ائمه جمعه، مسئولان انقلاب...

موضوع نوشتار: 
حجت الاسلام رحمت الله معظمی
ائمه جمعه، مسئولان انقلاب...

امام خامنه ای: ائمه جمعه مسئولان انقلاب در سرتاسر کشور هستند. (69/3/6)
انقلاب اسلامی ایران نقشه های پیچیده و بلندمدت نظام سلطه را نقش برآب کرد و خباثت ها و تلاش های طاغوت‌ها را در قرن های متمادی بی ثمر گذاشت.
 در موضوع عوامل انقلابات معاصر و به‌خصوص انقلاب اسلامی ایران مطالب زیادی بیان یا نوشته شده است ، اما مهم‌ترین عامل این حادثه عظیم را می‌توان هدایت‌های پیامبر گونه و الهی امام راحل بیان کرد.
یکی از این هدایت‌ها و راهبردهای امام خمینی(ره) و به تبع خلف صالح ایشان، جلوگیری از فروکش کردن شعله‌های انقلاب در بین مؤمنان و صالحان و حفظ روحیه و رویکرد و جهت گیری انقلابی در بین دلبستگان به انقلاب اسلامی بوده است.
برای تحقق این امر، اقدامات فراوانی از سوی امام راحل در دوران نهضت و انقلاب انجام شد، که بعد از تربیت انسان‌های انقلابی؛ پیش بینی، ایجاد و ارتقای جایگاه‌ها و نهادهای انقلابی از جمله مهم‌ترین آنها است. که رهبر فرزانه انقلاب هم همین مسیر نورانی را ادامه دادند.
از یک منظر مهم‌ترین این جایگاه‌ها، جایگاه امامت جمعه می باشد و تعبیر «مسئولان انقلاب» از سوی حضرت امام خامنه‌ای برای ائمه جمعه،  به صورت واضح نقش بی بدیل این بزرگواران  را در حفظ و پیشبرد انقلاب اسلامی مشخص می‌سازد . این به معنای آن است که متولی و مسئول رسالت سنگین حرکت انقلابی مردم با ائمه جمعه است و در مهندسی ساختار سیاسی در کنار نهاد های جمهوریتی و غیر آن،  برای انقلاب در سطح کشور این نهاد پیش بینی شده است.

فقاهت و امارت دوعنصر و شرط لازم برای صدق عنوان امامت جمعه

حال باید دید این جایگاه واجد چه ویژگی هایی است (یا باید باشد) که شایسته ی تفویض این رسالت بزرگ شده است، با نگاهی مجموعی به معارف و متون دینی و روایی و همچنین بیانات امام راحل و رهبر عزیز انقلاب، عمدتاً دو عنصر مهم در این رابطه،  مورد توجه واقع شده است که برای بیان این مطلب، اذهان را متوجه روایتی از نبی مکرم اسلام  صلی الله علیه و آله و سلم می کنیم:
دو گروه از امّت من هستند که اگر آنها درست و اصلاح شوند امّت نیز اصلاح می شود و اگر آنها فاسد شدند امّت هم به سمت فساد کشیده می شود.  عرض شد: اى رسول خدا ! آن دو گروه کدامند؟ فرمودند: فقیهان و زمام داران.
پس از انقلاب  و استقرار نظام مقدس اسلامی، مسئولیت‌هایی در ساختار حکومت به وجود آمد که واجد هر دو عنوان مذکور در روایت نبوی هستند.  امّا بدون تردید مصداق اتمّ تجمیع این دو عنصر مهم، یعنی فقاهت (فهم عمیق از دین) و امارت (کارگزاری و فرمانروایی) در ساختار سیاسی کشورما، ائمه جمعه هستند.

فقاهت ( از منظر فلسفه سیاسی ، که ناظر به فضیلت هاست)

حال باید دید که واقع امر چیست؟ یعنی  اینکه در حال حاضر اهمیت عنوان فقاهت، به چه میزانی در این جایگاه لحاظ می‌شود؟  اجمالاً باید گفت که «امام جمعه» باید دارای نِصابی خاص از فقاهت باشد یعنی  واجد جوهره فقاهت باشد. این عنصر جزو حداقل های امامت جمعه هست.
زیرا مهمترین و اصلی ترین نماینده حوزه ( به عنوان  تنها دستگاه و نهاد متولی امر دین) در ساختار حکومت اسلامی،  ائمه جمعه هستند و عملکرد این افراد در این جایگاه،  میتواند  کارآمدی روحانیت را در اداره امر دین و دنیا اثبات ‌کند یا خدای ناکرده، در نقطه ی مقابل موجب ایجاد سوءظن عمومی نسبت به این کار آمدی شود.
تردیدی نیست  تا قبل از انقلاب اسلامی  در هیچ زمانی روحانیت، مکنت و قدرت سیاسی موجود را نداشته است و هم اکنون ، این موضوع به صورت جدی در محک هوش جمعی و توجه عمومی جامعه ی اسلامی و حتی بشری قرار گرفته و به معیاری برای ارزیابی جهانی توانمندی دین در اداره جوامع تبدیل شده است و شاید همین موضوع،  علّت  اصلی حساسیت ها و دغدغه های رهبر فرزانه انقلاب نسبت به این مسئله باشد.

