دو ـ بایسته های تحقق وظایف رسانه ملی در زمینه ارزش های انقلاب اسلامی
بی شک، برای تحقق وظایف و مسئولیت های رسانه ملی، بستری مناسب برای جهت دهی به انسجام فعالیت های رسانه ملی در زمینه دستیابی به این هدف، نیاز است. تحقق این وظایف نیازمند بایسته هایی است که در اینجا به برخی از اینها اشاره خواهد شد.
اول ـ عزم جدی مدیران رسانه ملی برای تحقق این وظایف
وظایف و مسئولیت های نام برده شده در قسمت قبل، تنها در صورتی تحقق عینی و عملی می یابند که مدیران رسانه ملی آنها را باور داشته و به ضرورت وجود آنها پی برده باشند. زمانی موارد و اصول یاد شده عملی خواهد شد که مسئولان رسانه، در باب ترویج و اهمیت ارزش های انقلاب اسلامی مجاب شده باشند و خود عامل به آن باشند.
دوم ـ طراحی برنامه زمان بندی شده برای تحقق کامل این وظایف
وظایف و مسئولیت های رسانه ملی در زمینه گسترش ارزش های انقلاب اسلامی بسیار گسترده و متنوع است و هرگز در کوتاه مدت تحقق نمی یابد. ازاین رو، لازم است که معاونت برنامه ریزی سازمان صدا و سیما، برنامه ای زمان بندی شده و مرحله ای برای ترویج و تحقق این ارزش ها ارائه دهد و نقش هر یک از بخش های سازمان را به صورت دقیق و روشن مشخص کند.
سوم ـ تقویت فرآیند ارزیابی و نظارت بر برنامه ها
در حال حاضر، واحدهای بسیاری از سازمان صدا و سیما، مسئولیت ارزیابی و نظارت برنامه های رسانه ملی را از مرحله تدوین طرح تا پخش، بر عهده دارند و بی تردید، نقش مؤثری در رعایت سیاست ها و ضوابط مصوب سازمان در تولید، تأمین و پخش برنامه ها داشته است. با وجود این، به نظر می رسد به دلیل برخی اشکال های ساختاری یا فرآیندی، سیاست ها و ضوابط مصوب، در مواردی، چنان که باید و شاید، اصول و ارزش های انقلاب رعایت نمی شود. ازاین رو، برای اطمینان از تحقق کامل وظایف و مسئولیت های رسانه ملی در زمینه ترویج و نشر ارزش های انقلاب اسلامی، در گام نخست، باید اشکال های موجود در حوزه ارزیابی و نظارت برنامه ها شناسایی و برای رفع آنها اقدام شود (شفیعی سروستانی، 1391، ص45). از طرف دیگر پی گیری جدی اجرای سیاست ها و ضوابط حاکم بر برنامه ها نیز عامل تعیین کننده ای است که دست اندرکاران مربوط در رسانه ملی باید به آن نیز عنایت ویژه داشته باشند. در مجموعه ای که مرکز طرح و برنامه ریزی سازمان صدا و سیما، با عنوان «اهداف، محورها، اولویت ها و سیاست های تولید، تأمین و پخش» تهیه و تدوین کرد، به تفصیل به موضوع های زیر پرداخته شده بود:
بخش اول با عنوان «اهداف رسانه» شامل موارد زیر است:
ـ اهداف کلان؛
ـ اهداف، محورها و اولویت های تولید، تأمین و پخش.
بخش دوم با عنوان «سیاست ها، ضوابط و دستورالعمل های تولید، تأمین و پخش» شامل:
ـ سیاست ها و ضوابط ناظر بر تمام برنامه ها؛
ـ سیاست ها و ضوابط گروه های برنامه سازی؛
ـ سیاست ها و ضوابط شبکه ها و حوزه های برنامه سازی.
این مجموعه به ویژه بخش های ناظر بر مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ارزشی، دستورهای مفید و سازنده ای برای ارتقای ارزش های انقلاب اسلامی در جامعه دارد که با وجود ضمانت اجرایی لازم و پی گیری جدی تر مدیران و مسئولان مربوطه در سازمان، برای عملیاتی شدن آن، می توان برنامه های صدا و سیما را در این زمینه ارتقا داد.
