فصل پنجم: احکام مسجد الحرام و مسجد النبی
عدم جواز عبور حائض و نفساء از مسجدین
680 1370- حایض و جنب نمی‌توانند از مسجدالحرام و مسجدالنبیصلی الله علیه و آله- ولو از مقدار توسعه یافته (1)عبور کنند.
عدم جواز برداشتن قرآن از مسجدین
681 1371- برداشتن قرآن‌های مسجدین بدون اجازه از متصدی ذیربط، جایز نیست؛ و اگر کسی برداشته، باید برگرداند.
تیمم جنب برای خروج از مسجد
682 1372- اگر فرضاً کسی در مسجدین جنب شود، باید فوراً برای خروج از مسجد تیمم (2)بدل از غسل جنابت کند و خارج شود؛ و با همین التفات، اگر تیمم کند،صحیح و با نیت است.
2- چند قاعده و مسأله
شک در عمل سابق
683 1373- اگر در هر یک از اعمال عمره و حج، بعد از ورود عمل بعد، شک کند، شک اعتنا
1- آیة اللَّه بهجت: احکام مطلق مساجد را دارند ولی احکام خاصه را ندارند.
آیة اللَّه تبریزی: بنابر احتیاط باید عبور ترک شود.
2- آیات عظام خویی، فاضل: مگر این‌که زمان خروج کوتاهتر از زمان لازم برای تیمم و یا مساوی باشد که‌در اینصورت واجب نیست.
آیة اللَّه بهجت، آیة اللَّه سیستانی: مگر این که زمان خروج کوتاهتر باشد از زمان تیمّم که باید بدون آن خارج شود یا مساوی باشد که مخیّر است.
آیة اللَّه تبریزی: نیت در تیمّم بدل از غسل جنابت، جهت خروج از مسجد است.
آیة اللَّه مکارم: مگر این‌که زمان خروج کوتاهتر از زمان تیمم باشد.
نکند؛ چه شک در اصل بجا آوردن باشد، یا شک درصحت آن.
اعتبار عسر و حرج شخصی
684 1374- اگر حکمی دائر مدار حرج و مشقت باشد، مراد حرج و مشقت شخصی است.
وسواس و احتیاط
685 1375- در اعمال حج و سایر اعمال، نباید وسوسه اعتنا شود، ولی انجام عمل احتیاطی بدون وسوسه مانع ندارد. (1)
مس القاب معصومین بدون وضو
686 1376- مس القاب ائمه اطهار علیهم‌السلام- مثل «رضا»، «جواد» و «هادی»- بدون وضو، چه حکمی دارد؟ (2)
کنسرو گوشت و ماهی خارجی
687 1378- کنسروهای گوشت و ماهی خارجی، که در بازار مسلمین فروش می‌رسد، اگر ندانند از کجا وارد شده، یا بدانند که از بلاد مسلمین است، مانع ندارد؛ (3)و اگر بدانند از بلاد کفر وارد می‌شود،
1- آیة اللَّه خویی، آیة اللَّه فاضل: لیکن در طواف و سعی، تکرار در اعمال در برخی ازصور موجب بطلان است، اگرچه بدون وسوسه هم باشد.
2- آیة اللَّه بهجت: احوط اجتناب است.
آیة اللَّه تبریزی: بنابر احتیاط جایز نیست، واللَّه العالم.
آیة اللَّه خامنه‌ای: خلاف احتیاط است.
آیة اللَّه سیستانی: اشکال ندارد.
آیة اللَّهصافی: حکم در حرمت مسّ اسامی طیّ آن بزرگواران علیهم السلام بنابر احتیاط واجب است و در القاب شریفه نیز احوط و اولی‌است، واللَّه العالم.
آیة اللَّه فاضل: مس آنها بدون وضو مانعی ندارد.
آیة اللَّه مکارم: هر گاه عنوان اسامی ائمه علیهم السلام بوده باشد احتیاط واجب آن است که بدون طهارت مس نکنند واگربه‌نام‌اشخاص دیگر بوده باشد، اشکالی ندارد.
آیة اللَّه نوری: اگر بی احترامی محسوب شود جایز نیست و مستحبّ است که مسّ القاب ائمه اطهار علیهم السلام مطلقاً با وضوصورت بگیرد.
3- آیة اللَّه سیستانی: باید احراز شود که فلس دارد.
آیة اللَّه فاضل: چنانچه احراز شود از نوع ماهی فلس‌دار است و احراز شود زنده و توسط انسان از آب خارج شده یا در تور ماهی‌گیری افتاده است مصرف آن مانعی ندارد والا حلال نیست و چنانچه فروشنده مسلمان باشد واحتمال بدهندکه‌احراز تذکیه و فلس داشتن آن را کرده است کفایت می‌کند.
درصورتی محکوم حلیّت است که وارد کننده مسلمان باشد (1)و احتمال بدهند که تذکیه آن را احراز کرده و در دسترس مسلمین قرار داده است. (2)
استلام حجرالاسود برای بانوان
688 1379- برخی از خانم‌ها هنگام استلام حجرالأسود، بدنشان با نامحرم تماس می‌گیرد و حتی گاهی چادر و روسریشان کنار رفته و موهایشان ظاهر می‌شود، لطفاً حکم شرعی را در این خصوص بیان فرمایید. (3)
جواب سؤال
689 1380- عامه که مراجعه می‌کنند و تکلیف حج و عمره خودرا سؤال می‌کنند. (4)
یادگیری احکام عمره و حج
690 1382- یادگیری و دانستن اعمال حج هر چند اجمالًا، قبل از سفر لازم نیست، و کافی است که عمره تمتّع و حج تمتع را عنوان عبادتی که خداوند متعال بر او واجب کرده، نیت کند و کیفیت هر یک را، در وقت عمل یاد بگیرد و عمل کند؛ هرچند یاد گرفتن اعمال، بهتر و موافق احتیاط است.
والحمدلله رب العالمین وصلی الله علی محمد و آله اجمعین
لاسیما بقیةالله فی الارضین
1- آیة اللَّه سیستانی: اگر فروشنده مسلمان باشد و این احتمال در او داده شود کافی است و ماهی اگر پس‌ازصید در تور ماهی‌گیری بمیرد حلال است و اگر اطمینان پیدا شود کهصید کافر اینصورت بوده است اگر ماهی فلس‌دار باشد حلال است.
2- آیة اللَّه خویی: اگر ماهی معلوم نباشد که فلس دارد، خوردن آن جایز نیست.
3- آیات عظام بهجت، خامنه‌ای، گلپایگانی، سیستانی،صافی، فاضل و مکارم: در فرض سؤال باید خودداری نمایند.
4- آیةاللَّه سیستانی: طبق مذهب سائل و می‌تواند در کنار آن طبق خاصه هم حکم را بیان کند. بلی، اگر ظاهر سؤال او این نباشد که جواب را طبق مذهب خود می‌خواهد، می‌تواند جواب خاصه اکتفا نمود.
آیةاللَّه بهجت: طبق خاصه.
آیةاللَّه‌تبریزی: اگر بر طبق مذهب عامه جواب داده شود مانعی ندارد و بر طبق فقه خاصه هم می‌توان جواب داد.
آیةاللَّهصافی: ظاهراً بر طبق نظر خاصه بگوید هم مجزی باشد.
آیةاللَّه فاضل: چنانچه طور مطلق سؤال کند بر وفق مذهب خاصه جواب داده شود اما اگر از مذهب عامه سؤال کردند بر طبق عامه جواب داده شود.