امام جمعه یا پیش نماز جمعه؟

امام جمعه باید دین شناس باشد و یا در این مسیر و جهت حرکت کند ،  نه اینکه  پرداختن به دیگر وظایف او را از این کار باز بدارد و تبدیل به مسئولی غیر حوزوی کند.  بنابر آنچه از اسلام و بیان ولایت فهمیده می شود، امام جمعه باید خود  بفهمد و خود  تحلیل کند و بیان خطبه‌های نماز جمعه ناظر به "فهم دینی"  باشد.
وجود انحرافات عدیده فرهنگی در بخش‌های گوناگون به خصوص در حوزه عقاید، ضعف های موجود در حوزه های علمیه ی شهرستان ها ، ضعف دانشگاهها در موضوع علوم انسانی و عدم اغناء نخبگان و تشنگان معارف اسلامی در نقاط مختلف کشور، حاصل نبود این نگاه فقهی در بین تعدادی از ائمه جمعه است.  چه بسا اگر گزینش ائمه جمعه با این معیار صورت بپذیرد و عنصر فقاهت یکی از شروط اصلی برای ورود معممین در این جایگاه باشد، درصد بالایی از نشاط ها ، توان ها و اراده ها،  به حرکت عظیم انقلاب اسلامی پیوند بخورد، در طرف مقابل اگر غیر از این اتفاق افتاد، یعنی امام جمعه فقیه نبود یا اینکه دارای تحلیل بر مبنای فقه نبود باید به جای امام جمعه ، این عزیزان را  "پیشنمازان روز جمعه"  نامید!

امارت ( از منظر اندیشه سیاسی که ناظر به مقوله ی قدرت است )

مقدم‌ ترین بحث درباره هر قدرتی در جامعه مشروعیت است و مشروعیت منصب امامت جمعه از ولایت می باشد.
 اصل جایگاه،  تعیین فرد و شئوناتی که این منصب واجد آن است،  مانند دیگر مناصب حکومت اسلامی، از وظایف امام معصوم در صورت حضور، در زمان ما امام عادل منصوب است. 
 در مواردی مانند موضوع امامت جمعه به دلیل گستردگی کار، این تعیین فرد و شئونات،  وظیفه «مَنْ نَصَبهُ لذلک» (کسی که امام برای این کار گمارده باشد.) است، یعنی شورای سیاست گذاری ائمه جمعه که متکفل این موضوع شده است به دلیل نصب از طرف ولی فقیه باید در تعیین فرد و سیاست های خود در همان جهت ولایت حرکت کند و در این صورت است که شایستگی دوام بقاء این مشروعیت را پیدا می کند.
امام راحل در تعبیر مهمی حکومت را شعبه ای از ولایت مطلقه رسول الله بیان می‌فرمایند و امام خامنه ای در تعبیری لطیف می‌فرمایند: ولایت یعنی همان حکومت و این به آن معناست که امامت جمعه بالاترین نمود حکومت و ولایت در ساختار سیاسی نظام اسلامی است.
 در توضیح این مطلب لازم است به یک نکته اشاره شود ؛ با وجود ورود و نصب مستقیم  ولایت در برخی ساختارها و عینیت پیدا کردن اراده ولایت در آنها ( که از آن به عنوان دستگاه ولایت تعبیر می شود) ، رهبر معظم انقلاب، امامان جمعه را «مسئولان انقلاب» می نامند،  یعنی معظم له، وظیفه ای شبیه به آنچه ولی امر مسلمین در سطح امت اسلامی و بالاتر از آن در مقیاس بشری دارد، را برای امام جمعه در محل خدمتش و در شعاعی محدود تر قائل هستند!
شدت ارتباط بین جایگاه امامت جمعه و ولایت در جامعه باید موجب حساسیت دلسوزان اسلام نسبت به این شبکه عظیم در کشور شود و آنچه مشخص است عدم اهتمام شورای سیاست گذاری در سالهای گذشته نسبت به شئونات این جایگاه حکومتی می باشد.

شورای سیاست گذاری 
شورای سیاست گذاری ائمه جمعه یکی از ارکان و بخش های مهم دستگاه ولایت می باشد، دستگاه ولایت عبارت است از منصوبین ولی فقیه که بدون فرایند انتخابات وارد ساختار قدرت می شوند.
 شورای سیاست گذاری از جمله مهمترین بخش های دستگاه ولایت می باشد که نزدیک ترین و شبیه ترین وظیفه و رسالت را به ولی فقیه دارد. 
در رابطه با شورای سیاست گذاری به صورت مختصر به چند سر فصل مهم اشاره می شود: 

 اهتمام شورای سیاست گذاری به دیدگاه ها و مطالبات ولی فقیه

وظیفه سیاست گذاران نماز جمعه،  ایجاد یک معاونت واقعی برای آشنا کردن ائمه جمعه با دیدگاه های مترقی امام خامنه ای و به خصوص پیگیری مطالبات رهبر معظم انقلاب از شورای سیاست گذاری و ائمه جمعه در رابطه با رسالتشان می باشد .