برای تحکیم ضمانت تولید برنامه هایی معطوف به ارزش های انقلاب اسلامی می توان کارهای زیر را انجام داد:
ـ تأکید بر ترویج ارزش های انقلاب اسلامی در دستورالعمل های سالانه؛
ـ ارزیابی سالانه برنامه ها در زمینه فوق؛
ـ اولویت دادن به تصویب طرح ها و فیلم نامه هایی که با موضوع گسترش یا نهادینه کردن ارزش های انقلاب اسلامی صورت می گیرد؛
ـ انجام اقدامات تشویقی و تنبیهی در این زمینه با استفاده از شوراهای برآورد و ارزیابی برنامهها؛
ـ افزایش میانگین نرخ طرح ها، فیلم نامه ها و برنامه های تولیدی که به ارزش ها به ویژه ارزش های انقلاب اسلامی پرداخته اند.
چهارم ـ بازنگری در سیاست برون سپاری تولید برنامه های سیما
در سال های اخیر به دلیل گسترش بی سابقه شبکه های ملی و استانی و افزایش نیاز گروه های برنامه ساز به تولید فیلم و سریال، از سویی فرآیند تولید برنامه های نمایشی که پیش از آن، با بهره گیری از تهیه کنندگان رسمی سازمان و با نظارت بیشتر مدیران شبکه ها و گروه های برنامه ساز انجام می شد، دستخوش تغییر گردید. از سوی دیگر اجرای سیاست برون سپاری تولید برنامه های سیما، از نقش نظارتی مدیران سازمان کاسته و بر نقش تهیه کنندگان در روند تولید برنامه های نمایشی افزود. بنابراین، تهیه کنندگانی که به طور رسمی در خدمت سازمان نبودند؛ الزام کمتری به رعایت ضوابط و چارچوب های مصوب سازمان داشتند (فرهنگی، 1391: ص47).
پنجم ـ بهره گیری از نیروی انسانی متعهد در همه سطوح
رسانه ملی هنگامی می تواند در سطح جامعه، مروج و مبلغ آموزه های اعتقادی، اخلاقی و فقهی دین مبین اسلام و ارزش های انقلاب اسلامی باشد که دست اندرکاران آن در همه سطوح، اعم از مدیران ارشد، مدیران میانی، مدیران گروه های برنامه ساز، تهیه کنندگان، کارگردانان، فیلم نامه نویسان، بازیگران و مجریان از جان و دل این آموزه ها را پذیرفته و با آنها آشنا باشند. در غیر این صورت، دین و دین داری در برنامه های صدا و سیما ظاهری خواهد بود و به ژرفای برنامه ها راهی نخواهد یافت. روشن است که در این شرایط، رسانه ملی نمی تواند اهداف کلان خود «تعمیق و ارتقای معرفت و ایمان روشن بینانه، اخلاق فاضله و رفتار دینی خالصانه آحاد جامعه و حفظ و اعتلای فرهنگ و هویت ایرانی ـ اسلامی» را تحقق بخشد.
رسانه ملی زمانی می تواند به وظایف و مسئولیت های خود در گسترش و نهادینه سازی ارزش های انقلاب اسلامی به خوبی عمل کند که همه عوامل انسانی مؤثر در تولید و پخش برنامه های رسانه، به این ارزش ها پایبند باشند.
ششم ـ توجه به نفوذ دشمن در فضای رسانه ای کشور و آثار آن در تغییر ارزش های جامعه
در سال های اخیر رسانه به شدت دست خوش تغییر شده است. با نفوذ گسترده شبکه های ماهواره ای بیگانه در فضای رسانه ای جمهوری اسلامی، رسانه ملی از حالت یگانه رسانه فرهنگ ساز خارج شده و در رقابتی سخت با رسانه های بیگانه قرار گرفته است. در چنین شرایطی روشن است که رسانه ملی نمی تواند در فرآیند مدیریت پیام از نفوذ دشمن در فضای رسانه ای کشور و اثرگذاری اش بر بخش قابل توجهی از مردم غافل باشد. البته باید توجه داشت که در برنامه ریزی های فرهنگی از جمله برنامه ریزی های منجر به رشد ارزش های انقلاب اسلامی، از هجوم گسترده دشمن به این ارزش ها و به طور کلی ارزش های دینی، غفلت نشود. مقام معظم رهبری نیز در این باره می فرمایند: «غفلت از روحیه جهادی و ایثار، غفلت از تهاجم فرهنگی دشمن، غفلت از در کمین بودن دشمن، غفلت از نفوذ دشمن در فضای رسانه ای کشور،... اینها گناهان ماست. اینها نقاط ضعف ماست» (صداوسیما، همان: ص50).
