وفات "محمدحسین خاتون آبادی"،عالم فاضل قرن دوازدهم (1151ق)

امیر محمدحسین خاتون آبادی فرزند امیر محمدصالح از عالمان بزرگ امامیه در قرن دوازدهم هجری به شمار می رفته که از محضر پدر و جد خویش - علامه - و آقاجمال و اساتید بزرگ حوزه اصفهان سال ها بهره مند بوده است تا این که خود به مقام اجتهاد رسید و از حضور وی اعلامی چند برخاست. از علمای مشهور عصر خویش، فقیه فرزانه، حکیم بلندپایه، فاضل محقق، جامع بین مراتب دانش و نیکی رفتار و زهد و پاکی درون، سبط علامه ملامحمدباقر مجلسی (قدس سره) است. در دوران صفویه شیخ الاسلام و امام جمعه اصفهان بوده و در زمان شاه سلطان حسین، وزیر مریم بیگم بوده است. هنگام حمله افاغنه به اصفهان در ۱۱۳۵ق، زجر و شکنجه بسیار از آنان دیده و بنا به گفته خودش، این مصائب و آلام در تصفیه روح و اصلاح حال او و بی رغبتی به دنیا بسیار مؤثر گردیده است. او، از این فتنه جان سالم به در برده و پس از آن نیز مقام مرجعیت دینی را به عهده داشت. • خاتون آبادی - همان طور که پیش تر اشاره شد - از بزرگان فقه شیعه، ادب و حكمت در قرن دوازدهم هجری قمری بود. خاتون آبادی از علمای گران قدر شیعه، انشایی روان و دلنشین داشت؛ وی روایت‎ها و احادیثی را كه از بزرگان شنیده بود، ثبت و ضبط كرد. آثار خاتون آبادی به صورت مخطوط در بسیاری از کتابخانه های عمومی و خصوصی موجود است، از جمله نسخه شماره ۵۶۹ مسجد اعظم قم قریب به بیست رساله وی را در بر دارد.

از معظم له آثاری به جا مانده است که برخی از آن ها عبارت اند از: ۱- اسلافه العصر فی محاسن الشعراء بكل مصر؛ ۲- التذكره فی الفوائد النادره؛ ۳- الحدائق الندیه فی شرح الصمدیه؛ ۴- الزهره فی النحو؛ ۵- الطراز الاول فیما علیه من لغه العرب المعمول؛ ۶- الفرائد البهیه فی شرح الفوائد الصمدیه؛ ۷- الكلم الطیب و الغیث الصیب؛ ۸- المخلاه؛ ۹- انوار الربیع فی انواع البدیع؛ ۱۰- رساله فی اغلاط الفیروز آبادی فی القاموس؛ ۱۱- رساله فی المسلسله بالاباء؛ ۱۲- ریاض السالكین فی شرح صحیفه سید الساجدین علیه السلام؛ ۱۳- سلوه الغریب و اسوه الادیب؛ ۱۴- وسیلةالنجاة؛ ۱۵- خزائن الجواهر؛ ۱۶- مفتاح الفرج و ۱۷- نجم الثاقب.

• خاتون آبادی از جد مادری خود - علامه مجلسی - اجازه روایت داشته است؛ وی در خاتمه مناقب الفضلاء می گوید: وقد استجزت روایة الصحیفة السجادیة (صلوات الله علی من الهمها) من جدی العلامة المجلسی (طیب الله مضجعه) فی اول الصبا قبل اوان الحلم فاجازنی رحمه الله تعالی. دیگر مشایخ اجازه میر محمدحسین عبارت اند از: والد بزرگوارش میر محمدصالح خاتون آبادی، آقاجمال الدین محقق سبزواری، سیدعلی بن احمد مدنی شیرازی، شیخ سلیمان بن عبدالله ماحوزی بحرانی، ملا ابی الحسن شریف فتونی و ملامحمد سراب تنکابنی. جمع کثیری از فضلا نیز از میر محمدحسین خاتون آبادی اجازه روایی داشتند، از جمله: فرزندش امیر عبدالباقی خاتون آبادی، سیدعبدالله جزایری، سیدصدرالدین قمی (متوفی حدود ۱۱۶۰ق)، ملااحمد بن محمدمهدی شریف خاتون آبادی، ملامحمد شفیع بن نورالدین خاتون آبادی، سید ابی الفتح نصرالله بن حسین موسوی حائری (شهید حدود ۱۱۶۸ق)، امیر محمدحسین حسینی اصفهانی، شیخ محمد بن محمد زمان کاشانی، شیخ زین الدین خوانساری.

• امیر محمدحسین خاتون آبادی سرانجام در تاریخ بیست و دوم شوال المکرم سال ۱۱۵۲ هجری قمری در اصفهان وفات یافت و جسد پاکش به مشهد مقدس انتقال داده شد و در سرداب مدرسه میرزاجعفر مدفون گشت. فرزندان وی نیز از علما و دانشمندان شیعی به شمار می رفتند، از جمله امیر عبدالباقی که مرحوم سید بحرالعلوم رحمةالله از وی روایت می کند و سبطش محمدحسین بن میرعبدالباقی نیز امام جمعه اصفهان بوده است.