تقوا در محیط خانواده، از توصیه هاى خداوند:
نِساؤُکُم حَرثٌ لَکُم فَأتوا حَرثَکُم اَنّى شِئتُم...واتَّقوا اللّهَ.... بقره (2) 223
واِذَا طَـلَّقتُمُ النِّساءَ فَبَلَغنَ اَجَلَهُنَّ فَاَمسِکوهُنَّ بِمَعروف اَو سَرِّحوهُنَّ بِمَعروف ولا تُمسِکوهُنَّ ضِرارًا لِتَعتَدوا...واتَّقوا اللّهَ... * والولِدتُ یُرضِعنَ اَولـدَهُنَّ حَولَینِ کامِلَینِ لِمَن اَرادَ اَن یُتِمَّ الرَّضاعَةَ وعَلَى المَولودِ لَهُ رِزقُهُنَّ وکِسوَتُهُنَّ بِالمَعروفِ لاتُکَلَّفُ نَفسٌ اِلاّ وُسعَها لاتُضارَّ ولِدَةٌ بِوَلَدِها ولا مَولودٌ لَهُ بِوَلَدِهِ وعَلَى الوارِثِ مِثلُ ذلِکَ فَاِن اَرادا فِصَالاً عَن تَراض مِنهُما وتَشَاوُر فَلا جُنَاحَ عَلَیهِما واِن اَرَدتُّم اَن تَستَرضِعوا اَولـدَکُم فَلا جُناحَ عَلَیکُم اِذَا سَلَّمتُم ما ءَاتَیتُم بِالمَعروفِ واتَّقوا اللّهَ... . بقره (2) 231 و 233
واِنِ امرَاَةٌ خافَت مِن بَعلِها نُشوزًا اَو اِعراضـًا فَلا جُناحَ عَلَیهِما اَن یُصلِحا بَینَهُما صُلحـًا...واِن...وتَتَّقوا.... نساء (4) 128
یـاَیُّهَا النَّبىُّ اِذا طَـلَّقتُمُ النِّساءَ فَطَـلِّقوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ واَحصُوا العِدَّةَ واتَّقُوا اللّهَ رَبَّکُم ... .طلاق (65) 1
51. برخوردارى رعایت کنندگان تقوا در محیط خانواده، از پاداش الهى:
واِنِ امرَاَةٌ خافَت مِن بَعلِها نُشوزًا اَو اِعراضـًا فَلا جُناحَ عَلَیهِما اَن یُصلِحا بَینَهُما صُلحـًا...واِن تُحسِنوا وتَتَّقوا فَاِنَّ اللّهَ کَانَ بِما تَعمَلونَ خَبیرا.[14]نساء (4) 128
52. رعایت تقوا و عدالت به میزان توانایى بین همسران در خانواده، عامل آمرزش شوهر:
ولَن تَستَطیعوا اَن تَعدِلوا بَینَ النِّساءِ ولَو حَرَصتُم فَلا تَمیلوا کُلَّ المَیلِ فَتَذَروها کالمُعَلَّقَةِ واِن تُصلِحوا وتَتَّقوا فَاِنَّ اللّهَ کَانَ غَفورًا رَحیمـا.[15]نساء (4) 129
53. تقواپیشگى مردان و زنان مطلّقه، موجب رهایى از مشکلات روابط زناشویى و خروج از تنگناهاى زندگى خانوادگى:
یـاَیُّهَا النَّبىُّ اِذا طَـلَّقتُمُ النِّساءَ فَطَـلِّقوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ...واتَّقُوا اللّهَ رَبَّکُم لا تُخرِجوهُنَّ مِن بُیوتِهِنَّ ولا یَخرُجنَ اِلاّ اَن یَأتینَ بِفـحِشَة مُبَیِّنَة وتِلکَ حُدودُ اللّهِ... * فَاِذا بَلَغنَ اَجَلَهُنَّ فَاَمسِکوهُنَّ بِمَعروف...ذلِکُم یوعَظُ بِهِ مَن کانَ یُؤمِنُ بِاللّهِ والیَومِ الأخِرِ ومَن یَتَّقِ اللّهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجـا. طلاق (65) 1 و 2