سه) اولویت های برنامه سازی
با توجه به وظایف و مسئولیت های گوناگون رسانه ملی در جهت ترویج ارزش های انقلاب اسلامی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی باید برنامه های متنوع فراوانی تولید و پخش کند تا این وظایف و مسئولیت ها چنان که شایسته است، تحقق یابد. در یک نگاه کلی، برنامه هایی را که رسانه ملی باید برای نهادینه شدن ارزش های انقلاب اسلامی تولید کند، به چند دسته تقسیم می شوند:
اول) برنامه های مستند ترکیبی و گفت وگو محور
این گروه از برنامه ها به دو دسته تقسیم می شوند: نخست، برنامه هایی که با رویکرد مستقیم به این موضوع می پردازند و دوم، برنامه هایی که رویکردی غیر مستقیم دارند (سخنرانی مقام معظم رهبری: 16/5/1390). در این مجال هر یک از این دو دسته را به شکل کوتاه، بررسی و برای هر یک نمونه هایی بیان می کنیم:
( برنامه هایی با رویکرد مستقیم
هدف از تولید و پخش اینگونه برنامه ها، آشنا ساختن مخاطبان با ارزش های انقلاب اسلامی و جایگاه و اهمیت آن در جامعه است افزون بر این تلاش می شود محتوای این برنامه ها مبتنی بر آموزه های اسلامی و مستندات قرآنی و روایی باشد. مهم ترین موضوع هایی که می تواند دستمایه تولید این برنامه ها باشند، به شرح زیر است:
ـ معرفی و تجلیل از ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بیان مصادیق ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ تبیین مبانی ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بیان اهمیت ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ ضرورت پیاده شدن ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ توجه به آینده انقلاب اسلامی و ارزش های آن؛
ـ بررسی عوامل تهدیدکننده ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بیان چگونگی رابطه و تعامل ارزش های انقلاب اسلامی با ارزش های فرهنگ غرب؛
ـ بررسی دلایل وقوع انقلابی ارزشی در کشوری با حکومت ضد ارزشی؛
ـ بررسی مقایسه ای ارزش های دینی و ارزش های انقلاب اسلامی با تأکید بر آیات و روایات و رویدادهای تاریخی معاصر؛
ـ بررسی آثار و پیامدهای عمل به ارزش های انقلاب اسلامی در جامعه؛
ـ تأثیر ارزش های انقلاب اسلامی در تحقق تمدن اسلامی؛
ـ رابطه تمدن اسلامی و حکومت موعود جهانی؛
ـ تبیین عوامل اجتماعی روی آوردن مردم به ارزش های دینی و اسلامی؛
ـ وظایف و مسئولیت های نظام اسلامی در ترویج ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بررسی نقش و تأثیر سازمان ها و نهادهای عمومی، در رواج ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ آسیب شناسی عملکرد سازمان ها و نهادهای عمومی، در رواج ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بررسی نقش و تأثیر خانواده ها در رواج ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ آسیب شناسی عملکرد خانواده ها در رواج ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بررسی و نقد رویکرد رسانه های غربی به ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بررسی میزان تأثیر رسانه های غربی بر ارزش های انقلاب اسلامی؛
ـ بررسی کارکرد مثبت و تأثیرگذار ارزش های انقلاب اسلامی در جذب مردم و حرکت های اسلام گرایانه در جهان اسلام؛
ـ آشنایی با مؤسسات و پایگاه های اطلاع رسانی و افراد فعال در حوزه ارزش های انقلاب اسلامی؛
( برنامه هایی با رویکرد غیر مستقیم
در برنامه هایی که با رویکرد غیر مستقیم برای تبیین و ارتقای ارزش های انقلاب اسلامی در جامعه، تولید می شوند، هدف اصلی، شکل گیری اعتقاد مردم بر پایه این ارزش ها و پیاده شدن آنها در رفتار و عمل مردم است؛ در چنین حالتی فرهنگ جامعه، شکلی اسلامی و مذهبی به خود می گیرد. مهم ترین موضوعاتی که مناسب است در این زمینه به آنها پرداخته شود عبارتند از:
ـ مبانی و اهمیت اخلاق و ارزش ها؛
ـ جایگاه رفتارهای اخلاقی در آموزه های اسلامی؛
ـ تأثیر اعتقاد به معاد در زندگی روزمره انسان ها؛
ـ ارزش ارتقای اخلاقی جامعه و فواید آن؛
ـ نقد و بررسی جوامعی با ارزش های مادی و اجتماعی؛
ـ بررسی ظرفیت ها و زمینه های جامعه برای پیشرفت به سوی تمدن اسلامی؛
در صورت بهره گیری مناسب و دقیق برنامه سازان از ساختارهای برنامه سازی چون مستند، ترکیبی، گفت وگو، میزگرد کارشناسی و پرسش و پاسخ می توان موضوع های یادشده را به بهترین شکل ممکن برای مخاطبان رسانه ملی، به ویژه جوانان ارائه داد.
