«میزان بهره مندی از دنیا»

امام رضا علیه السلام فرمودند:
« إجعَلُوا لاَنفُسِکُم حَظًّا مِنَ الدُّنیا، بِاعِطائِها مَا تَشتَهی مِنَ الحَلالِ و ما لَم یَنَلِ المُرُّوةُ و لا سَرفَ فیهِ،وَاستَعینوُا بِذلِکَ عَلی اُمُورِ الدّینِ » (فقه الرضا علیه السلام، ص 337)
برای خودتان بهره ای از دنیا قرار دهید، به این که خواسته های دل را از حلال برآورده سازید تا حدّی که مروّت را از بین نبرد و اسراف در آن نباشد. بدین وسیله در کارهای دین، کمک بجویید.

شرح حدیث :
دنیا، تجارت خانه ی اولیای خداست. در تجارت خانه باید سود برد. سود این تجارت آن است که از دنیا و مال و امکانات دنیوی بهره بگیریم و آخرت خویش را آباد کنیم. به این صورت، دنیا را تبدیل به آخرت و مادیّات را تبدیل به معنویات کرده ایم. در سخنی از امام علی علیه السلام آمده است: مال و فرزندان، کِشتِ دنیایند و عمل صالح، کِشت آخرت است و گاهی خداوند، هر دو را برای برخی جمع می کند(1). این همان دعای قرآنی است که حسنه ی دنیا و حسنه ی آخرت را از خدا می طلبیم(2). پس هم باید از دنیا بهره گرفت، در حدّی که مروّت از بین نرود و به اسراف و گناه کشیده نشود، هم به فکر خانه ی آخرت بود و با عمل صالح آن را آباد کرد. سرکوب کردن امیال نفسانی و ترک دنیا در آموزه های دینی نیست، بلکه استفاده ی صحیح از دنیا، و دنیا را وسیله آبادی دین و آخرت قرار دادن، توصیه ی پیشوایان دینی است. امام کاظم علیه السلام فرموده است: بکوشید که زمان شما چهار قسمت باشد: ساعتی برای مناجات با خدا ساعتی برای امور زندگی و تأمین معاش ساعتی برای معاشرت با برادران خوب و مطمئن ساعتی هم برای لّذت حلال. آن گاه فرمود: به وسیله ی این، می توانید آن سه تای دیگر را هم به دست آورید(3).

پی نوشت:
1. محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، حدیث 5992. 2. بقره (2)، آیه 201. 3. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 75، ص 321.
-------------------------------------------------------------------------
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (1391).