4. عمل صالح

از آيات قرآن استفاده مى شود كه براى بهره مندى از نعمت هاى آخرت ايمان به تنهايى كافى نيست، بلكه افزون بر آن، عمل صالح نيز لازم است:

... من ءامن بالله و اليوم الاخر و عمل صلحاً فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف عليهم و لا هم يحزنون (385) ؛ هر كس به خدا و روز بازپسين ايمان داشت و كار شايسته كرد، پس اجرشان را پيش پروردگارشان خواهند داشت و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهناك خواهند شد.

... للذين احسنوا فى هذه الدنيا حسنة و لدار الاخرة خير... (386) ؛ براى كسانى كه در اين دنيا نيكويى كردند (پاداش) نيكويى است و قطعاً سراى آخرت بهتر است.

گواه ديگر مطلب، وعده پاداش آخرت به مسلمانانى است كه پس از تحمل شكنجه ها و سختى ها با عمل نيكوى مهاجرت، دين خود را حفظ مى كنند:

و الذين هاجروا فى الله من بعد ما ظلموا لنبوئنهم فى الدنيا حسنة و لاجر الاخرة اكبر لو كانوا يعملون (387).

هم چنين وعده اعطاى پاداش دنيوى و اخروى به مردمى است كه در ركاب پيامبران به كارزار و جهاد پرداختند:

و كاين من قتل معه ربيون كثير فما و هنوا لما اصابهم فى سبيل الله ...*... فاتهم الله ثواب الدنيا و حسن ثواب الاخرة... (388) ؛ و چه بسيار پيامبرانى كه همراه او، توده هاى انبوه كارزار كردند و در برابر آن چه در راه خدا بديشان رسيد، سستى نورزيدند و ناتوان نشدند... پس خداوند، پاداش اين دنيا و پاداش نيك آخرت را به آنان عطا كرد.

از اميرمؤمنان (عليه السلام) در اين باره نقل است كه فرموده:

تو را پس از مرگ هيچ چيزى به جز عمل نيكويى كه از پيش فرستاده اى بى نياز نمى كند. پس از اعمال پسنديده توشه بردار (389).

همان گونه كه عمل صالح توشه آخرت و عامل بهره مندى از نعمت هاى آن است، برخى اعمال سبب محروميت از آن نعمت ها و گرفتار آمدن به لعن و عذاب الهى است، مانند آزردن خدا و پيامبر: ان الذين يؤذون الله و رسوله لعنهم الله فى الدنيا و الاخرة و اعدلهم عذاباً مهينا (390) جنگ با خدا و پيامبرش و تلاش مفسدانه در زمين: انما جزؤا الذين يحاربون الله و رسوله و يسعون فى الارض فساداً ان يقتلوا او يصلبوا او تقطع ايديهم و ارجلهم من خلف او ينفوا من الارض ذلك لهم خزى فى الدنيا و لهم فى الاخرة عذاب عظيم (391) اشاعه فحشا و زشتى در ميان مؤمنان: ان الذين يحبون ان تشيع الفحشة فى الذين ءامنوا لهم عذاب اليم فى الدنيا و الاخرة... (392) ناپايدارى در پيمان خدا و سوگندهاى خود (393) و عدم اجتناب از سحر و جادو (394). 

---------------------------------------------------------------------

385 - بقره، آيه 62.
386 - نحل، آيه 30.
387 - همان، آيه 41.
388 - آل عمران، آيه 146 - 148.
389 - غررالحكم، ج 3، ص 58.
390 - احزاب، آيه 57.
391 - مائده، آيه 33.
392 - نور، آيه 19.
393 - آل عمران، آيه 77.
394 - بقره، آيه 102.