آقامعلی لنکرانی (۱۲۸۹-۱۳۷۲ ق)
آیت‌الله آخوند آقامعلی لنکرانی از علمای اعلام و روحانیون عالی مقام قفقاز است. وی در سال ۱۲۸۹ ق (۱۸۷۲م) در روستای سیغداش از توابع شهرستان ماساللی منطقه لنکران متولد گردید. دروس مکتب‌خانه‌ای و مقدمات علوم حوزوی را از روحانیون منطقه فراگرفت و در جوانی عازم حوزه علمیه قم شد و سطوح عالی را در محضر اساتید آنجا آموخت.
از اساتید وی در حوزه علمیه مذکور اطلاعی در دست نیست. ایشان پس از اتمام سطح عالی به نجف اشرف مهاجرت و به مدت طولانی که بالغ بر ۲۰ سال شده است از محضر بزرگانی چون حضرات آیات عظام: آخوند ملا محمد کاظم خراسانی، سید محمد کاظم طباطبایی یزدی، ملا فتح‌الله شیخ‌الشریعه اصفهانی و در معقول آیت‌الله آقا سید حسین بادکوبه‌ای بهره برد و به مقامات عالیه علمی و معنوی نایل آمد. پس از تکمیل تحصیلات در سال ۱۳۳۵ ق (۱۹۱۶م) به زادگاه خود بازگشت و به وعظ و ارشاد و تبلیغ و تدریس علوم و معارف اسلامی همت گمارد. وی نیز همانند دیگر عالمان دینی منطقه از آزار و اذیت و خفقان و محدودیت‌های به‌وجود آمده توسط حاکمیت کمونیستی در امان نماند و نهایتاً در سال ۱۳۱۴ ق (۱۹۳۳م) تحت پیگرد قرار گرفت، لکن قبل از دستگیری موفق به مهاجرت به ایران گردید.
سرانجام آن عالم ربانی در محرم‌الحرام ۱۳۷۲ ق (سپتامبر ۱۹۵۲م) به هنگام سخنرانی قلبش از تپش ایستاد و به دیدار معبود شتافت.
منبع: کتاب فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، صص ۴۶ - ۴۷.
