راه کارهای شاد زیستی در خانواده (قسمت دوم) / 1

خودداری از بدگمانی:
امروزه دست اندرکاران امور تربیتی به خوبی پی برده اند که یکی از عوامل مهّم رشد و اصلاح جامعه، پرهیز از بدگمانی و حسن ظنّ نسبت به معاشران و اطرافیان است. مربیّان و عالمان آگاه که از راز و رمز نفس و حساسیّت آن به خوبی آگاهند بر این نکته تأکید دارند که بینش و نوع گمان آدمی نسبت به دیگران خصوصاً افرادی که رابطه ی دوستی و محبّت بین آنان برقرار است – بسان نیروی جهت دهنده ی قدرتمندی معاشران و همراهان انسان را به این سو و آن سو سیر می دهد.
کم نیستند افرادی که بدگمانی دیگران، آنان را به بیراهه سوق داده، و بسا خلاف کارانی که به خاط نیّت پاک و حسن ظنّ مصاحبان نیک اندیش، به راه صلاح و رستگاری کشیده شده اند، این مسأله آن چنان جدّی و مجرّب است که گویی صفحات زندگی آدمی تا حدّ زیادی تحت تأثیر جاذبه های نیک و بد فکر و اندیشه و گمان همراهان رقم می خورد.
گمان بد علاوه بر پی آمدهای نامطلوب معنوی و آثار ناخوشایند روحی، پایه های محبّت و ارکان ارتباط و اتحّاد را متزلزل کرده، فضای زندگی را دستخوش طوفان های ویرانگر بدبینی، بی اعتمادی و سلب اطمینان خاطر می نماید.
پرهیز از هر کار یا عملی که لازمه اش تضعیف، بدبینی و رنجش دیگران است، نه تنها کانون گرم خانواده را از آثار مخرّب سویظنّ در امان می دارد، بلکه به عنوان یک وظیفه ی شرعی باید از سوی همگان خصوصاً زنان و مردانی که مسؤولیت زندگی مشترک را پذیرفته اند، مدّنظر و مورد توجّه کامل قرار گیرد. به سخن نزدیکان نیز چنان چه منشأ بدبینی گشته و بذر دشمنی را در محیط زندگی افشاند نباید ترتیب اثر داد

رازداری:
پرهیز از تفحّص در امور شخصی مردم، خودداری از پی بردن به اسرار، و نگهداری راز دیگران از عوامل مهمّی است که نقش تعیین کننده ای در استحکام و بقای دوستی ، صمیمیّت و اتّحاد بین افراد ایفای می نماید.
گرچه انسان به اقتضای حسّ کنجکاوی و گاه به خاطر علاقه و محبتّش به دیگری، درصدد تفحّص و جستجوگری برمی آید، امّا نباید فراموش کرد که این کار در مواردی ضایعات و مفاسد بزرگی را در پی خواهد داشت، از این رو برای حفظ روابط و ارتباطات باید از دخالت در امور شخصی دیگران و از تفحّص در آن چه که امنیّت محبّت را به مخاطره می افکند. بپرهیزد و از افشای اسرار مردم برحذر بوده، رازداری و حفظ امانت آنان به عنوان یک تکلیف شرعی و وظیفه ی انسانی تلقّی نماید.
زن و شوهر نیز بیش از دیگران باید به رعایت این امر حیاتی همّت گمارند و هرگز پنهان کردن برخی از امور شخصی را از یکدیگر، نشانه ی عدم اعتماد به حساب نیاورند.

