آواتار / مباهله

بیست و چهارم ذی الحجه روز مباهله رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) و روز نزول آیات ولایت و تطهیر گرامی باد.

۲۴ ذی الحجه از یک سو روزمباهله اهل بیت(علیهم السلام) با نصارای نجران است و ازسوی دیگر روزخاتم بخشی امیرالمومنین و موجب نزول آیه ولایت[1] و از طرفی روز نزول آیه تطهیر[2] درشان اهل بیت(علیهم السلام) است هنگامی که آیه تطهیر نازل شد پیامبر(صلی الله علیه وآله)، علی و فاطمه وحسن وحسین(علیهم السلام) را فرا خواند و فرمود: بارالها اینان اهل من هستند.[3]

درسال دهم هجری پیامبر(صلی الله علیه وآله) نامه به نصارای نجران فرستادند، به این مضمون که خداوند یکتا را عبادت کنند ومسلمان شوند یا به مسلمین جزیه بدهند و به مذهب خود باشند درغیراین صورت آماده جنگ گردند. بنی نجران درکلیسای بزرگ خود به مشورت پرداختند. عاقبت تصمیم گرفتند هفتاد نفررا برای تحقیق به مدینه بفرستند. آنان به مدینه آمدند وخدمت پیامبر(صلی الله علیه وآله) شرفیاب شدند و با استدلال های کوبنده و غیر قابل انکار حضرت برای رسالت خویش مواجه شدند ولی متاسفانه قبول نکردند وامر به مباهله واگذارشد. مباهله در اصطلاح قرآن و روایات و غیر آنها، به معنای ملاعنه(لعن و نفرین کردن دو طرف به یکدیگر) است؛ این گونه که هرگاه دو گروه یا دو نفر درباره ی مساله ای مهم، مانند مسائل مهم مذهبی با هم گفتگو کرده و به نتیجه ای نرسند، در یک جا جمع می شوند و به عنوان «آخرین حربه»، به درگاه خداوند تضرع می کنند و از او می خواهند تا درغگو را رسوا و مجازات کند[4].

روز دیگر هنگام بالا آمدن آفتاب پیامبر(صلی الله علیه وآله) دست علی بن ابی طالب(علیه السلام) را گرفت وازحجره بیرون آمد. امام حسن(علیه السلام) وامام حسین(علیه السلام) را پیش رو روانه فرمود وحضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا(علیها السلام) از پشت سر آمدند تا بین دودرختی که قبلا تعیین شده بود رسیدند؛اسقف با همراهان آمد وگفت: با چه کسانی با ما مباهله می کنید؟ پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: با بهترین اهل زمین و نیکوکارترین جهانیان نزد خداوند متعال زیرا که از طرف خداوند متعال امرشده ام که آنها را بیاورم" واشاره به آل عبا(علیهم السلام) فرمودند.اسقف ها همین که چشمشان به پیامبر(صلی الله علیه وآله) وآل عبا افتاد وحشت کردند به حدی که چهره هایشان زرد شد. ابوحارثه که میل به اسلام داشت فرصت را مغتنم شمرده پا پیش گذاشت و دست سید و عاقب را گرفته پس کشید و آنها را نصیحت کرد وازعواقب این مباهله مطلع کرد و گفت آن بزرگواران منتظرند که دست به دعا بردارند. به خدا قسم اگرسخنی گویند از ما نشانی نمی ماند. برویم با او صلح کنیم. بنی نجران درنهایت حاضربه پرداخت جزیه شدند. پیامبر(صلی الله علیه وآله) به امیرالمومنین(علیه السلام) فرمودند: شرایط ذمه و مقدار آن را به آنها بگویید. بعد از معین نمودن جزیه وشرایط آن امیرالمومنین(علیه السلام) آنها را نزد پیامبر(صلی الله علیه وآله) آوردند و پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمودند: اگر با من و این جماعت اهل بیت من مباهله می نمودید به صورت میمون وخوک می شدید واین وادی برشما آتش می شد و یک سال نیم گذشت که تمامی نصاری نابود می شدند.[5]

روزخاتم بخشی؛ دراین روزامیرالمومنین(علیه السلام) درمسجد پیامبر(صلی الله علیه وآله) انگشترخود را درحالت رکوع به سائل بخشیدند و آیه مبارکه إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ درشأن آن حضرت نازل شد.[6]

پی نوشت:
[1]. آيه ۵۵ سوره مائده معروف به آیه ولایت
[2]. آیه ۳۳  سوره احزاب معروف به آیه تطهیر
[3]. مناقب امیرالمومنین(علیه السلام): ج 1 ص 157
[4]. ر. ک: تفسیر نمونه، ج2، ص438.
[5]. اقبال: ج 2 ص 350-309.
[6]. قلائدالنحور: ج ذی الحجه ص 426.
------------------------------------------
مطالعه بیشتر در:
ویژه نامه نور هل اتی/ ویژه روز مباهله