بعد از آن که قرآن فرمود: شیطان آن دو را وسوسه نمود تا آنچه از نقص ها و عیوب که بر آن ها پنهان بود نمایان سازد. خداوند می فرماید:
«وَقَالَ مَا نَهَاکمَا رَبُّکمَا عَنْ هَـذِهِ الشَّجَـرَةِ إِلاَّ أَن تَکونَـا مَلَکینِ أَوْ تَکونَـا مِـنَ الْخَالِــدِیــنَ»[1]
شیطان گفت: پروردگار شما، شما را از این درخت نهی نکرد به این جهت که نمی خواست شما فرشته شوید و یا در این بهشت جزء کسانی باشید که جاودانه اند.
چنانچه ملاحظه می فرمایید؛ شیطان درست نهی خدا را به شکل وارونه و غلط برای آن ها تفسیر و تحلیل کرد. گفت: اصلاً پروردگارتان، شما را از این شجره بدان جهت محروم کرد، که اگر به آن شجره نزدیک شوید، مَلَک می شوید. و لذّات مَلکی و ادراک های معنوی نصیب شما می شود و خدا خواسته است که شما از آن ها محروم شوید، حالا شما هم اگر آن جا بودید چه کاری می کردید؟ کدام یک از شما نمی خواهید مَلَک شوید؟ مسلّم همة آدم ها چنین لذات معنوی را می خواهند. شیطان هم درست روی همان میلی دست گذاشت که همه به دنبالش هستند. ملاحظه کنید که شیطان نمی آید میل جدید بیافریند، بلکه دست روی گرایش های عالی ما می گذارد، ولی از آن طریق، میل های فاسد و اعمال زشت ایجاد می کند. این که آدم و آدم ها می خواهند ملک شوند و در مقامات معنوی جاودانه بمانند چیزی است که مطلوب همه است ولی باید متوجه باشید از طریق نزدیکی به شجره ممنوعه ای که خداوند ما را از آن منع کرده مسلّم به چنین مقصدی نمی رسیم. شیطان نمی گذارد معنی حرام های پروردگار برای آدم و آدم زاده ها درست روشن شود.
مسلّم است که آدم مایل است نگاهش ملکی شود و بتواند عالَم غیب را ببیند و لذتش ملکی گردد، یعنی با ذکر «لا اِلهَ اِلاّ الله» به لذت برسد. و شیطان گفت: این که نزدیکی به شجره را حرام کرده ، به این علت است که شما از طریق نزدیکی به آن در این حالت خوش بهشتی جاودانه می شوید. عین دکان های عرفانی که مدعیان عرفانِ دوری از معارف اسلامی به مردم وعده می دهند، که بدون رعایت حرام و حلال خدا می خواهند مردم را به احوالات و مقامات عرفانی برسانند. از دیگر نکاتی که شیطان برای منحرف کردن آن ها از نهی خدا پیش کشید این بود که گفت: «أَوْ تَکونَا مِنَ الْخَالِدِینَ» با دستور نزدیک نشدن به این درخت خداوند نمی خواست که شما ابدی این جا باشید. ملاحظه کنید، درست عکس موضوع را مطرح کرد. خداوند با منع نزدیکی به سوی شجره، می خواهد انسان در حالت خوش معنوی جاودانه بماند و نزدیکی به شجره انسان را از آن حالت بیرون می کند، حالا شیطان آمده یک دکان مقابل دستور خدا باز کرده که اگر به شجره نزدیک شوید، جاودانه می شوید، در حالی که آدم با پیروی از دستور خدا به همان چیزی که می خواست، می رسید، ولی دستور خدا را رها کرد و دستور شیطان را گرفت، تا به آنچه می خواهد برسد. ولی درست با آنچه از آن فرار می کرد، روبه رو شد؛ این یک قاعدة کلی است که با رعایت حرام و حلال خدا به آنچه می خواهیم، می رسیم هرچند شیطان ما را مأیوس از رسیدن می کند و با پیروی از شیطان به آنچه می خواهیم، نمی رسیم هرچند شیطان دائماً ما را در آن اعمال امیدوار نگه می دارد.
------------------------------------------------
[1] - سوره اعراف، آیه 20.
