درگذشت " آرتور كریستین سَن" مستشرق و ایران شناس مشهور دانماركی (1945م)

آرتور كریستین سن، مستشرق دانماركی در 31 دسامبر 1875م در كپنهاك پایتخت دانمارك به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی، به فراگیری زبان فرانسه و لاتین و تاریخ پرداخت. وی در این هنگام كتاب هزار و یك شب را مطالعه نمود و با تأثیرپذیری فراوان از این كتاب، به تاریخ ایران علاقه مند شد. از این رو به آموختن زبان فارسی، عربی، سانسكریت و تركی پرداخت و به مطالعه در آثار شرق همت گماشت. این دانشمند دانماركی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، برای جمع آوری منابعی برای پایان نامه دكترای خود به نام نقد و تحقیقی ادبی و تاریخی درباره خیام نیشابوری، به كتابخانه های لندن، پاریس و اسپانیا و نقاط دیگر سفر كرد و برای نخستین بار با ابنیه و آثار تمدن شرق و اسلام در كشور اسپانیا روبرو شد. وی در سال 1914م برای اولین بار به ایران مسافرت نمود و شرح این سفر را در كتابی به نام "ماوراء دریای خزر" منتشر كرد. این سفر، زمینه ای شد كه كریستین سن، سفرهای دیگری به ایران داشته باشد. حاصل علمی این سفرها، كتب و آثار متعددی است كه در تحقیق درباره لهجه ها و آداب و رسوم توده مردم و افسانه ها نوشته شده است. كریستین سن در لهجه های ایرانی و گویش های مختلف آن، دست به مطالعه و تحقیق وسیعی زد و متون و گرامر تمام این لهجه ها را در كتب و مقالات متعدد خود به چاپ رساند. وی در این مطالعات لهجه شناسی، فقط از نظر زبان شناسی به آن ها نگاه نمی كرد بلكه ضمن تحقیق، مسائل و تحولات تاریخی و قومی را نیز در نظر می گرفت. هدف وی این بود كه صورت كنونی لهجه ها را با بررسی دقیق به تصویر كشد و درك روشنی از وضع تحول زبان های مادی، پارتی، فارسی باستان، فارسی میانه و زبان ساسانیان به دست آوَرَد. از آرتور كریستین سن در طی سال ها مطالعه و تحقیق درباره ایران، مشرق زمین و موضوعات دیگر، بیش از 320 كتاب، رساله و مقاله برجای مانده كه حكایات ایرانی به زبان عامیانه، زندگی قباد اول پادشاه ساسانی و حماسه شاهان در داستان های ایران باستان از آن جمله اند. آرتور كریستین سن كه دانشمندی فیلسوف مآب و اهل اندیشه و با پشتكار دقیق و نیز استاد علم لغت ایرانی در دانشگاه كپنهاك بود، سرانجام در 30 مارس 1945م در 70 سالگی درگذشت.