برخی از بایسته ها و شایسته های ائمه جمعه و سیاست گذاران این نهاد، از نگاه امام خامنه‌ ای:

حاکم بودن نگاه انقلابی بر مدیریت های این نهاد مهم، تکامل دائم و روز به روز این مجموعه انسانی، وجود نظارت واقعی بر عملکرد ها، جوان گرایی در گزینش ائمه جمعه، ایجاد ساختار توانمند مدیریتی، مبارزه با تحجّر و خرافات و انحرافات فکری، داشتن رویکرد تربیتی و ارتباط با مدارس و مقاطع تحصیلی، تلاش برای حفظ ایمان مردم به روحانیت، بسیجی بودن و ارتباط با نیروی مقدس بسیج، اعتلای محتوا و ایجاد جذابیت در خطبه‌ها، حفظ وحدت و امید در جامعه، کسب محوریت در اجتماع مردمی، ساده زیستی، در دسترس مردم بودن، پاسخگویی به شبهات موجود و مقدر، داشتن روحیه انقلابی، جلوگیری از نفوذ عناصر ناباب در مراکز حساس، عدم وابستگی به جناح های سیاسی و بی اعتنایی به دسته بندی صهیونیستی اصلاح طلب و اصولگرا ، ملجأ مردم در گرفتاری ها، قلب و قرارگاه فرهنگی شهرها، ارتباط با حوزه و دانشگاه، عدالت خواهی و مبارزه با فساد و عدم دخالت در عزل و نصب‌ها.

وجود سازمانی واقعی برای نظارت برشبکه عظیم امامت جمعه  

امام خامنه ای : شبکه‌ بندی منصب امامت جمعه و نگاه کردن به این مجموعه به عنوان حصار معنوی و ایمانی کشور و ملت، امر فوق‌ العاده مهمی است که مطلقاً نبایستی مورد غفلت قرار گیرد. ( 1368/4/12 )

نبود یک سیستم نظارتی متناسب با شأن این نهاد، یکی از مشکلات همیشگی شورای سیاست گذاری بوده است، وجود یک دستگاه نظارت دقیق برای پایش مستمر این شبکه عظیم، موجب جلوگیری از انحراف و کمک به تکامل دائم و روز به روز این مجموعه است.  با توجه به اینکه ائمه جمعه تربیت شده و نماینده حوزه علمیه هستند لذا باید این سیستم نظارتی،  به استقلال حوزه شیعی خدشه وارد نکند و برای نیل به این هدف باید تعریف جدیدی از نظارت از سوی نظریه پردازان ارائه گردد ( اگر چه این معنا، امری آرمانی است) ولی به عنوان یک راهکار ؛ استفاده و بهره گیری از ظرفیت عظیم  جریانات حزب اللهی به عنوان چشم تیز بین نظام اسلامی امری واقع بینانه و در دسترس است.

انتقاد مردم سرمایه تمام ناشدنی...

امام خامنه ای: ما اگر آن ریشه تاریخی را نداشتیم مردم آن محبت و اعتماد را به ما نداشتند و به اشاره روحانیت حرکت نمی کردند ، به طوری که بیایند و جان و فرزندانشان را در راهی قربانی کنند مگر آسان است؟... ایمان مردم به روحانیت ناشی از سابقه طولانی روحانیت شیعه و نفوذ و تاثیر آنها در ذهن و ایمان مردم است. ما باید این ایمان را حفظ کنیم.   11/5/68

در طول تاریخ ، روحانیت اسلام در جوامع مسلمان و به خصوص جامعه شیعی همیشه مورد احترام بوده و هست و این احترام و تکریم ناشی از باورهای دینی و مشی علمای بزرگ بوده است و اگر خود جامعه روحانیت و ائمه محترم جمعه زمینه انتقاد ، نصیحت و اظهار نظر مخالف متناسب با شان ائمه جمعه را ترویج کنند نه تنها چارچوبه های متعارف احترامات شکسته نمی شوند بلکه مردم مومن خود جلودار احترام به روحانیت خواهند بود. مردم انقلابی ما ثابت کرده اند روحانیت آگاه ، دلسوز و انقلابی را از معممین بی تفاوت ، غافل و یا منحرف به خوبی تشخیص می دهند و شورای سیاست گذاری با تدبیر می تواند خود مقدمات انتقاد توآم با احترام را نسبت به ائمه محترم جمعه ایجاد کند. این اقدام ضمن استفاده از سرمایه تمام ناشدنی نظارت مومنین گامی در جهت حفظ حریم ائمه جمعه می باشد.

رویکرد تربیتی

رهبر انقلاب : برای ایجاد یک تمدّن اسلامی - مانند هر تمدّن دیگر - دو عنصر اساسی لازم است: یکی تولید فکر، یکی پرورش انسان.   14 مهر79
بعثت در واقع دعوت مردم به عرصه‌ی تربیت عقلانی و تربیت اخلاقی و تربیت قانونی بود... در درجه‌ی اول، تربیت عقلانی است... اولین کار پیامبر مکرم اثاره‌‌ی(تحریک کردن) عقل است، برشوراندن قدرت تفکر است؛ قدرت تفکر را در یک جامعه تقویت کردن.     29 تیر 88
یکی از بایسته های ائمه ی جمعه داشتن رویکرد تربیتی در انجام وظیفه ی خود می باشد و مهم ترین مقدمه ی این امر ارتباط با حوزه های علمیه و داعیان الی الله، معلمان عزیز و اساتید محترم دانشگاه به عنوان مربیان جامعه می باشد.

