همسو با وجدان و فطرت

در زمانه ی ما بحث عقل و عاقلانه زندگی کردن، فضای جامعه را پر کرده، و عده ای غرض ورز در پی نشان دادن تقابل عقل و شرع هستند. به نظر می رسد که این افراد شبهه افکن، هر چیزی را که در مقابل منافع شخصی آنها بایستد، هر چند وجدان آنها باشد و یا نصیحت والدین و یا دین و امثالهم، غیر عقلی می دانند. باید دانست که ملاک اصلی عقل، همراهی آن با وجدان و فطرت انسان است.
امام کاظم(علیه السلام) در حدیثی می فرمایند: «إِنَّ لِلّهِ عَلَی النّاسِ حُجَّتَینِ، حُجَّةً ظاهِرَةً وَ حُجَّةً باطِنَةً، فَأمّا الظّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الاْنْبِیاءُ وَ الاْئِمَّةُ وَ أَمَّا الْباطِنَةُ فَالْعُقُولُ؛ همانا برای خداوند بر مردم دو حجّت است، حجّت آشكار و حجّت پنهان، امّا حجّت آشكار عبارت است از: رسولان و پیامبران و امامان، و حجّت پنهانی عبارت است از عقول مردمان.»[1] این حدیث، گر چه عقل انسان را به عنوان یکی از حجتهای خدا بر مردم می داند؛ اما آن را در کنار حجت و دلیل دیگری به اسم پیامبران قرار می دهد.
پیامبران با نشان دادن معجزه، حقانیت خود را برای مردم ثابت می کردند و از این رو غیر عقلی بود که کسی حرف آنها را نپذیرد. فقط انسانهای لجوج به خاطر منافع شخصی، حرف آنها را رد می کردند. این افراد لجوج نیز در قیامت، به غیر عقلی بودن خود اشاره، و با اعتراف به تکذیب پیامبران خواهند گفت: «لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فىِ أَصحْابِ السَّعِير؛ اگر ما (به راستى) می شنيديم يا مى ‏انديشيديم هرگز در زمره اهل آتش فروزان دوزخ نبوديم.[2] این آیه برای معاندان زمان پیامبران، واضح و روشن است؛ اما برای زمان ما که پیامبر و امامی در کار نیست، به این صورت است که در فردای قیامت از آنها می پرسند شما که خود را اهل علم و دانش و عقل کُل می دانستید، چرا در مقابل کتابهای آسمانی که با وجدان و فطرت انسانی شما سازگار بود، به مخالفت برمی خاستید و بدیهی ترین مطالب آنها را قبول نداشتید؟
عقلانیت دروغین و دنیای غرب
در زمانه ی ما دنیای به ظاهر متمدن غرب به سرکردگی آمریکا با ادعای آزادی و عقلانیت و فکر آزاد و دموکراسی و امثال این حرفهای جذاب، به مخالفت با آموزه های ادیان و انسانیت برآمده و با ساختن فیلمهای ضد پیامبران و ضد اسلام، عقلانیت خود را در خدمت منافع غیر انسانی و نظام سرمایه داری و صهیونیسم جهانی قرار داده است.
فرهنگ سرمایه داری و ابتذال دنیای غرب، پَست ترین کارها را به اسم عقلانیت و اندیشه و فکر، به غربیان پیشنهاد می دهد. در حالی که عقلانیت آن است که انسان را از پست بودن نجات دهد. امام علی(علیه السلام) می فرماید: «أَعقَلُ النّاسِ أَبعَدُهُم عَن كُلِّ دَنيَّةٍ؛ عاقل ترين مردم كسى است كه از همه پَستى ها دورتر باشد.»[3]
دنیای غرب با همه ادعای عقلانیت داشتن، هنوز مسئله سیاه و سفید را حل نکرده و هر از چند گاهی در صدا و سیما می شنویم و می بینیم که پلیس آمریکا، چند جوان سیاهپوست را با حالت وحشیانه شکنجه کرده و آنها را می کشد. آیا این عقلانیت است یا کاری پست؟
آیا حمایت دنیای به ظاهر متمدن و مدعی عقلانیت غرب، از گروههای تروریستی که به بچه ها و زنها هم رحم نکرده و حتی زنان غیر مسلمان را به بردگی می گیرند، عقلانی است یا کاری پست و غیر انسانی؟
سخن آخر اینکه؛ عقلانیت آن است که با وجدان و فطرت و انسانیت همخوانی داشته باشد. عقلانیت مطرح در دنیای غرب بر اساس پیروی از هوای نفس و منافع شخصی است، و متاسفانه توسط خودفروختگان در  فضای مجازی، بین جامعه خودمان نیز تبلیغ می شود.

-----------------------
پی نوشتها:
1ــ شرح الكافي-الأصول و الروضة (للمولى صالح المازندراني)،ج‏5 ، ص83
2ــ آیه 10 ملک
3ـ تصنیف غررالحکم و دررالکلم،ص197