نكته ديگر كه در بصيرت ما مؤثر است اين كه هروقت در قلب شما نسبت به زن و مرد از نظر ارزش، دوگانگى پيدا شد بدانيد به همان اندازه شيفتگى نسبت به خدا در قلب شما كم شده است. اگر تمام نظرتان به احَد باشد هيچ وقت در مخلوقات خدا دوگانگى نمى بينيد كه بخواهيد يكى را پائين تر از ديگرى به حساب آوريد، واقعاً دوگانگى نمى بينيد چون دوگانگى وجود ندارد. حتى اگر قلب شما دوگانگى ديد و به ذهنتان آمد كه زن مهم تر از مرد است يا مرد مهم تر از زن و بعد هم به خودتان تذكر داديد كه هيچ كدام مهم تر از ديگرى نيستند، بدانيد در نظر به مخلوقات خداوند نگاه كاملى نداريد، اما فاسد نشده ايد. يك وقت به قلبتان نمى رسد كه راستى زن ها مهم ترند يا مردها و اصلًا دوگانگى بين آن ها نمى بيند. اين نگاهِ سالمى است و حجابى بين شما و حق از اين جهت ايجاد نشده اما اگر حجاب بود ولى متوجه آن حجاب بوديد، در مرتبه پائين ترى هستيد، هر چند محجوب كامل نيستيد، بلكه متوجه حجاب مى باشيد، زيرا به گفته مولوى: «متحد بوديم يك گوهر همه» و به تعبير قرآن همه در محضر ربوبى حاضر شده ايم و از ما سؤال شد «الَسْتُ بِرَبِكُمْ؟»؛[1] آيا من رب شما نيستم. و همه ما، چه زن، چه مرد، گفتيم: «بَلي شَهِدْنا» آرى تو پروردگار ما هستى و ما در حقيقتِ وجود خود ناظر چنين ربوبيتى مى باشيم. ما آن جا يكى بوديم، وقتى پايين آمديم دوگانگى ها پيدا شد. خودمان هم در بين صحبت ها تعبير خوبى داريم مى گوييم «چرا تو و منى مى كنى؟» من و تو مقام انسانى است كه در حجاب است. حالا اگر ما همديگر را دوگانه ببينيم، عملًا به خودمان بيشتر نظر مى كنيم و اين شروع يك نحوه خودخواهى است. اگر انسان خود را ديد ولى شما را هم يك حقيقت جدا ديد، حتماً خودش را مهم تر از شما مى بيند و اين شروع «أَنَاْ خَيْرٌ مِّنْهُ»؛[2] و هم سخن شدن با شيطان است. لذا است كه قرآن اصرار دارد شما همگى يك حقيقت بوده ايد كه از آن حقيقت هركس همسر خود را در كنار خود دارد. مى فرمايد: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاء»؛[3] اى مردم! بترسيد از پروردگارى كه همه ى شما را از يك نفس واحد خلق كرد و زوج آن را نيز از آن نفس واحد خلق نمود و از آن دو، زنان و مردان زيادى را گسترش داد.
وقتى انسان چشم دلش متوجه يگانگى ها نبود ولى عقلش متذكر موضوع بود. بايد خود را به زحمت بيندازد و موضوع يگانگى بين زن و مرد را به دل تفهيم كند ولى اگر كسى بتواند محو و شيفته حق بشود ديگر دوگانگى نمى بيند، اين ها همه مظاهر حق اند با جلوات مختلف. اصلًا اين فرهنگ كه تلاش مى كند زن از مرد عقب نيفتد، فرهنگ انسان هاى گرفتار هبوط است و جمع كردن ورقه هاى جنت براى پوشاندن عيب ها.
-----------------------------------
[1] - سوره اعراف، آيه 172.
[2] - سوره اعراف، آيه 12.
[3] - سوره نساء، آيه 1 ..