 برای توفق در امر تربیت و پرورش، بهترین و مهمترین مکان، مسجد است.

مسجد میتواند پایگاه همه‌ی کارهای نیک باشد؛ پایگاه خودسازی، انسان‌سازی، تعمیر دل و تعمیر دنیا و مقابله‌ی با دشمن و زمینه‌سازی برای ایجاد تمدّن اسلامی و بصیرت‌افزاییِ افراد... مسجد پایگاه بزرگ بسیج فرهنگی و حرکت فرهنگی است؛ [مسجد] هسته‌ی مقاومت است، منتها مقاومت بِاَنواعه؛(۱۰) مقاومت فرهنگی، مقاومت سیاسی، و درجای خود هم مقاومت امنیّتی و نظامی؛ 31/۰۵/95

ارتباط با ائمه جماعات و نماز گزاران مساجد، یکی از مهم ترین اقدامات در زمینه تربیت اسلامی می باشد، هم چنین ارتباط با سیل عظیم دانش آموزان و تعامل قوی با انجمن اسلامی دانش آموزان در شهرها، از جمله الزامات تربیت اسلامی می باشد.  

ایجاد بستر برای ترویج فرهنگ مطالبه گری

از طرفی شورای سیاست گذاری باید با جسارت و شجاعت دو سر فصل مهم مطالبه گری مردم و پاسخگویی مسئولین را ترویج و نهادینه کند.
در موضوع انتقاد جامعه و به ویژه روحانیت و مؤمنان از ائمه جمعه، عمدتاً و عملاً سه رویکرد وجود دارد:
رویکرد اول : کسانی که هر گونه طرح بحث انتقادی در مورد ائمه جمعه و موضوعات مربوط به ایشان را عبور کردن از خطوط قرمز انقلاب می‌دانند!
رویکرد دوم : کسانی که به بهانه انتقاد، به تخریب این جایگاه مهم می‌پردازند.
رویکرد سوم: رویکردی که مد نظر ولی امر مسلمین می باشد عبارت است از؛  ایجاد گفتمانی بین نخبگان با موضوع امامت جمعه و رسالت این نهاد در پیشبرد انقلاب و تصحیح ذهنیّات و اصلاح عملکردهای این شبکه عظیم که جزء مهمی از دستگاه ولایت است.
باید توجه داشت که اصلاح دستگاه ولایت و جایگاه امامت جمعه در انقلاب اسلامی از مصادیق مهم تقویت انقلاب و ولایت است.
تبدیل امامت جمعه به جایگاهی دارای مصونیت فولادین نسبت به انتقاد، مخالف  نظر رهبر معظم  انقلاب مدظله العالی می باشد.

جوان گرایی 

همچنانی که غالب فعالان اجتماعی می دانند،  نظر امام خمینی و رهبر معظم انقلاب  به صورت قاطع، استفاده از جوانان در در همه ی حلقه ها و لایه های مدیریتی نظام می باشد ، و تنها نهادی که به صورت نسبی در زمان جنگ 8 ساله و بعد از آن، به این راهبرد مدیریتی عمل کرده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است و در موضوع امامت جمعه، به خصوص استفاده از جوانان در جایگاه های حساس ساختار شورای سیاست گذاری و شهر های بزرگ از ضرورت ها و فوریت ها می باشد که البته  نیاز به جسارت و شجاعت بالایی دارد.
لزوم توجه به مؤلفه سن و سال و تفکیک امکان انسانی، به بزرگان و جوانان و استفاده از معمرین و با تجربه های این عرصه به عنوان ظرفیتی مهم برای برنامه‌ریزی و مشورت دهی و استفاده از جوانان به عنوان کسانی که توان و نشاط حضور در میان اقشار مردم و آمادگی لازم را برای کارهای بزرگ دارند، از جمله کار های بر زمین مانده سیاست گذاران این امر می باشد.

ایجاد ساختار لازم مدیریتی  

نکته ای دیگر در مورد شورای سیاست گذاری ائمه جمعه، نبود ساختار لازم برای مدیریت و هماهنگی بین اجزای این شبکه ی عظیم می باشد و متأسفانه بنا بر اطلاع، این نهاد به عنوان بخش مهمی از دستگاه ولایت فاقد ساختار و سازمان توانمندی برای انجام این رسالت مهم می باشد. در مقابل نظام استکبار و اردوگاه باطل، علاوه بر نهاد بین المللی سازمان ملل، برای پیشبرد اهداف جهانی خود به صورت مستمر به نو سازی ساختار های مختلف و باز سازی نهاد های موجود متناسب با تحولات جهانی به عنوان یک راهبرد حیاتی نظر دارد و غفلت از این امر مهم عملاً  مقابله ی جبهه ی حق و باطل را در تاثیرگزاری بر جامعه جهانی، دشوار یا غیر ممکن کرده است.

