شرح حدیث/ ماه شعبان

این ماه برای اینکه آلودگی من و تو را پاک کنند مثل دلّاک می مانند. خدا رحمت کند کسی را که در این شستشویی که شما را می خواهم دهم کمک کند؛ یعنی استغفار و توبه کند. کمک کردن به من برای آنکه تمیز و پاکتان کنم که قابل شوید سر سفره میهمانی خدا در ماه رمضان بنشینید با توبه و استغفار است. «رَحِمَ الله مَن اَعَانَنِی عَلَى شَهرِی».

روی عن رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم) قال:
شَعبَانُ شَهری رَحِمَ الله مَن اَعَانَنِی عَلَى شَهرِی.
روایتی از پیغمبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم)  منقول است که حضرت فرمودند: شعبان ماه من است، رحمت خدا بر کسی که من را بر این ماه کمک کند. کمک کردن به پیغمبر در این ماه یعنی چه ؟ در بین ماه های سال، سه ماه رمضان، شعبان و رجب، که پشت سرهم قرار گرفته اند، از نظر فضیلت ها خصوصیّت دارند و هر کدام از این ها از نظر اهل معرفت منازلی از منزلهای سلوک إلی الله است.
شاید مثل چنین روزی بود، در اوّل ماه رجب روایتی را عرض کردم که آن روایت هر سه ماه را از نظر انتساب بررسی فرموده بود. تعبیر این بود: ماه رجب ماه خداست، ماه شعبان ماه پیغمبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) است و ماه رمضان ماه امّت است و بندگان خدا نسبت به ماه شعبان و رجب از یک جهت با هم مشترک هستند. روایت از پیغمبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) بود که ماه رجب، ماه استغفار است، حتّی در روایتی حضرت فرمودند: این جمله را بسیار بگوئید: أستغفرالله و أسئله التوبۀ. در ماه شعبان هم باز می بینیم استغفار از اعمال است. البتّه سقف هم گذاشته اند و فرموده اند: در روز هفتاد بار استغفرالله و أسئله التوبۀ بگویید. که همین جمله هم در ماه رجب وارد شده است و هم در ماه شعبان. البتّه آن وقت این اضافه هم دارد. استغفار دیگری هم هست، استغفرالله الذی لا اله الا هو الحی القیوم الرحمن الرحیم و اتوب الیه، آنجا هم دارد . البتّه در همین روایتی که استغفار را توصیه می فرمایند، این نکته را اضافه می کنند  که ضریب استغفار در ماه شعبان، هزار است. یعنی چه؟ یعنی هر یک استغفار در ماه شعبان برابر هزار تا است؛ یعنی اگر یک بار بگویی استغفرالله و اسئله التوبۀ، برایت هزار مرتبه نوشته می شود. در روایت دارد روزی هفتاد بار بگویید، لذا هفتاد هزار مرتبه در روز نوشته می شود. یعنی اگر کسی در هر روز از ماه شعبان هفتاد مرتبه بگوید: استغفرالله و اسئله التوبۀ مثل این است که در ماه های دیگر هفتاد هزار بار این استغفار را گفته باشد. به رقم و ضریب دقّت کنید! این ها همه گویای این مسأله است که شخص باید قابلیّت مهمانی ای که خدا برای امّت در ماه رمضان گرفته است را پیدا کند.
این جمله حضرت که ماه رمضان ماه امّت است یعنی چه؟ یعنی در آن ماه، خدا مهمانی کرده. «دعیتم الی ضیافۀ الله»، لذا دو ماه فرصت دارید که خودتان را برای این ماه تطهیر کنید. حمّام هایی که ما می رویم مدّتش مختصر است، امّا مدّت این حمّام معنوی دو ماه است. دو ماه خودت را شستشو کن تا قابلیّت پیدا کنی و سر سفره ضیافت الهی بنشینی. علّت این که استغفار در این دو ماه تاکید شده و در روایات ماه رجب و این ماه تأکید بر آن شده است و می گوید هفتاد مرتبه استغفار کن و خدا فرموده هر یک عدد را هزار تا استغفار محسوب می کنم، همین است.
در این روایت پیغمبراکرم فرمود(صلّی الله علیه و آله و سلّم): «شَعبَانُ شَهری رَحِمَ الله مَن اَعَانَنِی عَلَى شَهرِی». ماه شعبان ماه من است، رحمت خدا بر آن کسی باد که من را در این شهر کمک کند. چگونه کمک کنیم؟ معلوم می شود به تعبیر ساده پیغمبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم)، در این ماه برای تطهیر و شستشوی من و تو آستین بالا می زنند. اینجا می خواهم تعبیری  کنم که ممکن است خیلی حزازت داشته باشد. پیغمبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) در این ماه برای اینکه آلودگی من و تو را پاک کنند مثل دلّاک می مانند. خدا رحمت کند کسی را که در این شستشویی که شما را می خواهم دهم کمک کند؛ یعنی استغفار و توبه کند. کمک کردن به من برای آنکه تمیز و پاکتان کنم که قابل شوید سر سفره میهمانی خدا در ماه رمضان بنشینید با توبه و استغفار است. «رَحِمَ الله مَن اَعَانَنِی عَلَى شَهرِی».
اینجا باید به دوستان دو تذکر بدهم:
اوّل؛ چند ساعت بیشتر از ماه رجب باقی نمانده؛ خوشا به حال کسانی که از رجبیّون بودند و از این ماه بهره ها بردند. از این چند ساعت ماه رجب استفاده کنید.
دوم؛ از همین فرصت باقی مانده در این ماه استفاده کنید. همین چند ساعت هم برای بهره گیری از این ماه رجب و برکاتش برای ما فرصت است. امشب هم به حسب ظاهر شب اول ماه شعبان است، لذا مراقبت هایی که در ماه شعبان وارد شده است را انجام دهید.
************************************
منبع: المراقبات السنه – الاقبال ص683