نظر اسلام درباره وجود موجودات زنده در کرات دیگر

پرسش: اسلام درباره وجود موجودات زنده در کرات دیگر، چه نظری دارد؟

پاسخ اجمالی:
این فکر که آیا در کهکشان ها و کرات دیگر موجودات زنده یا عاقل دیگری وجود دارد یا نه یکی از سؤالاتی است که بشر به دنبال پاسخ آن بوده است ولی هنوز پاسخی برای آن نیافته است. برخی از تعبیرات قرآن به وجود موجوداتی زنده در آسمان اشاره دارد، از جمله:
1- تعبیر به "من دابة":
«و از نشانه های]قدرت[اوست آفرینش آسمانها و زمین و آنچه از] انواع [جنبنده در میان آن دو پراکنده است و او هر گاه بخواهد برگرد آوردن آنان تواناست.»[1]
2- تعبیر به "من فی السموات" و "ما فی السموات":
« هر که در آسمان ها و زمین است از او درخواست می کند؛ هر زمان، او در کاری است.»[2]
« و آنچه در آسمانها و آنچه در زمین از جنبدگان و فرشتگان است، برای خدا سجده می کنند و تکبٌر نمی ورزند.»[3]
« آسمانهای هفتگانه و زمین و هر کس که در آنهاست او را تسبیح می گویند. »[4]
3- تعبیر به "مشارق و مغارب":
« سوگند به پروردگار مشرقها و مغربها که ما قادریم.‏»[5]
4- تعبیر به "العالمین[6]":
« سپاس مخصوص آن خدائى است که پرورش دهنده عالمیان است‏».[7]
در میان آیات مطرح شده فقط آیه اول[8] و آیاتی که العالمین در آنها آمده است، به صورت احتمال دلالت بر وجود موجودات زنده در کرات دیگر می کنند[9].
علامه طباطبائی(ره) در تفسیر آیه اول می فرماید:
« ظاهر آیه این است که در آسمانها از جنبدگان(دواب) مثل روی زمین وجود دارد.....»[10]

و صاحب تفسیر نمونه می نویسد:
« این آیه دلالت بر وجود انواع موجودات زنده در آسمان ها دارد گرچه هنوز دانشمندان به صورت قاطعی در این زمینه قضاوت نمی کنند و سر بسته می گویند که دارای موجودات زنده اند ولی قرآن با صراحت این حقیقت را بیان می دارد که در پهنه آسمان نیز جنبدگان زنده، فراوان وجود دارد. »[11]
در حدیثی از حضرت علی(علیه السلام) آمده است:
« این ستارگانی که در آسمان است شهرهایی همچون شهرهای زمین هستند، هر شهری با شهر دیگر(هر ستاره ای با ستاره دیگر) با ستونی از نور مربوط است.»[12]

در مورد دلالت این آیه بر وجود حیات زنده در کرات دیگر تذکر چند نکته لازم است:
1. واژه « سماء » و « سموات » در قرآن به چند معنا به کار می رود: جهت بالا ـ کرات آسمانی ـ جو زمین و...[13]
دلالت آیه بر وجود موجودات زنده در کرات دیگر وقتی صحیح است که کلمه « سموات » در آیات مورد بحث به معنای کرات آسمانی باشد.
در حالی که ممکن است « سموات » در آیه فوق به معنی طبقات جو اطراف زمین و مراد از دابة موجودات ریز ذره بینی(مثل ویروسها و...) و درشت(مثل پرندگان) که در فضای اطراف ما پراکنده اند، باشد.
2. با توجه به اینکه هنوز وجود موجودات زنده در کرات دیگر از لحاظ علمی اثبات نشده و به صورت یک احتمال قوی از آن یاد می شود لذا نمی توان به صورت قطعی، وجود موجودات زنده در کرات دیگر را به قرآن نسبت داد.
در نتیجه این آیات بر اساس یک تفسیر احتمالی نوعی رازگویی علمی از آینده است که هنوز مطلب علمی آن توسط دانشمندان به اثبات نرسیده است.

&&&&&&&&&&&&&& پی نوشتــــــــــــــــــــــــــها:
[1] شوری، 29.(و من آیاته خلق السموات و الارض و ما بث فیهما من دابة و هو علی جمعهم اذا یشاء قدیر)
[2] رحمن، 29.(یسئله من فی السموات و الارض کل یوم هو فی شأن)
[3] نحل، 49.(و لله یسجد ما فی السموات و ما فی الارض من دابٌة و الملائکة و هم لا یستکبرون)
[4] اسراء، 44.(تسبح له السموات السبع و الارض و من فیهن)
[5] معارج، 40.(فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ إِنَّا لَقادِرُون‏)، نک: صافات،5-اعراف،137.
[6] این واژه 61 بار در قرآن تکرار شده است.
[7] فاتحه، 2.
[8] شوری، 29.
[9] برای آگاهی بیشتر، نک: رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، ج1، صص 195-206.
[10]  نک: المیزان، ج 18، ص 58.
[11] نک: تفسیر نمونه ج 20، صص 436 ـ 439.
[12] سفینة البحار، ج 2، ص 574 ماده « نجم» از تفسیر علی بن ابراهیم نقل می کند.(هذه النجوم فی السماء مدائن مثل المدائن التی فی الارض مربوطة کل مدینة الی عمود من نور.)
[13] نک: تفسیر نمونه، ج 1، صص 165 ـ 166.
--------------------------------------
منبع: اسلام کوئست