لزوم بازگشت به ارزشهای انقلاب و حزب الله به جای تحزب غربی

امام خامنه ای : بنده دعوای اصلاح طلب و اصولگرا را هم قبول ندارم؛ من این تقسیم بندی را غلط می دانم.1384/2/9

من بارها گفته‌ ام که برای من این تقسیمات اصولگرا و اصلاح‌ طلب و اصلاح‌ طلب مدرن و سنّتی و از این حرفهایی که میزنند، مطرح نیست؛ من به این اسمها اصلاً اهمّیّتی نمی دهم و توجّه ندارم؛ به محتواها کار دارم؛ امّا روی مسئله‌ ی فتنه حسّاسم. 95/4/12

یکی از راهبرد های نظام سلطه در جریان سازی و مهندسی قدرت در دولت ها و ذهنیات سیاسی ملت ها،  القاء دو قطبی های سیاسی و سر گرم کردن خواص و تاثیر گذاران آن ملت، به برنامه های طراحی شده صهیونیسم می باشد.  غلطیدن در این دام،  علاوه بر اینکه فضای سیاسی را تحت مدیریت نظام سلطه قرار میدهد از ترویج ارزشها و تحلیل دار شدن مردم جلوگیری می کند و متاسفانه اظهار نظر ها،  موضع گیری ها و قضاوت های بخش وسیعی از ائمه جمعه با این ملاک و معیار یعنی اصول گرایی و اصلاح طلبی انجام می شود،  جریان چب و راست در ابتدای انقلاب و دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب در این سالها، دوگانه ای صهیونیستی بوده که به اندازه کافی ضربات مهلکی را بر پیکره جامعه، وارد ساخته است و موجب شده به جای ملاک قرار گرفتن ارزشهای انقلاب، مانیفست و قوائد این دو جریان قدرت طلب، موجب فساد های گوناگونی در جامعه ما گردد و بسیاری از ائمه جمعه ما در تایید یا رد یا اظهار نظر در مورد افراد و جریانها و اتفاقّات، صرفا با این معیار های ناقص قضاوت می کنند و برای اینکه  قضاوت و موضعگیری ائمه جمعه مبتنی بر ارزشهای اسلامی انجام پذیرد، می بایست مبانی، اصول و ارزش های انقلاب ( امام خامنه ای: وقتی که ما می گوییم انقلاب یعنی همان اسلام) مستفاد از بیانات امام راحل و امام خامنه ای  تبدیل به گفتمانی در بین ائمه جمعه و نخبگان شود.

ائمه جمعه

زی طلبگی و مردمی بودن

امام خمینی ره : منسب امامت جمعه یعنی منسب تماس روحانیت با ملّت. 1362/8/4
امام خامنه ای : دستگاه امامت جمعه دستگاه طلبگی و آخوندی است، دستگاه اداری نیست. 1394/10/14
یکی از بایسته های ائمه جمعه از منظر رهبرمعظم انقلاب  لزوم رعایت زی طلبگی و محشور بودن با مردم و مستضعفین و محرومین می باشد ، متاسفانه سال هایی که گذشت، تذکرات زیادی از سوی مومنین و آحاد مردم نسبت به این موضوع داده شد، ظاهر زندگی فردی، دفتر کار،  وسیله نقلیه،  رفتار اطرافیان، حضور در فعالیت های اقتصادی ، برخورد آمرانه و غیر طلبگی، دوری از مردم و... از جمله مواردی بوده است که در صورت بی تفاوتی ائمه جمعه به آن، ممکن است خدایی ناکرده نگاه مردم را تغییر دهد و حتی آن دسته از ائمه جمعه ی محترمی که این امور را رعایت می کنند در نگاه کلی زیر سوال می روند. 

یکی از گرفتاری های نظام اسلامی، توصیه پذیری و حتی انقیاد برخی مسئولین و متاسفانه معممین از قدرت طلبان و زر سالاران در سطح کشور می باشد و امام راحل و رهبر انقلاب در موارد پر شماری مسئولان را  از این انحراف بزرگ بر حذر داشته اند، اینکه در برخی شهر ها صف اول نماز جمعه را کسانی تشکیل دهند که رابطه ای جز رابطه ی اقتصادی با نمازجمعه ندارند و برخی شان به غیر از روز جمعه نماز نمی خوانند، موجب انتشار یأس و دلسردی عمومی خواهد شد و مردم را از اطراف امام جمعه پراکنده می کند.

