ماه «شعبان» یا «شَعبان المُعَظّم» هشتمین ماه هجری قمری و از جمله ماه های پر فضیلت محسوب می گردد، رسول گرامی اسلام(صَلَّی اللهُ عليهِ و آلهِ و سلَّم) در مورد این ماه می فرماید : «شعبان ماه من است، هر كه ماه مرا روزه بدارد، روز قيامت شفيع او خواهم بود.»[1]و همچنان امیرالمومنین امام علی (عليه الافُ التَّحيةِ والثَّناء) می فرماید : «رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.»[2] و انتساب ماه شعبان به رسول گرامی اسلامی (صَلَّی اللهُ عليهِ و آلهِ و سلَّم) نشانه عظمت این ماه مبارک است.
در مورد علت نام گذاری ماه شعبان، چون در این ماه خیر کثیر منشعب می گردد و ارزاق عباد منشعب می شوند و تمامی امور مقدره عالم علیحده علیحده می شوند لهذا به شعبان مسمی شده است[3] رسول گرامی اسلام ( صَلَّی اللهُ عليهِ و آلهِ و سلَّم) در این باب می فرماید : «ماه شعبان، «شعبان» ناميده شد؛ زيرا روزى (مادی و معنوی) مؤمنان در اين ماه قسمت مى شود.» [4]
از جمله اعمالی که برای این ماه بسیار سفارش شده است روزه ماه شعبان است که فضائل متعددی برای آن بیان شده است، امیرالمومنین امام علی (عليه الافُ التَّحيةِ والثَّناء) می فرماید : «صَومُ شَعبانَ يَذهَبُ بِوَسواسِ الصَّدرِ وَ بَلابِلِ القَلبِ ؛ روزه ماه شعبان، وسواس دل و پريشانى هاى جان را از بين مى برد.»[5] و همچنان امام صادق (صلواتُ اللهِ و سلامُه عليهِ) می فرماید : «مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ مِنْ آخِرِ شَعْبَانَ وَ وَصَلَهَا بِشَهْرِ رَمَضَانَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ صَوْمَ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْن ، هر كس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگيرد و به روزه ماه رمضان وصل كند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برايش محسوب مى كند.»[6] و از دیگر اعمال مورد سفارش این ماه «مُناجات شَعبانیه» است که علما به آن سفارش بسیار نموده و در مورد این مناجات نوشته شده است که : «مناجات مأثورهی ماه شعبان، که روایت شده اهلبیت (علیهمالسّلام) بر آن مداومت داشتند، یکی از دعاهایی است که لحن عارفانه و زبان شیوای آن، با مضامین بسیار والا و سرشار از معارف عالی همراه است که نظیر آن را در زبان های معمولی و محاورات عادی نمیتوان یافت و اساساً با آن زبان قابل ادا نیست. این مناجات، نمونهی کاملی از تضرع و وصف حال برگزیده ترین بندگان صالح خدا با معبود و محبوب خود و ذات مقدس ربوبی است. هم درس معارف است، هم اسوه و الگوی عرض حال و درخواست انسان مؤمن از خدا»[7]
از رویدادهای مهم این ماه می توان به آغاز وجوب روزه در روز دوم [7]، ولادت امام حسین (صلواتُ اللهِ و سلامُه عليهِ) در روز سوم [8]، ولادت حضرت عباس (عَلَيهِ السَّلامُ) در روز چهارم [9]، ولادت امام سجاد (صلواتُ اللهِ و سلامُه عليهِ) در روز پنجم [10]، ولادت حضرت علی اکبر (عَلَيهِ السَّلامُ) در روز یازدهم [11] و ولادت حضرت بقیة الله الاعظم (روحی و ارواحُ العالَمينَ لِترابِ مَقْدَمِهِ الفِداء) در روز پانزدهم ماه شعبان اشاره نمود.[12]
پی نوشت:
[1]. بحارالأنوار ج 94ص83
[2]. شرح فروع کافی ج4ص14
[3]. غیاث اللغات، لغت شعبان
[4]. ثواب الاعمال ص64
[5]. تحف العقول ص102
[6]. من لا یحضره الفقیه ج2ص94
[7]. دست نوشته های مقام معظم رهبری
[7]. مسار الشیعه ص37
[8]. اعلام الوری ج1 ص420
[9]. الوقایع و الحوادث ص400
[10]. کشف الغمة ج2 ص74
[11]. علی اکبر علیه السلام ( مقرم ) ص 15
[12]. ارشاد ج2 ص339
----------------------
مطالعه بیشتر در:
ماه شعبان
نکته: برای دانلود و دیدن تصویر در اندازه اصلی روی آن کلیک کنید