ناباروری و 9 دلیل احتمالی برای آن
با این که ناباروری می تواند علائمی چون پریودهای نامنظم یا گرفتگی های شدید قاعدگی داشته باشد اما دلایل آن اغلب بی صداست. ناباروری مردان هم به ندرت علامتی داشته باشد. در اینجا 9 دلیلی که شاید تصورش را هم نکنید آورده ایم.
هنوز مدت زیادی از تلاشتان برای باردار شدن نگذشته است
اولین چیزی که باید به آن توجه داشته باشید این است که «چه مدت» از زمانی که برای باردار شدن اقدام کرده اید می گذرد. شاید فقط «احساس» تان این است که مدت هاست سعی دارید باردار شوید، اما در واقع باید بدانید که خیلی از زوج ها فوراً بچه دار نمی شوند. پزشکان توصیه می کنند که در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- اگر 35 سال یا بیشتر دارید و دست کم شش ماه از اقدامتان برای بارداری می گذرد.
- اگر کمتر از 35 سال دارید و دست کم یک سال است که سعی دارید باردار شوید.
اگر هر یک از شرایط گفته شده در مورد شما صدق می کند باید به پزشک مراجعه کنید، حتی اگر هیچ علامتی از مشکل بارداری نداشته باشید.
تخمک گذاری نمی کنید
برای لقاح، تخمک و اسپرم لازم است. اگر در بدن شما تخمک گذاری انجام نشود طبیعتاً نمی توانید باردار شوید. بیشتر خانم هایی که دچار مشکلات تخمک گذاری هستند، پریودهای نامنظم دارند؛ اما منظم بودن قاعدگی نیز تضمینی برای روی دادن تخمک گذاری نیست. اگر سیکل های قاعدگی تان نامنظم اند، جهت بررسی به پزشک مراجعه کنید حتی اگر مدت زیادی از تلاشتان برای بارداری نمی گذرد.
بیشتر خانم هایی که دچار مشکلات تخمک گذاری هستند، پریودهای نامنظم دارند؛ اما منظم بودن قاعدگی نیز تضمینی برای روی دادن تخمک گذاری نیست. اگر سیکل های قاعدگی تان نامنظم اند، جهت بررسی به پزشک مراجعه کنید حتی اگر مدت زیادی از تلاشتان برای بارداری نمی گذرد
مشکل از همسرتان است نه شما
وقتی بدون اسپرم نمی توانید باردار شوید پس واضح است که همسرتان هم در بارداری نقش دارد. 20 تا 30 درصد از زوج های نابارور بعد از بررسی متوجه می شوند که فاکتورهای ناباروری به مرد مربوط می شود. 40 درصد از موارد ناباروری نیز مربوط به هر دو طرف هستند.
مورد دیگری که باید بدانید این است که ناباروری مردان معمولاً بدون علامت است و بدون آنالیز اسپرم در آزمایشگاه قابل مشاهده نیست. بنابراین لازم است که هر دو تست های لازم را انجام دهید.
سن شما علت ناباروری تان است
به طور کلی زنان بعد از 35 سالگی و مردان بعد از 40 سالگی سخت تر بچه دار می شوند. برخی از خانم ها تصور می کنند اگر پریودهایشان همچنان منظم است پس می توانند باردار شوند اما این طور نیست. سن، هم بر کیفیت تخمک ها و هم بر تعدادشان اثر می گذارد.
ضمناً اگر همسرتان بیشتر از 5 سال از شما بزرگ تر باشد، ریسک مشکلات بارداری تان بعد از 35 سالگی بیشتر خواهد بود.
لوله های رحمی تان مسدود شده اند
اختلال تخمک گذاری عامل 25 تا 30 درصد از ناباروری های زنانه است. بقیه ی ناباروری های زنانه می توانند به انسداد لوله های رحمی یا لوله های فالوپ، مشکلات ساختاری رحم و یا اندومترویوز مربوط باشند.
لوله های رحمی، مسیرهای میان تخمدان ها و رحم هستند. لوله های رحمی مستقیماً به تخمدان ها وصل نیستند. اسپرم باید از گردنه ی رحم، شناکنان خودش را به رحم و لوله های رحمی برساند. وقتی یک تخمک از تخمدان رها می شود، کشش لوله های فالوپ، تخمک را به درون می کشد. لقاح در داخل لوله های فالوپ روی می دهد، یعنی جایی که اسپرم و تخمک بالاخره با هم ملاقات می کنند. اگر هر چیزی مانع عملکرد درست لوله های رحمی شود، یا چیزی جلوی ملاقات اسپرم و تخمک را بگیرد، شما قادر به باردار شدن نخواهید بود.
انسداد لوله های فالوپ علت های احتمالی زیادی می تواند داشته باشد. برخی از خانم هایی که دچار انسداد لوله های رحمی هستند، لگن درد هم دارند؛ اما عده ای دیگر ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. فقط قرار گرفتن در شرایط بارداری می تواند نشان بدهد لوله های فالوپ مسدود هستند یا خیر. عکس رنگی رحم (HSG) برای نشان دادن باز بودن لوله های رحمی به کار می رود که باید توسط پزشک متخصص زنان تجویز شود.
