آواتار/ خداوند، بهانه‏ اى را براى نادانى نمی پذيرد

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله): دلى كه در آن حكمتى نيست، مانند خانه ويران است، پس بياموزيد و آموزش دهيد بفهميد و نادان نميريد.براستى كه خداوند، بهانه‏ اى را براى نادانى نمی پذيرد.[*]

خداوند متعال در سوره مبارکه زمر به ارزش علم و حکمت اشاره و مقام و جايگاه دانشمندان را بيان مي كند. و با بهترين بيان انسان ها را به سوي علم آموزي هدايت مي كند: «هل يستوي الذين يعلمون و الذين لا يعلمون انما يتذكر اولوا الالباب ». [1] آيا كساني كه ميدانند و كساني كه نمي دانند يكسانند؟ تنها خردمندان متذكر ميشوند.

يكي ديگر از آياتي كه در آن علم به معناي حكمت بکار رفته است در سوره مبارکه بقره است و در آن خداوند حكمت را سرشار از شكوه و عظمت و خير و بركت معرفي نموده است: «و من يوت الحكمه فقد اوتي خيرا كثيرا» [2] و كسي كه از حكمت و دانش و استحكام در انديشه برخوردار باشد بايد بداند تحقيقا به خير و بركت فراواني دست يافته است. تمام اين آيات و آيات بسياري كه در قرآن كريم در اينباره ذكر شده است بيانگر عظمت مقام علم و عالم در نزد خداوند متعال است و خداوند در بسياري از جاها ما را امر به علم آموزي كرده و آن را وسيله نجات انسان از گمراهي ها دانسته است.

آري اسلام آئيني است كه بيش از اديان ديگر پيروان خود را موظف به علم آموزي و تعليم آن به ديگران كرده است. و قرن ها مسلمانان سخت كوش از تمام انسان هاي ديگر در اين زمينه جلوتر بوده اند و جهان امروز به تلاشهاي ديروز علماي اسلام مديون است. در روايات نيز

احاديث متعددي از معصومين درباره علم و علم آموزي وارد شده است. از جمله آن ها روايت نبوي «الحكمه ضاله المومن فخذ الحكمه و لو من اهل النفاق» [3] علم و دانش گمشده مومن است پس دانش بياموز اگر هم از غير مسلمان باشد. در اين حديث علم به عنوان فضيلت و تمام كننده شخصيت مومن بيان شده است و چنان علم آموزي ارزش دارد كه انسان بايد براي بدست آوردن آن از هيچ كوششي دريغ ننمايد و آن را حتي از غير مسلمان نيز بياموزد.
در روايت ديگري كسب علم و دانش براي تمام مسلمانان واجب شمرده شده و پيامبر اكرم فرموده است «طلب العلم فريضه علي كل مسلم ألا ان الله يحب بغاه العلم» [4] طلب علم بر هر مسلماني واجب است همانا خداوند طالبان علم را دوست مي دارد پس انسان مومن نمي تواند از تعليم و تعلم شانه خالي بكند زيرا علم و حكمت محل جدايي انسان از غير خود است و اگر علم و حكمت همراه انسان نباشد فرقي ميان او و حيوانات و گياهان نيست.

پی نوشت :
[*]. نهج الفصاحه ص ۶۰۰
[1]. سوره زمر آیه ۹
[2]. سوره بقره آیه ۲۹۶
[3]. نهج البلاغه حكمت ۸۰
[4]. کافی ، جلد یکم ، ص ۱۳
------------------------------
مطالعه بیشتر در :
حکمت های دهگانه لقمان در قرآن