احادیث اخلاقی از امام حسن مجتبی علیه السلام

احادیث اخلاقی از امام حسن مجتبی علیه السلام

به مناسبت فرا رسیدن 28 صفر، سالروز شهادت امام دوم شیعیان، احادیث اخلاقی از امام حسن مجتبی علیه السلام را ارائه کرده ایم. با ضیاءالصالحین همراه باشید تا از احادیث اخلاقی امام حسن مجتبی علیه السلام بهره ببرید.

1- نکوهش شوخی های بیجا 

امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود:« ألْمِزاحُ یأْکلُ الْهَیبَهَ، وَ قَدْ أکثَرَ مِنَ الْهَیبَهِ الصّامِت.
مزاح و شوخی های زیاد و بیجا، شخصیت و وقار انسان را از بین می برد و چه بسا افراد ساکت دارای شخصیت و وقار عظیمی می باشند».[1]

2- صبر و بردباری

امام حسن مجتبی علیه السلام می فرماید:« جَرَّبْنا وَ جَرَّبَ الْمُجَرِّبُونَ فَلَمْ نَرَ شَیئا اَنْفَعُ وِجْدانا وَ لا اَضَرُّ فِقْدانا مِنَ الصَّبْرِ تُداوی بِهِ الاُْمُورُ.
 تجربه ما و دیگران نشان می دهد که چیزی نافع تر از داشتن صبر و زیان بارتر از نداشتن بردباری دیده نشده است، صبری که به وسیله آن تمام امور درمان می شود».[2]

3- جوانمردی

وَ سُئِلَ عَنِ الْمُرُوَّةِ؟ فَقالَ علیه السلام :شُحُّ الرَّجُلِ عَلی دینِهِ، وَ إصْلاحُهُ مالَهُ، وَ قِیامُهُ بِالْحُقُوقِ.
از حضرت سلام الله علیه پیرامون مُروّت و جوان مردی سوال شد، فرمود:
جوان مرد کسی است که در نگهداری دین و عمل به آن تلاش نماید، در اصلاح دارایی و ثروت خویش همّت گمارد، و در رعایت حقوق طبقات مختلف پا بر جا باشد.[3]

4. بخل چیست؟

امام حسن سلام الله علیه: اَلبُخلُ أن یَرَى الرَّجُلُ ما أنفَقَهُ تَلَفاً و ما أمسَكَهُ شَرَفاً.
بخل آن است كه آدمى آنچه را بخشیده است، تلف و آنچه را نگه داشته شرف بپندارد.[4]

5. خرمند کیست؟

امام حسن علیه السلام :لا یَغشُّ العاقِلُ مَن استَنصَحَه؛
خردمند به کسى که از او نصیحت مى خواهد، خیانت نمى کند.[5]

6. سه صفت که هلاکت در پی دارد

امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود: هَلاک الْمَرْءِ فی ثَلاث: اَلْکبْرُ، وَالْحِرْصُ، وَالْحَسَدُ; فَالْکبْرُ هَلاک الدّینِ، وَبِهِ لُعِنَ إبْلیسُ. وَالْحِرْصُ عَدُوّ النَّفْسِ، وَبِهِ خَرَجَ آدَمُ مِنَ الْجَنَّهِ. وَالْحَسَدُ رائِدُ السُّوءِ، وَمِنْهُ قَتَلَ قابیلُ هابیلَ.
نابودی و هلاکت دین و ایمان هر شخص در سه چیز است: تکبر، حرص و حسد. تکبر، باعث نابودي دین و ایمان فرد است و به وسیله تکبر، شیطان با آن همه عبادت ملعون شد. حرص و طمع، دشمن شخصیت انسان است، همان طوری که حضرت آدم علیه السلام به وسیله آن از بهشت خارج شد. حسد باعث همه خلاف ها و زشتی هاست و به همان جهت، قابیل برادر خویش هابیل را به قتل رساند.[6]

7. صبر بر مصیبت ناگوار

امام حسن علیه السلام: اَلخَیرُ الَّذِی لا شَرَّ فِیهِ، اَلشُّکرُ مَعَ النِّعمَة وَ الصَّبرُ عَلَی النّازِلَة.
خیری که هیچ شری در آن نیست، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت ناگوار است.[7]

8. دقت در دوست یابی

امام حسن مجتبی علیه السلام در سفارشی به یکی از فرزندان خود فرمود:« یا بُنَی لا تُواخِ اَحَدا حَتّی تَعْرِفَ مَوارِدَهُ وَ مَصادِرَهُ، فَاِذَا اسْتَنْبَطْتَ الْخُبْرَةَ وَ رَضیتَ الْعِشْرَةَ فَآخِهِ عَلی اِقالَةِ الْعَثْرَةِ وَ الْمُواساةِ فِی الْعُسْرَةِ. 
پسرم! با هیچ کس برادری و دوستی مکن، مگر آنکه اول بدانی کجا آمد و شد دارد و از چه خانواده ای است. هرگاه به این مسأله پی بردی و معاشرت و دوستی او را براساس معیارها پسندیدی، پس با او برادری و دوستی کن، و دوم در گذشتن از لغزش ها و همدردی در سختی»[8]

جهت مطالعات بیشتر «ویژه نامه تنهاترین سردار» را مشاهده نمایید.

پی نوشت:
..........................................
1. کلمه الإمام الحسنعلیه السلام ص 139؛ بحارالانوار، ج 75، ص 113.
2. شرح نهج البلاغه، ج1، ص320.
3. تحف العقول ص۲۳۵
4. بحار الانوار( ط- بیروت) ج 71، ص 417، ح 38
5. تحف العقول ص 236
6. أعیان الشّیعه، ج1، ص577؛ بحارالانوار، ج75، ص111، ح6.
7. تحف العقول
8. تحف العقول، ص404، ش3.