سازگاری:
روزگار همیشه مطابق خواسته های ما نمی چرخد. زندگی دارای فراز و نشیب های فراوانی است. اگر امروز دنیا را در مقابل خود می بینیم، روزی دیگر آن را در کنار خویش و همساز و همنوای خود احساس خواهیم کرد.
انسان دارای ویژگی های مثبت فراوانی برای بهره گیری در جهت عبور از تنگناها و ناهمواری های زندگی است. انس با محیط و خلق سازگاری را در زمره ی همین خصایص مثبت می توان برشمرد. اگر انسان فرهنگ سازگاری را بر صفحات ذهن و اوراق کتاب زندگی خویش ترسیم نماید تحمّل گرفتاری ها و ناملایمات برای او آسانتر خواهد شد.
هرگز نباید انتظار داشت همسر و دوست و همکارمان در جمیع امور همراه و هم فکر و در سلیقه و اندیشه دارای نقطه نظرهای مشترکی با ما باشند.
چه بهتر که انسان در این گیرودار بیش از آن چه که نسبت به جنبه های اختلاف حسّاسیّت نشان می دهد به قابلیّت ها و اشتراکات و خصیصه هایی که زمینه ساز وحدت است بپردازد.
اشکال تراشی های بی مورد، نق زدن های ملال انگیز، چون و چراهای بی حاصل و آزاردهنده، نه تنها مشکلی را حلّ نمی کند، بلکه علاوه بر آزردن روح و روان آدمی، امید به آینده ی بهتر را نیز از قلب و سینه انسان زایل کرده و ثمره ی آن فضای مسمومی است که زندگی در آن غیر قابل تحمّل می گردد.
با بردباری و شکیبایی از آن چه نمی پسندی در گذر تا لذّت مَنِش مردان بزرگ را در خود بیابی. آنان نیز همه چیز ما را نمی پسندند و رفتار و گفتاری شایسته تر از آن چه که از ما سر می زند انتظار دارند، امّا نمی بینی که چگونه کریمانه از آن چشم می پوشند؟ تو گویی هرگز جز نیکی و صلاح از ما ندیده اند!
امام صادق (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نقل می کنند که آن حضرت فرموده اند:
«مَا اصطَحَبَ اثنَانِ إِلاّ کَانَ أَعظَمُهُما أَجراً وَ أحَبُّهُما إِلی اللهِ عَزَّوَجَلَّ أَرفَقَهُما بِصاحِبِهِ».
«هیچ دو نفری با هم رفاقت و مصاحبت نمی کنند مگر آن که هر کدام که سازگاری و نرمی او با رفیقش بیشتر است، نزد خدای بزرگ پاداش او بیشتر و محبوبیّتش افزون تر است».

همیاری:
مرد و زن با پذیرش زندگی مشترک، تن به قبول مسؤولیّت های فراوانی می دهند که جز با همکاری و همیاری و اعانت یکدیگر، انجام پذیر نخواهد بود. گر چه زندگی دارای زمینه ی مسؤولیّتی فردی بر دوش یکی از همسران بار می اندازد، لیکن کانون مشترک حیات زن و مرد، آن گاه از طراوت و گرمی و نشاط کافی برخوردار می گردد که با مساعدت و یاری رساندن به هم خصوصاً در مواردی که هر یک نیازمند اعانت دیگری است، یکدیگر را آن گونه که محبّت و همدلی ایجاب می کند کمک نمایند تا در هیچ شرایطی خود را تنها نیایند و پیوسته به زندگی مشترک خود امیدوار و دلگرم باشند.
کم نیستند مردان بزرگی که موفقیّت های آنان در زمینه های مختلف علمی، فرهنگی، دینی و معنوی ، مرهون فداکاری بانوان دلسوز و باوفای آنان بوده است.
چه نیکو است عمل نیک مردانی که در اوقات فراغت در خانه به یاری همسران خویش می شتابند تا از این رهگذر علاوه بر بهره مندی از لذّت سروری که از لبخند رضایت آمیز بانوان خویش مشاهده می کنند، به پاداش بی بدیل اخروی نیز نایل گردند.
حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند:
«رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به منزل ما آمدند. حضرت فاطمه (علیهما السلام) کنار دیگ غذا نشسته بودند و من عدس پاک می کردم . آن حضرت ( با مشاهده ی کار من) فرمودند: گفتارم را (به خوبی) گوش کن که جز به فرمان خداوند سخن نگویم: هیچ مردی در خانه، همسرش را یاری نمی کند مگر آن که ... پاداش یک سال کسی را به او دهند که روزها روزه و شب ها به عبادت خدا مشغول باشد، و (به خاطر این عمل انسانی که از محبّت و بردباری او حکایت می کند) خداوند اجر صابرین و پاداش (پیامبرانی چون) داود و یعقوب و عیسی (علیه السلام) به او عطا فرماید... »

ادامه دارد...
مطالب تکمیلی :
راه کارهای شاد زیستی در خانواده (قسمت دوم) / 2