دوم) برنامه های نمایشی
بی تردید، یکی از اثرگذار ترین قالب های برنامه سازی برای انتقال و نهادینه کردن هنجارها و ارزش های اجتماعی، فیلم، سریال و برنامه های نمایشی است (همان: ص56) به همین دلیل، رسانه ملی باید از این قالب برای گسترش و نهادینه سازی ارزش های انقلاب اسلامی در جامعه به خوبی استفاده کند. برخی از موضوع هایی که می تواند دست مایه کارهای نمایشی باشد، به شرح زیر است:
ـ بیان ارزش های انقلاب اسلامی، عامل پیروزی در هشت سال دفاع مقدس (با وجود تمامی نیازها و کمبودهای مادی رزمندگان اسلام)؛
ـ معرفی ارزش های انقلاب، عامل سه دهه استقامت و پایداری ملت بزرگ ایران علیه تلاش ها و حملات همهجانبه دشمن؛
ـ به تصویر درآوردن آینده ملت ایران در صورت فاصله گرفتن از ارزش های انقلاب و بازگشت به روند پیش از انقلاب؛
ـ آرامش، امنیت و احساس خوشبختی حاصل از پایبندی به ارزش های انقلاب اسلامی که همان ارزش های دینی است؛
ـ ترغیب و تشویق مردم به ایثار، فداکاری، حماسهآفرینی و جانفشانی برای اعتلای کشور و جامعه (صدا و سیما، همان: ص143).
ـ بازنمایی زندگی انسان های پایبند به ارزش های انقلاب و نشان دادن ارزش این زندگی (زندگی نامه شهدا و بزرگان انقلاب از جمله امام راحل رحمه الله و مقام معظم رهبری (دام ظله) در این زمینه نمونه های خوبی است).
ـ نشان دادن کسانی که در لحظه های حساس زندگی، عمل به ارزش های انقلاب و پایبندی به آنها، سبب موفقیت آنها شده است؛
ـ نمایش حکومت اسلامی، در جایگاه مهم ترین دستاورد انقلاب اسلامی و جلوه های ارزش، اهمیت و نقاط مثبت آن؛
ـ نمایش ارتقای همفکری و وحدت عمومی به عنوان عامل اقتدار و امنیت ملی.
سوم) نماآهنگ ها و میان برنامه ها
تجربه سال های اخیر رسانه ملی در زمینه تولید نماآهنگ ها، تیزرها، میان برنامه های انیمیشن (پویانمایی) و رئال (واقعی) در زمینه فرهنگ سازی یا اصلاح فرهنگ، در موضوع های گوناگونی چون صرفه جویی در حامل های انرژی، سوءمصرف مواد مخدر، استفاده بی رویه بعضی داروها، فرهنگ ترافیکی و استفاده از کمربند ایمنی، نشان می دهد که این قالب های برنامه سازی ـ به ویژه اگر جذاب و باکیفیت ساخته شده باشند ـ، در اصلاح ناهنجاری های اجتماعی و ترویج فرهنگ صحیح در حوزه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی بسیار مؤثر است (همان: ص57 ـ 58). ازاین رو، شایسته است در تلاش برای معرفی و نهادینه کردن ارزش های انقلاب اسلامی، درباره مصادیق و شاخصه های این ارزش ها چنین برنامه هایی با قالبهایی اثرگذار و جذاب تهیه و پخش شود. برخی از موضوع هایی که با استفاده از قالب های مذکور می توان به آنها پرداخت، عبارتند از:
ـ تک تک مصادیق ارزش های انقلاب مانند وحدت و یکپارچگی، ایثار و جهاد، سازندگی، بصیرت و حضور دائمی در صحنه، پیروی محض از ولایت فقیه، حکومت اسلامی و... برای نمونه می توان عوامل وحدت آفرین و از طرفی دیگر عوامل تفرقه انگیز و دخالت دشمن در این زمینه را نمایش داد.