اندومتریوز دارید
شایع ترین علائم اندومتریوز شامل پریودهای دردناک و درد لگن در زمان های غیر از قاعدگی می شود؛ اما همه ی خانم هایی که اندومتریوز دارند این علائم را ندارند. برخی از خانم ها طی تلاش برای باردار شدن متوجه اندومتریوز خود می شوند. اندومتریوز معمولاً اشتباه تشخیص داده می شود یا اینکه اصلاً تشخیص داده نمی شود. اندومتریوز با آزمایش خون یا سونوگرافی قابل تشخیص نیست و نیاز به جراحی تشخیصی لاپراسکوپی دارد. به همین علت، تشخیص درست اندومتریوز معمولاً به طور متوسط 4 سال طول می کشد.
داروی خاصی مصرف می کنید
برخی بیماری ها می توانند بر بارداری تان تأثیرگذار باشند مثلاً عدم تعادل هورمون های تیروئیدی و یا دیابت ناشناخته ممکن است از دلایل ناباروری باشند. برخی از بیماری های خودایمنی مانند لوپوس و یا سلیاک ناشناخته نیز می توانند موجب ناباروری شوند.
برخی از داروهای تجویزی هم می توانند بر باروری اثر بگذارند؛ اما هرگز بدون مشورت با پزشک، مصرف دارویتان را متوقف نکنید. در صورتی که قصد بارداری دارید و خودتان یا همسرتان دارو مصرف می کنید باید پزشکتان را در جریان قرار دهید.
استرس دارید
شاید بارها این جمله را از کسانی که مدتی ناباروری را تجربه کرده اند و بعد بچه دار شدند شنیده باشید که این اتفاق، درست زمانی افتاد که دیگر برایشان خیلی مهم نبود و یا این که دیگر در مورد این مسئله نگرانی خاصی نداشتند؛ و یا این که خیلی از کسانی که وقتی نوزادی را به فرزندی قبول کردند بعد از آن خودشان هم باردار شدند و این یکی از دلایلش آرامش است. پس تا می توانید آرامش خود را حفظ کنید و نسبت به این مسئله استرس نداشته باشید. کارهای لازم را انجام دهید؛ اما بدون نگرانی. استرس با ترشح کورتیزول بر تخمک گذاری و تولید اسپرم اثر می گذارد.
علت ناباروری تان نامشخص است
بین 25 تا 30 درصد از زوج های نابارور هرگز متوجه نمی شوند چرا نمی توانند بچه دار شوند. برخی از پزشکان می گویند علت مشخص نشدن دلیل ناباروری، کمبود تشخیص دقیق است. آن ها می گویند چیزی تحت عنوان «ناباروری بی دلیل» وجود ندارد بلکه مشکل از دلیل های کشف نشده یا تشخیص داده نشده است.
به هر حال اصل ماجرا همچنان باقی است و برخی از زوج ها به دلیل نبودن تشخیص درست نمی توانند باردار شوند. اما این بدان معنا نیست که شما به عنوان یک زوج نابارور که علتی برای مشکلتان پیدا نکرده اید، نمی توانید درمان شوید. شما باز هم می توانید بابت ناباروری تان درمان شوید حتی اگر تشخیص داده باشند ناباروری تان بی دلیل است!
چند توصیه:
- اگر برای باردار شدن مشکل دارید باید بدانید که مشکلتان راه حل دارد. خیلی از زوج ها، آزمایش و درمان را عقب می اندازند و منتظر معجزه می شوند یا تصور می کنند فقط باید کمی بیشتر صبر کنند. اما این اشتباه است. برخی از علت های ناباروری با گذشت زمان بدتر می شوند. بنابراین هر چه زودتر برای بررسی و درمان اقدام کنید بهتر است و بیشتر احتمال دارد از درمان های ناباروری نتیجه بگیرید.
- علت دیگری که زوج ها گاهی اقدام های درمانی را به تأخیر می اندازند این است که احساس می کنند از جهت سلامتی عیب و ایرادی ندارند پس نیازی به پزشک و درمان نیست. درست است که شما و همسرتان ممکن است هیچ علامتی از مشکل باروری نداشته باشید و سیکل قاعدگی تان کاملاً منظم و طبیعی باشد؛ اما معنی اش این نیست که هر وقت تصمیم به باردار شدن گرفتید می توانید فوراً باردار شوید یا اینکه مشکل باروری ندارید.
- دلایل ناباروری همیشه هم قابل مشاهده یا محسوس نیست، به همین دلیل اگر یک سال است تلاش می کنید باردار شوید یا اگر 35 سال به بالا دارید و شش ماه از اقدامتان برای باردار شدن گذشته است، صبر نکنید و زودتر به پزشک مراجعه کنید. شاید برخی تغییرات کوچک مثل بلند نشدن بلافاصله بعد از نزدیکی، در نظر گرفتن زمان تخمک گذاری و ... کمک کند تا مشکلتان سریع تر رفع شود.