درگذشت "ابن حاجب" محدث و مورخ مسلمان(630 ق)

ابن حاجب در سال 593 ق در دمشق به دنیا آمد و برای بهره گیری از دانش محدثان عصر خود، به شهرها و نقاط مختلف سفر كرد. ابن حاجب در علم حدیث، سرآمد علمای عصر خود بود، كه تالیفاتی از وی به جای مانده است.

 نحو

۱. الامالی النحویه
۲. الکافیه
۳. الوافیه
۴. رساله فی العشر
۵. المقصد الجلیل فی علم الخلیل
۶. القصیده الموشحه بالاسماء المؤنثه، یا رساله فی المؤنثات السماعیه
۷. شرح المقدمه الجزولیه
۸. ایضاح، یا شرح المفضل زمخشری. 
صرف

۱. الشافیه
فقه و اصول

۱. المختصر فی الفروغ یا جامع الامهات
۲. عقیده
۳. منتهی السؤال و الامل فی علمی الاصول و الجدل .

هر چند ابن حاجب به نحودانی مشهور است، اما ارجمندی مقام او را در فقه و اصول نیز نباید از یاد برد. ابن خلدون نقش بسیار ارزشمند او را در فقه، به نیکی باز نموده است.
با این همه ابن حاجب شهرت فراگیر خویش را ـ خاصه در مشرق ـ مدیون آثار نحوی خود، به ویژه الکافیه است. این کتاب از همان آغاز در بیشتر کشورهای اسلامی شهرت یافت و بسیاری از دانشمندان بخش شرقی سرزمین های اسلامی به شرح آن پرداختند، چنان که امروز نسخه های بسیاری از آن به جای مانده است. با این همه، ابن حاجب صاحب مکتب نیست. او را باید همچون دیگر نحویان سده ۶ ق به بعد، از شارحان و مفسران و مختصرنویسان نحو به شمار آورد. در روزگار او جدال میان دو مکتب بصره و کوفه فروکش کرده بود و کسی نسبت به این یا آن مکتب تعصبی به خرج نمی داد. به همین جهت ابن حاجب آسان می توانست، معقول ترین و مقبول ترین نظرات را ـ خواه از این مکتب و خواه از آن ـ فراهم آورد و با هوشمندی و زبردستی، آن مجموعه را پیوستگی و انسجام بخشد و به مذاق دانش طلبان شیرین سازد.