امیرالمومنین امام علی(علیه السلام): عَلَيْكُمْ بِالْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ وَ التَّأَهُّبِ وَ الِاسْتِعْدَاد، بر شما باد به تلاش و سخت کوشی و مهیا شدن و آماده شدن[*]
از مهم ترین رموز توفیق در زندگی، تلاش دائم و پایداری در راه هدف است. مسلمان برای رسیدن به سعادت اخروی باید در امور دنیوی خویش نیز تلاش کند و آن را به عنوان وسیله و پلی برای رسیدن به رضایت خداوند بنگرد.
علی بن عبدالعزیز می گوید: امام صادق(علیه السلام) روزی از من احوال عمر بن مسلم را پرسید. عرضه داشتم: فدایت شوم او از تجارت دست برداشته و به عبادت و نماز و دعا روی آورده است. امام فرمود: «وای بر او! آیا او نمی داند که هرکس به دنبال دنیا و کسب روزی حلال نرود، دعایش مستجاب نخواهد شد.» سپس امام افزود: «هنگامی که آیه «من یتق الله یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لا یحتسب.»؛[1] «هرکس تقوای الهی پیشه کند(خداوند) راه خروج از مشکلات را برایش قرار می دهد و از جایی که گمان می برد روزی اش می دهد.» نازل شد، تنی چند از اصحاب پیامبر(صلی الله علیه وآله) از کسب و کار دست کشیده و درها را به روی خود بسته، مشغول عبادت شدند تا خداوند متعال روزی آنان را از طریق عبادت برساند. هنگامی که رسول اکرم خبردار شد، آنان را احضار کرد و فرمود: شما به چه انگیزه ای از کسب و کار دست کشیده و از جامعه فاصله گرفته و به عبادت پرداخته اید؟! گفتند: یا رسول الله! خداوند روزی ما را تکفل کرده و ما هم به عبادت او روی آورده ایم! رسول خدا فرمود: «انه من فعل ذلک لم یستجب له، علیکم بالطلب؛ هر کس چنین کند دعای او پذیرفته نخواهد شد، بر شما باد به کسب روزی و درآمد.[2]
حضرت امام صادق(علیه السلام) در سخن دیگری توضیح می دهد که برخی از افراد، دعایشان هیچگاه به اجابت نخواهد رسید، و از جمله فرمود: «مردی در خانه اش نشسته و مدام می گوید: خدایا! به من روزی عطا کن! به او گفته می شود: آیا تو را فرمان ندادم به طلب روزی»[3]
برای رسیدن به مقصود باید تلاش کرد و در راه آن، مشکلات و سختی ها را به جان خرید تا از دیگران بی نیاز شده، به استقلال اقتصادی برسیم.
البته از منظر امام صادق(علیه السلام) بین کسی که از دنیا به عنوان وسیله ای برای کسب آخرت بهره می گیرد و بین کسی که دنیاپرستی و جمع مال را پیشه خود کرده است، تفاوت واضح وجود دارد. به این جهت از سویی دلبستگان به مال دنیا و دنیاپرستان ظاهربین را لعن می کند و می فرماید:«ملعون ملعون من عبدالدینار و الدرهم؛[4] مورد لعن خداست کسی که بنده دینار و درهم باشد.» و از سوی دیگر به دوستدارانش توصیه می کند:«لا تدع طلب الرزق من حله فانه عون لک علی دینک؛[5] طلب روزی از [راه های] حلال را هرگز رها نکن؛ چرا که مال حلال یاور تو در دینت خواهد بود.»
پی نوشت:
[*]. وسایل الشیعه ج ۱ ، ص ۹۲
[1]. طلاق/ 2 و 3.
[2]. تهذیب الاحکام، ج 6، ص 323.
[3]. اصول کافی، باب من لا تستجاب دعوته، حدیث ۲
[4]. اصول کافی، باب الذنوب، حدیث9.
[5]. وسائل الشیعه، ج 17، ص 34.
-----------------------------------
مطالعه بیشتر در :
رابطه روزی مقدر و کار و تلاش انسان
مطالب مرتبط
