ببینید | نگاهی حقوقی به اقدام باکو در انسداد کریدور لاچین - دکتر احمد کاظمی

ببینید | نگاهی حقوقی به اقدام باکو در انسداد کریدور لاچین - دکتر احمد کاظمی

✔ دکتر احمد کاظمی، کارشناس مسائل قفقاز و اوراسیا درباره ی اقدام باکو در انسداد کریدور لاچین توضیحاتی ارائه نموده است.

✔ چرا به قحطی کشاندن اجباری جمعیت غیرنظامی، مصداق جنایت بین‌المللی است؟

✔ هشت ماه است که جمهوری آذربایجان، کریدور لاچین را که معبر طبیعی جغرافیایی و تاریخی برای اتصال قره باغ کوهستانی به ارمنستان هست، مسدود کرده است.

این روند طی هفته‌های اخیر هم‌زمان با مذاکرات مقامات جمهوری آذربایجان و ارمنستان در بروکسل تشدید یافته است که حاکی از ارتباط موضوع با فرایند اروپایی مذاکرات است.

در موافقت‌نامه آتش‌بس ۲۰۲۰ مسکو کریدوری برای اتصال خاک اصلی جمهوری آذربایجان به نخجوان پیش‌بینی‌نشده و بدون درج «مکان و نوع» تنها بر خطوط مواصلاتی تأکید شده است که اکنون بخش هوایی آن باز است، بنابراین هیاهوی باکو دراین‌خصوص و توجیه رفتارش در کریدور لاچین به این بهانه، مبنای حقوقی ندارد.

از لحاظ سیاسی باکو در پشت این هیاهو و به‌موازات طرح مسیر به‌اصطلاح بشردوستانه آقدام، چهار هدف از انسداد کریدور لاچین دنبال می‌کند.

اول: قطع‌کردن دائمی ارتباط قراباغ کوهستانی با ارمنستان با هدف ادغام اجباری جمعیت ارامنه با جمهوری آذربایجان یا اخراج و جابه‌جایی اجباری آنها.
دوم: زمینه‌سازی برای عدم تمدید مأموریت صلح‌بانان روسی و اخراج آنها از منطقه قفقاز برای فراهم‌شدن حضور بیشتر ناتو، ترکیه و رژیم صهیونیستی.
سوم: تحمیل شرایط غیرمشروع خود به ارمنستان در مذاکرات مرزی و مباحث مربوط به درون بوم‌ها.
چهارم: نمایش تبلیغاتی برای پیگیری تحقق دالان تورانی ناتو یا همان کریدور جعلی زنگزور، اگرچه باکو هر چند پرهزینه، به این نتیجه رسیده است که این توهم ژئوپلیتیکی، دست‌یافتنی نیست.

در اوضاع‌واحوال فعلی حاکم بر ارمنیان ساکن در قراباغ علاوه بر قصور روسیه، اشتباهات دولت غرب‌گرای پاشینیان، تحریکات نئوعثمانی ترکیه، رویکرد اروپا در ترجیح انرژی بر حقوق بشر، نیز نقش دارند. گذشته از این رویکرد خاندان علی‌اف حاکی از برنامه‌ریزی برای نوعی پاک‌سازی قومی، جابه‌جایی اجباری، اخراج جمعیت غیرنظامی و استحاله فرهنگی ارامنه قراباغ است. این رویکرد که کم‌وبیش منطبق با رویکرد باکو در خصوص سایر اقلیت‌ها نیز است، بار دیگر بی‌اساس بودن شعارهای خاندان علی‌اف در تضمین حقوق و امنیت ارامنه و سایر اقلیت‌های قومی را نشان می‌دهد.

 گذشته از مباحث سیاسی، اقدام باکو در انسداد کریدور لاچین از منظر حقوق بین‌الملل نیز قابل‌ارزیابی است. به‌ویژه اینکه در پی شکایت ارمنستان، دیوان بین‌المللی دادگستری اسفند ۱۴۰۱ (فوریه ۲۰۲۳)  با صدور دستور موقت اعلام کرد که باکو باید «تمام تدابیری که در اختیار دارد را برای اطمینان از حرکت بدون مانع در امتداد کریدور لاچین به کار بگیرد».

✔ سؤالی که مطرح است که اینکه آیا این اقدام باکو، مصداق به «قحطی کشاندن اجباری جمعیت غیرنظامی» محسوب می‌شود؟ 
✔ چرا به قحطی کشاندن جمعیت غیرنظامی مصداق جنایت بین‌المللی محسوب می‌شود؟ 
✔ مصادیق به قحطی کشاندن اجباری در تاریخ معاصر که با محکومیت‌های بین‌المللی همراه بوده‌اند، کدام‌اند؟ 
✔ وضعیت عناصر مادی و عناصر روانی (قصد) جرم، در اقدام باکو در انسداد کریدور لاچین از منظر حقوقی چگونه است؟ 
✔ بر اساس اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری منظور از جنایت علیه بشریت چیست؟ 
✔ چرا باید ایران و سایر کشورها به وضعیت فعلی قراباغ و تحولات جاری در قفقاز حساس باشند؟ 

جهت اطلاع از مجموعه تحلیلها و یادداشتها در خصوص مسائل آذربایجان و قفقاز کلیک کنید.