تکبّر در خانواده
54. تکبّر و به خود بالیدن تکذیب گران حق در میان خانواده خویش، عملى مذموم و مورد تهدید خداوند:
ولـکِن کَذَّبَ وتَوَلّى * ثُمَّ ذَهَبَ اِلى اَهلِهِ یَتَمَطّى * اَولى لَکَ فَاَولى * ثُمَّ اَولى لَکَ فَاَولى. قیامت (75) 32 ـ 35

چشم روشنى خانواده
55. وسیله چشم روشنى قرار گرفتن همسران و نوادگان براى خانواده، از دعاهاى عبادالرّحمان:
وعِبادُ الرَّحمـنِ الَّذینَ... * والَّذینَ یَقولونَ
رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزوجِنا وذُرّیّـتِنا قُرَّةَ اَعیُن واجعَلنا لِلمُتَّقینَ اِمامـا. فرقان (25) 63 و 74
56. موسى(علیه السلام)، فرزندخوانده خانواده فرعون و چشم روشنى براى آن:
وقالَتِ امرَاَتُ فِرعَونَ قُرَّتُ عَین لى ولَکَ لا تَقتُلوهُ عَسى اَن یَنفَعَنا اَو نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وهُم لا یَشعُرون. قصص (28) 9
57. فرزند، مایه سرور و چشم روشنى در خانواده:
والَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزوجِنا وذُرّیّـتِنا قُرَّةَ اَعیُن.... فرقان (25) 74
58. فرزند خوانده، مایه چشم روشنى در خانواده فرعون:
وقالَتِ امرَاَتُ فِرعَونَ قُرَّتُ عَین لى ولَکَ لا تَقتُلوهُ عَسى اَن یَنفَعَنا اَو نَتَّخِذَهُ وَلَدًا....قصص (28) 9

حفظ خانواده
59. حفظ کانون خانواده، توصیه خداوند به زن و شوهر:
واِنِ امرَاَةٌ خافَت مِن بَعلِها نُشوزًا اَو اِعراضـًا فَلا جُناحَ عَلَیهِما اَن یُصلِحا بَینَهُما صُلحـًا والصُّلحُ خَیرٌ واُحضِرَتِ الاَنفُسُ الشُّحَّ واِن تُحسِنوا وتَتَّقوا فَاِنَّ اللّهَ کَانَ بِما تَعمَلونَ خَبیرا.نساء (4) 128
60. لزوم حفظ خود و خانواده، از زمینه هاى ورود به آتش جهنّم:
یـاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا قوا اَنفُسَکُم واَهلیکُم نارًا و قودُهَا النّاسُ و الحِجارَةُ عَلَیها ... .تحریم (66) 6

ادامه دارد...

مطالب تکمیلی: 
خانواده از منظر قرآن کریم/ 1. آرامش خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 2. اختلاف در خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 3. تربیت خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 4. تشکیل خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 6. حقوق خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 7. خانواده انبیاء علیهم السلام؛ اقسام خانواده
خانواده از منظر قرآن کریم/ 8. مباحث مختلف خانواده
----------------------------
پی نوشت:
[14] . در معناى آیه گفته شد: «اگر در سخنان و کارهایتان احسان کنید و تقوا داشته باشید...خداوند به آنچه در مورد همسرانتان انجام مى گیرد آگاه است تا شما را در برابر کارهایتان پاداش بدهد. (مجمع البیان، ج 3 ـ 4، ص 184)
[15] . در تفسیر آیه آمده است: به میزان توانایى خود عدالت داشته باشید. (روح المعانى، ج 4، جزء 5، ص 238)