گاهي خواب انسان صريح و بدون تصرفِ وَهميات، عين صورتي است که در خارج واقع مي شود، مثل خوابي که مادر موسي(علیه السلام) ديد و در خواب به او وحي شد و قرآن در مورد آن مي فرمايد: «وَ أَوْحَيْنا إِلى أُمِّ مُوسى أَنْ أَرْضِعيهِ فَإِذا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقيهِ فِي الْيَمِّ وَ لا تَخافي وَ لا تَحْزَني إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَ جاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلين»[1] ما به مادر موسى [در خواب] الهام كرديم كه او را شير ده؛ و هنگامى كه بر او ترسيدى، وى را در دريا بيفكن؛ و نترس و غمگين مباش، كه ما او را به تو بازمىگردانيم، و او را از رسولان قرار مىدهيم!
عرض شد گاهي مواقع خواب ها مُتُمَثِّل معنايي است که نفس ناطقه در عين آن که با معنايي مرتبط مي شود، در خيال خود صورتي جزئي مطابق آن معنا ابداع مي کند و گاهي ممکن است با تصرفاتي که نفس انسان در حین نزول معاني به خیال خود اِعمال مي کند، صورت ابداع شده توسط خيال آنچنان با تصورات شخص مخلوط شود كه نتوان فهميد مبناي آن صورت کدام است و براي معبّر امکان نداشته باشد آن را از انبوه خيالات ديگر تفکيک کند در اين حالت به اين رؤياها «اضغاث احلام» يا رؤياهاي پراکنده مي گويند.
-------------------------------------
[1] - سوره ي قصص، آيه ي 7.