داشتن نگاه و روحیات انقلابی و دفاع از افراد و اقدامات انقلابی

امام خامنه ای : محافظه کاری قتلگاه انقلاب است.  
بر دلسوزان انقلاب پوشیده نیست که یکی از سرفصل‌ های فرمایشات رهبر معظم انقلاب،  همواره دفاع از انقلاب، عناصر انقلابی، اقدامات انقلابی و جلوگیری از تضعیف و اتهام زنی به این دلسوزان واقعی انقلاب بوده است و بدون تردید مهم‌ترین مخاطب سخنان معظم له در باب لزوم حفظ جهت گیری و روحیه انقلابی در جامعه، ائمه جمعه و سیاست گذاران این مجموعه عظیم هستند، که غفلت از این معنا خسارات بزرگی برای انقلاب اسلامی خواهد داشت که متأسفانه فشار های زیادی که افراد و جریان های انقلابی در سراسر کشور با آن رو به رو هستند غالبا با سکوت و بی تفاوتی و در مواردی همراهی ائمه جمعه توأم بوده است.
نداشتن درک صحیح از مسائل انقلاب، عدم تحلیل نسبت به ماهیت واقعی قضایای سیاسی (که این نقیصه غالباً پیامد عدم حضور برخی از این عزیزان در مبارزات است) ، عدم شناخت جریانات سیاسی و نداشتن معیار و شاخصه در چگونگی مواجهه با این جریانات، سبب می ‌شود برخی از ائمه جمعه به جای استفاده از ظرفیت عظیم عناصر حزب اللهی برای پیشبرد اهداف انقلاب، به عدم تعامل و در مواردی انکار و حتی سرکوب نیروهای انقلابی در شهر ها اقدام کنند و از سویی این رویکرد سبب احتکار شدید توان‌ها، قدرتها و امکاناتی که انقلاب در اختیار ائمه جمعه گذاشته و خرج نکردن از آنها برای ارتقای فرهنگی شهرها، پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی، تربیت نیروهای انقلابی و حزب اللهی و عدم مبارزه جدی با فساد برخی مسئولین در منطقه اشان می‌ شود. 
امام خامنه ای : آن چیزی که انقلاب ما با داعیه های بزرگش به او تکیه می کند نیروی بسیج است... محور دفاع از انقلاب همین آحاد عظیم میلیونی بسیج هستند... هرکس وارد این عرصه شد با ارزش ترین افراد جامعه است... من هم  افتخار می کنم که یک بسیجی باشم... همه باید به این عضویت افتخار کنیم... اساسی ترین کار انقلاب را بسیج انجام می دهد. 68/4/6
ازجمله مولفه های انقلابی گری بسیجی بودن است، خدمت به بسیج، ارتباط واقعی با بدنه بسیج، قرار دادن امکانات و ظرفیت های ستاد نماز جمعه و اساساً همه ی داشته های نظام در راستای ترویج و نهادینه کردن فرهنگ و روحیه ی آسمانی بسیج، از افتخارات یک امام جمعه است و لازمه ی نیل به این هدف، بسیجی بودن و بسیجی زندگی کردن است، و باید برای ارتباط عمق ائمه جمعه با بسیج مردمی، تدبیر کرد. نه فقط با توجه به شرایط تقویمی و مناسبتی و تشریفاتی بسیجی بود. 

محتوای منبر و سخنرانی پیش از خطبه

امام خمینی ره : خطبه ها را محتوایش را قوی کنید ... مع الاسف در جاهایی که انسان می بیند که نماز جمعه ابدا مربوط به چیز هایی که ملت ها، مسلمین و اجتماع مسلمین برآن احنیاج دارند، خبری نیست. 23 اردیبهشت 1363
از جمله نکاتی که بارها نخبگان نسبت به آن متذکر شده اند، محتوای خطبه هاست.
با وجود تاکیدات پر شمار مبنی بر لزوم اختصار، جذابیت، روز آمدی و غنای مطالب در نماز جمعه، متاسفانه غالب خطب، صرفا با توجه به شرایط تقویمی تنظیم شده و بدون تحلیل و تطبیق بیان می شود و یا با یاد آوری مناسبت های دینی و ملّی به بیان تشریفاتی در قالب تبریک، تسلیت و تکریم ها بسنده می شود و در رابطه با موضوعات اجتماعی انقلابی که مستلزم موضع گیری و صراحت لهجه می باشد، با نگاهی کلی، چند پهلو و محافظه کارانه، ذهنیت عمومی جامعه را در بزنگاه ها سر گردان رها می کنند.
یکی از تصمیمات صحیح و عادات پسندیده در نماز جمعه ها، ایجاد ظرفیت و تریبونی پیش از خطبه ها برای حضور نخبگان و مسئولان می باشد که در صورت رعایت نگاه صحیح و اسلامی می تواند فرصتی برای حکومت و مردم و تقویت نماز جمعه باشد.
امّا در این موضوع شاهد جلوگیری از حضور نخبگان انقلابی هستیم، که علت این امر نبود نگاه صحیح سیاسی و یا نبود اقتدار لازم از سوی امام جمعه می باشد که همین مسئله موجب محروم شدن از این افراد مغتنم می شود. 
در حوزه مسئولین نیز به جای ایجاد بستر لازم برای ارتباط دو سویه بین مردم و مسئولان، متاسفانه طراحی جلسات، به شکلی است که فرد مسئول به صورت یک طرفه گزارشات کاری خود و نهاد مطبوعش را که غالبا همراه با حجیم گویی و اغراق است بیان کرده و به جای اینکه به مطالبات و انتقادات رسیدگی شود، عملاً بخشی از این خواسته های به حق مردم به صورت تصنعی و موقت خاموش می شود و دشمن که مترصّد جامعه ماست با توطئه و سوء استفاده، این ظرفیت را به نفع خود مسیر می دهد.

