درگذشت جغرافی دان برجسته بلژیکی؛ گراردوس مرکاتور(1594میلادی)

گرهارْدْ کرْمِرْ جغرافی دان شهیر بلژیکی که به رسم معمول عصر خود، تخلّص لاتینی گراردوس مرکاتور(Gerardus Mercator) را برای خود برگزیده بود، در پنجم ماه مارس سال 1512 میلادی در بلژیک به دنیا آمد. وی از جوانی به جغرافیا و مسائل جغرافیایى علاقه مند بود. مرکاتور در همان سال های جوانی تصمیم گرفت نقشه هایى برای دریانوردان تهیه کند. وی با همین فکر و تصمیم، در سال 1534 میلادی، مؤسسه عالی جغرافیایى را تأسیس کرد و با استفاده از وسایل مهندسی که شخصاً ساخته بود، به تهیه مجموعه ای از نقشه های جغرافیایى صحیح و دقیق پرداخت. این در حالی بود که در آن زمانْ، اصول جغرافیایى، صرفاً بر پایه عقاید و نظرات بطلمیوس، دانشمند یونان باستان بود و نقشه ها نیز بر آن مبنا رسم می شد. مرکاتور هم نخست تحت تاثیر نفوذ عقاید بطلمیوس قرار گرفت. با این حال، بزرگ ترین پیشرفت مرکاتور در سال 1568 میلادی رخ داد. وی کوشید تا سطح کروی زمین را روی سطحی صاف و مستوی بکشد. بدیهی است که ضمن انتقال از سطح کروی به سطح مسطح، تغییر شکل هایى روی می داد که اجتناب ناپذیر بود. مرکاتور به این فکر افتاد که از تصویر استوانه ای استفاده کند. بدین ترتیب که وی استوانه ای در نظر گرفت که مقیاس شعاع قاعده آن برابر شعاع کره زمین بود. وی چراغی را در مرکز زمین فرض کرد که نور این چراغ، سایه قسمت های مختلف زمین را بر سطح استوانه می افکنْد. حال اگر استوانه، گسترش یافت، نقشه از سطح کروی بر صفحه مستوی و صاف به وجود می آمد. این همان است که به "تصویر مرکاتور" تعبیر می شود. از ویژگی های این نقشه این که، نصف النهارها به صورت عمودی و موازی یک دیگر هستند. این نصف النهارها از دو طرف بر سطح کره به تدریج به یک دیگر نزدیک شده و در قطبین به هم ملحق می گردند. امروزه بیشتر نقشه های جغرافیایى بر طبق اصول تصویر مرکاتور ترسیم می شود. مرکاتور سال های آخر عمر خود را به تهیه مجموعه ای از نقشه های مختلف اروپا گذرانید. با کارهای مرکاتور در زمینه جغرافیا، اعتبار دانش جغرافیایی یونان به پایان رسید و عصر جغرافیایی نوینی آغاز گردید. گراردوس مرکاتور سرانجام در پنجم ماه دسامبر سال 1594 میلادی در 82 سالگی در آلمان درگذشت.