تنظيم خانواده/ 2. نگاهی به منابع دینی درباره زاد و ولد

تاریخ انتشار: جمعه, 02/02/2018 - 17:34

داشتن نسل از مقاصد ازدواج است و حتی توصیه شده است آدمی برای داشتن نسل دعا کند و آن را از خدا بخواهد، حضرت یعقوب به فرزندش دستور داد زن بگیرد. به این امید که خدا از او نسلی پدید آورد که زمین را از ذکر خدا گران بار کند

روایاتی از پیغمبر اكرم (صلی الله علیه وآله) وارد شده است مثلاً آن حضرت فرمود: اكثروا الولد، اُكاثربكم غداً؛ «فرزند زیاد بیاورید، من فردا به شما با داشتن امت بزرگ و پرجمعیت بر دیگران مباحات می كنم[1].
ما باید در فرهنگ دینی، بومی، استقلال و خود باوری فكری، كار كنیم و سرمایه ها و توانمندی های نسل خود را بشناسیم. تنظیم خانواده را می توان نظم و سامان دادن به تعداد اعضای خانواده در حد امكانات خانواده و جامعه؛ لذا بحث تنظیم و كنترل دو چیز مجزا از یكدیگر است بحث از تنظیم، نظم و سامان دهی به توالد و تكثیر است نه فقط كنترل؛ حال سؤال این است كه اصل در اسلام كنترل است یا تكثیر؟ خداوند در قرآن می فرماید «و كذلك جعلناكم أمه وسطا لتكونوا شهداء علی الناس و یكون الرسول علیكم شهیدا» (بقره، 143).
با توجه به مفاد این آیه می توان نتیجه گرفت كه تعادل و ثبات و سلامت خانواده را باید در نظر گرفت اصل اولی در اسلام تكثیر نسل و سامان دهی به این تكثیر و به نظم در آوردن اعضای خانواده است؛ بطوری كه تكاملش كامل گردد و نسل صالحی به جامعه ارائه دهد. لذا در تعابیر روایی فقط مسأله تكثیر بدون دغدغه دینی و تربیتی نیست. قبل از تشكیل خانواده می فرماید «اختارُوا لنطفكم فَاِنّ العرقَ دساسً»[2]. یعنی مسأله فرزندآوری و تولید نسل از جایگاه والایی برخوردار است كه تمام مراتب زندگی طرفین را متأثر می نماید؛ از آن جمله انتخاب همسر و رعایت ارزش مداری زوجین برای تربیت و فرزندآوری صحیح.
آری وقتی که دو انسان مسلم و متعهد با هم بنای همسری و تشکیل کانون الفت می نهند واحدی پر خیر و برکت را در جامعه تشکیل می دهند، در نتیجه خدمات ارزنده ای به جامعه می دهند؛ که یکی از شاخه های آن پروراندن فرزندان صالح و پاک است لذا درهای رحمت بسوی خانواده و فرزندان و نسل و محیط اجتماع گشوده می شود[3].
هدف ازدواج در اسلام تكامل روح و جسم و خوشبختی زوجین می باشد و آوردن فرزند برای کامل کردن هر چه بیشتر آنها و سهیم کردن فرزند در این خوشبختی است[4].
تداوم و استواری خانواده بر فرزند داری بنا شده است؛ زیرا یکی از اهداف زناشویی در تعالیم اسلامی داشتن فرزند است و در احادیث پیامبر و ائمه معصومین علیهم السلام به همین معنا اشاره شده است؛ به گونهای که از مجموع احادیث، اصلی ثابت را در تعالیم اجتماعی اسلام می توان استنباط کرد.
داشتن نسل از مقاصد ازدواج است و حتی توصیه شده است آدمی برای داشتن نسل دعا کند و آن را از خدا بخواهد، حضرت یعقوب به فرزندش دستور داد زن بگیرد. به این امید که خدا از او نسلی پدید آورد که زمین را از ذکر خدا گران بار کند.
امام سجاد(علیه سلام) فرمود: فرزند خوب چیزی است که اگر بماند دعای بعد است. اگر بمیرد شفاعتگری است که پیش از پدر و مادر از دنیا رفته است.
در تولید نسل توصیه این است که از فقر و نادانی نترسید و به فرموده رسول خدا(صلی الله علیه و آله) اگر فردی از ترس فقر از بچه دار شدن جلوگیری کند، مورد نفرین است. و نیز فرموده اگر فرزند سقط شود پدر را به بهشت می برد و اگر بمیرد، خدای اجرش دهد و اگر بماند برای او پس از مرگ طلب آمرزش کند[5]. از تمامی این متون بر میآید که در او پس از مرگ طلب آمرزش کند[6]. از تمامی این متون بر میآید که در كنار امر زاد و ولد مسأله نسل سالم و صالح در اندیشه دینی کاملاً مورد توجه است.