عزل و نصب یا نظارت و هدایت

امام خمینی :  ائمه جمعه بلاد، نصب و عزل نکنند. صحیفه امام ج16ص348
امام خامنه ای : اوایل انقلاب هم میگفتند: «دیکتاتوری نعلین». نعلین اصلاً قابل دیکتاتوری نیست! طبیعت نعلین طبیعت دیکتاتوری نیست؛ آن طبیعت چکمه است که طبیعت دیکتاتوری است.  " بیانات در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور،  1394/10/14"
متاسفانه دخالت گسترده و غیر قابل انکار بخشی از ائمه جمعه در عزل و نصب ها موجب ایجاد خرده باند های قدرت طلبی در سطح کشور شده که یکی از مهمترین علل مفاسد اداری و اقتصادی در سطح کشور می باشد و شاید بسیاری از انتقاد هایی که این روز ها  نسبت به نهاد های قضایی و امنیتی مطرح می گردد،  با نگاهی منصفانه به علّت همین نگاه حاکم در بین بخشی از ائمه جمعه باشد و سیستم قضا و امنیت مقصر اصلی این قضیه نباشند و اشاره لطیف رهبر انقلاب به دیکتاتوری نعلین که در قالب رد این تلقی بود ولی برای دلسوزان، اشاره و تذکری جدی به حساب می آید،  ناظر به این معنا باشد. 

نبود نگاه و ذهنیت فرهنگی لازم در قرار گاه های فرهنگی

امام خامنه ای : فرهنگ و صف ‌آرایی فرهنگی در مقابل دشمن آن چیزی است که بنده هم اگر در راه آن کشته شدم، احساس می‌کنم که در راه خدا کشته شده‌ ام.  78/9/23

امام خامنه ای : نماز جمعه یکی از مهم‌ترینِ این قرارگاه‌ها است؛ قرارگاه ایمان است، قرارگاه تقوا است. با این چشم به نماز جمعه نگاه کنیم. شما هم فرمانده قرارگاهید؛ قرارگاه‌های میدان جنگ هرکدام فرماندهی دارند؛ فرمانده قرارگاه امامت جمعه، شخص امام جمعه است.  1394/10/14

به خلاف دیدگاه ها و نظرات رایج،  که معضلات اصلی حوزه فرهنگ را صرفا ظهور و بروز مظاهر فرهنگ های بیگانه می دانند، رهبر معظم انقلاب بیش از این قضیه از انحراف خود  فرهنگ اسلامی ایرانی نگران هستند، به همین خاطر است که دغدغه اصلی معظم له، مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی مبتنی بر آموزه های اسلامی و با لحاظ مولفه های فرهنگ ملی می باشد، یعنی به صورت خلاصه حضرت آقا از ترویج یک فرهنگ اسلامی ایرانی قلابی نگران هستند. 

به دلیل بنای بر اختصار به سه سر فصل در این زمینه اشاره می شود:

1. تشیع لندنی ، اسلام مناسک درون تهی  و شعائر بی مغز 

امام خامنه ای :
 امروز، هم در بین اهل سنّت، هم در بین شیعه، دستهایی در کار است برای اینکه اینها را از هم جدا کند؛ همه‌ی این دستها هم اگر جستجو کردید، میرسد به مراکز جاسوسی و اطّلاعاتی دشمنان اسلام؛ نه دشمنان ایران، نه دشمنان شیعه فقط؛ دشمنان اسلام. آن تشیّعی که ارتباط به ام‌آی‌شش انگلیس داشته باشد، آن تسنّنی که مزدور سی‌آی‌ای آمریکا باشد، نه آن شیعه است، نه آن سنّی است؛ هر دو ضدّ اسلامند. 1393/10/19
در مدرسه‌ ی انقلاب که امام ما بنیان گذارد، بساط اسلام سفیانی و مروانی، اسلام مراسم و مناسک میان‌تهی، اسلام در خدمت زر و زور و خلاصه اسلام آلت دست قدرتها و آفت جان ملتها برچیده شده و اسلام قرآنی و محمّدی (صلّی‌الله‌علیه‌واله‌وسلّم)، اسلام عقیده و جهاد، اسلام خصم ظالم و عون مظلوم، اسلام ستیزنده با فرعونها و قارونها و خلاصه، اسلام کوبنده‌ی جباران و برپاکننده‌ی حکومت مستضعفان، سربرکشیده است. 
((پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی ره   1369/3/10 ))
در داخله اجتماعات اسلامی، اکثریت مردم مسلمان، هنوز اسلام را عبارت از تشریفات و مراسمی بی ارتباط به زندگی میدانند و از مبانی اساسی آن ، که قسمت اعظم این مکتب زندگی ساز را تشکیل می دهد، غافل اند. هنوز این آئین الهی را  شعائر _ آنهم شعائر بی مغز  نه نماینده ی واقعیات _ گمان میکنند و از اصول اسلامی بی خبر و بی اطلاع اند.   ((مقدمه ی ترجمه کتاب آینده در قلمرو اسلام)) 
متأسفانه یکی از برنامه های همیشگی دشمنان اسلام از صدر تا کنون، سوء استفاده از احساسات مسلمین نسبت به مقدسات بوده است.  تلاش برای خارج کردن مراسمات اسلامی اعم از جشن ، عزا و جلسات توسل از چارچوب فقه می باشد.
 وحدت شکنی وایجاد تفرقه در بین مسلمین ، ترویج روحانی گریزی،  ترویج مداح محوری و ارجحیّت مهارت برمعرفت ، توسعه در عزاداری ها، ایجاد خلسه ی سیاسی در جامعه،  تبعیض در ولایت و اجتماعیات اسلام ، مرام سازی، رقابت و مقابله با جریان آسمانی و مقدس بسیج، بسط فقاهت به عوام معمم و به صورت کلی معرفی چهره ی تحریف شده ای از اسلام،  از جمله پیامد های این نگاه و سرفصل وظایف محوله به جریان تشیع لندنی از سوی استکبار جهانی می باشد و لازم است ائمه جمعه به جای اسلام مراسمی به تعریف مراسم اسلامی به عنوان راهکار مبارزه با تشیع لندنی بپردازند.

