پیمان آتلانتیك شمالی كه به اختصار ناتو نامیده می شود اتحادیه ای سیاسی - نظامی است كه در چهارم آوریل 1949م با عضویت كشورهای بلژیك، فرانسه، لوكزامبورگ، هلند، انگلیس، كانادا، دانمارك، ایسلند، ایتالیا، نروژ، پرتغال و امریكا در پایتخت امریكا شكل گرفت. به موجب این پیمان، حمله به هر یك از كشورهای عضو، حمله به تمام اعضا تلقی شده و باید بقیه كشورها از آن كشور حمایت نمایند. سازمان آتلانتیك شمالی در آغاز برای جلوگیری از نفوذ كمونیسم و مقابله با تهدید نظامی شوروی در اروپا به وجود آمد و عامل مؤثری برای تثبیت سلطه و نفوذ امریكا در اروپا بود. این سازمان بیشتر یك تشكیلات نظامی است كه دارای یك سازمان اداری و یك دبیر كل غیرنظامی می باشد. ولی بازوی اجرایى این سازمان، ستاد فرماندهی مشترك نیروهای پیمان است كه همیشه یكی از افسران ارشد امریكایى در رأس آن قرار دارد، زیرا قسمت اعظم بودجه این سازمان را امریكایى ها تأمین می كنند و به همین جهت بود كه فرانسه در سال 1960م نیروهای نظامی خود را از ناتو خارج ساخت. آلمان، یونان، اسپانیا و تركیه از دیگر كشورهایى بودند كه در مراحل بعدی به این پیمان ملحق شدند. تشكیل پیمان ناتو، از نتایج جنگ سرد و واكنشی در برابر تهدیدات احتمالی شوروی بود. اما با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بلوك كمونیست و انحلال سازمان پیمان ورشو كه برای مقابله با ناتو به وجود آمده بود، سازمان پیمان آتلانتیك شمالی نیز هدف و ماهیت قبلی خود را از دست داد و بعضی از كشورهای اروپای شرقی و حتی خود روسیه نیز خواهان عضویت در این سازمان شدند. با وجود این، امریكا اصرار دارد كه سازمان در قالب پیشین خود هرچند با تشكیلات نظامی محدودتری باقی بماند. سازمان پیمان آتلانتیك شمالی، مهم ترین عامل نفوذ و قدرت امریكا در اروپا به شمار می رود و امریكایى ها در پوشش این سازمان، بیش از سی صد هزار نیرو و نیز پایگاه های متعددی در این قاره دارند. هم چنین ناتو در بسیاری از مواقع به عنوان بازوی نظامی اروپا و امریكا، اهداف سیاسی اعضای خود را نیز دنبال می كند. مقر پیمان سازمان آتلانتیك شمالی در بروكسل پایتخت بلژیك است و تشكیلات اداری آن، تحت نظر یك دبیر كل اداره می شود.
مطالب مرتبط
