16- نکته اي که نبايد مورد غفلت قرار گيرد، جهت گيري در خدايابي است که اگر با علم حصولي به وجود خدا پي برديم، کار را تمام شده ندانيم، بلکه براي هرچه بيشتر به ثمررساندن خود، راه هاي ارتباط با خدا و رسيدن به او را بشناسيم و سعي کنيم آن را طي نماييم ، و آن با علم حصولي حاصل نمي شود، بلکه با تزکيه و جهاد با نفس به دست مي آيد و لذا خداوند مژده داد: «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا ...»[1] هرکس در مسير آمدن به سوي ما تلاش و مجاهده کرد، حتماً راه رسيدن به خود را به او مي نمايانيم.
همچنان که فرمود: «... وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ ...»[2] هرکس به خدا ايمان بياورد، خداي سبحان قلب او را در مسير ارتباط با خودش هدايت مي کند، تا ارتباطش با حقايقْ قلبي شود. همچنان که فرمود: «...وَ إِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا...»[3] اگر با انجام دستورات شرعي از او اطاعت کنيد شما را به سوي حقايق هدايت مي کند. تا آرام آرام جزء اولياء الهي شويد و منطق شما آن شود که فقط الله را پروردگار خود بگيريد و در آن صورت حجاب ها کنار مي رود و انوار غيبيِ عالم وجود بر قلب شما سرازير مي گردد و اسماء الهي در جلوات ملائکه بر شما نازل مي شود. چنانچه فرمود: «إنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا...».[4] آن هايي که گفتند و منطق شان چنان بود که «الله» پروردگار ما است و در اين امر حوصله به خرج دادند و قلب را در اين توجه پايدار نگه داشتند، ملائکه به عنوان انوار الهي بر قلب آن ها نازل خواهد شد و پيام انوار ملائکه اين خواهد بود که ديگر نه نگران آينده باشيد - چون در راه هستيد - و نه نگران گذشته- چون با حالت حضوريِ خود ضعف ها را جبران کرده ايد.-
با شناخت قواعدي که مطرح شد اگر همت کنيد إن شاءالله راه دينداري را با جذبه به سوي حق طي مي کنيد، جذبه اي که در علم حصولي به عالم معنا به دست نمي آيد و بايد دل در ميان آيد تا سالک با رؤيت حقايق متعالي جذبة لازم را در خود احساس کند و بدون هيچ گونه خستگي راه را طي نمايد، در آن صورت است که از پوچي رها شده است و فعاليت هاي او همواره به ثمر مي رسد.
-------------------------------------------------------
[1] - سوره عنکبوت، آيه 69.
[2] - سوره تغابن، آيه 11.
[3] - سوره نور، آيه 54.
[4] - سوره فصلت، آيه 30.