2. ترویج عرفان های کاذب  

امام خامنه ای : درسهای اخلاقی را در بین خودتان رائج کنید. از اساتید اخلاق و موعظه‌گرها استفاده کنید. البته مواظب باشید در دام عنکبوت های دنیادار و دکاندار گرفتار نشوید؛ این روزها از این چیزها هم زیاد است: دکاندارهایی که به اسم معنویت، ادعا می کنند که امام دیدیم و ...! هیچ واقعیتی هم ندارد. حواستان باشد که اسیر آنها نشوید. 1386/2/31
بنابر مستندات تاریخی ، گرایشات منحرف عرفانی در زمان حیات پیامبر اسلام از سوی دشمنان با شکلی جدید برای حوزه ی مسلمانان طراحی شد، در طول تاریخ اسلام این جریان عرفانی به صورت متسلسل به حیات خود در پیکره زنده اسلام ادامه داده و از بدنه ی مذهبی جامعه تغذیه می کند.
  این جریان فعالیت های خود را با دو رویکرد فرهنگی و اجتماعی دنبال می کند و یکی از تهدیدات جدّی برای اسلام ناب، به حساب می آید.  خطر این جریان پیچیده از جریان صوفیه و دراویش بسیار جدّی تر است و امروزه وجود پدران معنوی در سطح جامعه موجب جدا شدن جمعیتی از اسلام ناب و اسلام فقاهت شده است و چیزی که هر مطلع منصفی را نگران می کند، این است که عضو گیری این عنکبوت های دنیادار و دکان دار، از بین قشر مذهبی و بخصوص جوانان است،  متأسفانه برخی از ائمه جمعه،  علاوه بر انفعال در مقابل این  مدعیان، در مواردی  ضمن دعوت از این عناصر مضلّ در تریبون های نماز جمعه،  امکانات انقلاب را در اختیار ترویج  افکار خطرناک اینان قرار می دهند و بجای اینکه گرایش معنوی و فطری جوانان مذهبی را به سوی عرفای واقعی یعنی فقهای عظیم الشان و روحانیّت متعهد و انقلابی هدایت کنند، در این مسیر انسداد نیز ایجاد می کنند.

3. مهدویت خرافات و نشانه ها

امام خامنه ای: مسئله‌ی انتظار هم که جزء لاینفک مسئله‌ی مهدویت است، از آن کلیدواژه‌های اصلی فهم دین و حرکت اساسی و عمومی و اجتماعی امت اسلامی به سمت اهداف والای اسلام است؛ ...
بعضی از این چیزهائی که راجع به علائم ظهور هست، قطعی نیست؛ چیزهائی است که در روایات معتبرِ قابل استناد هم نیامده است؛ روایات ضعیف است، نمیشود به آنها استناد کرد. آن مواردی هم که قابل استناد هست، اینجور نیست که بشود راحت تطبیق کرد. 1390/4/18
موضوع مهدویت و انتظار به عنوان تنها سر فصل آینده پژوهانه ی اسلام و بشریت سالهاست مورد طمع اتاق فکرهای دشمنان قرار دارد و مهم ترین آسیب موجود در این زمینه این است که ولی فقیه و اندیشه های ولایت،  به عنوان مهم ترین سر فصل مهدویت و انتظار جایگاه شایسته ای در مراکز علمی پژوهشی و آموزشی مرتبط با این موضوع را ندارد و همین امر باعث شده موضوع انتظار، تبدیل به موضوعی نومید کننده و انزوا آور و یا بحثی شعاری و بدون برنامه گردد.
امیدواریم اهمیت امامت جمعه موجب شود تا خواصّ جبهه حق أعم از ورزیدگان فکری، محققین، اساتید حوزه و دانشگاه، هنرمندان، اصحاب رسانه و تأثیرگزاران جامعه، به این موضوع مهم به صورت جدّی بپردازند و اگر زبان ها باز و قلم ها روان گردند، بدون تردید در تحقق دولت و جامعه ی اسلامی تسریع خواهد شد.

 

Share