ـ نمایش آثار مثبت پایبندی به ارزش های انقلاب؛
ـ آشناسازی جامعه با شگردهای نفوذ دشمن برای تخریب ارزش های انقلاب به ویژه در میان جوانان و نمایش آموزش آنها برای چگونگی مقابله با این شگردها؛
ـ بیان آینده انقلاب اسلامی و توصیف تمدن اسلامی با استفاده از جلوه های هنری و شاعرانه.
چهار ـ سیاست های برنامه سازی درباره ارزش های انقلاب اسلامی
رسانه ملی برای ترویج ارزش های انقلاب اسلامی باید به نکات زیر توجه داشته باشد:
اول ـ توجه به جنبه های مختلف موضوع
به طور کلی ارزش های انقلاب اسلامی، شاخصه ها، ابعاد، جلوه ها و مصادیق گوناگونی دارد که لازم است برنامه هایی که برای معرفی، تبلیغ و نهادینه سازی این ارزش ها طراحی و ساخته می شوند، به جنبه های مختلف آن بپردازند تا تصویری جامع و کامل از این مقوله در ذهن مخاطبان نقش بسته، در جامعه رواج پیدا کند.
دوم ـ بهره گیری از کارشناسان دینی توان مند و آشنا به رسانه در تولید برنامه ها
یکی از آسیب های فعلی برنامه های رسانه ملی، بهره نگرفتن مناسب از کارشناسان و مشاوران دینی متخصص و توان مند است. گاهی شاهدیم که نظر مشاوران دینی در مرحله ابتدایی و اجمالی جست وجو می شود، اما در مراحل تولید و تدوین اثر، مد نظر واقع نمی شود. علاوه بر استفاده از نظر مشاوران دینی در تمامی مراحل کار، لازم است برای هر موضوع از کارشناس دینی همان موضوع بهره گرفته شود و از افراد غیر متخصص استفاده نکنند.
سوم ـ وجود انسجام و هماهنگی در برنامه ها
برنامه سازی با هدف معرفی ارزش های انقلاب اسلامی و با تلاش برای درونی کردن این ارزش ها، تنها در صورتی می تواند موفق باشد که میان برنامه های گوناگون رسانه ملی در این زمینه انسجام و هماهنگی برقرار باشد. به عبارت دیگر، اگر یکی از برنامه های رسانه ملی به تبلیغ و ترویج ارزش های انقلاب اسلامی می پردازد، در برنامه ای دیگر، برخی یا همه این ارزش ها خدشه دار نشوند. در غیر این صورت هیچ گاه این ارزش ها نهادینه نمی شوند و مخاطبان رسانه ملی نیز دچار دوگانگی و تضاد خواهند شد.
چهارم ـ اولویت بخشی به برنامه های کودک و نوجوان
با توجه به آموزه های دینی و تجربه های بشری انتقال هر باور، ارزش و هنجاری باید در دوران کودکی و نوجوانی انجام شود تا در ذهن و دل مخاطب رسوخ و ماندگار شود. رسول خدا صلی الله علیه و آله : «مَثَلُ الّذی یتَعَلَّمُ فی صِغَرِهِ کا النَّقشِ فی الحَجَر؛ حکایت کسی که در کودکی می آموزد، همانند نقش کندن بر سنگ است» (محمدی ری شهری، 1385، ص130 ـ 131). ازاین رو، رسانه ملی برای تبلیغ و ترویج و نهادینه سازی ارزش های انقلاب اسلامی در درجه نخست باید به مخاطبان کودک و نوجوان توجه کند و برنامه های این گروه از مخاطبان را به گونه ای سامان دهد که به تدریج و با سیری طبیعی، موضوع های ارزشی برای آنها نهادینه شود. امام علی علیه السلام می فرماید: «مَن لَم یتَعلّم فِی الصّغَرِ لَم یتَقَدّم فِی الکبَر؛ کسی که در کودکی نیاموزد، در بزرگسالی پیش نمی افتد» (همان: ص132 ـ 133).
بی تردید، اگر رسانه ملی نتواند این موضوع ها را در دوران کودکی و نوجوانی مخاطبان نهادینه کند، در جوانی ایجاد تغییر در عقاید و ارزش های مخاطبان نیازمند تلاش بیشتری خواهد بود.
اثرپذیری شدید کودک و نوجوان از رسانه، از دو جهت قابل توجه است. نخست اینکه پیام های رسانه ملی در انسان های بالغ که ذهنی ساخته و پرداخته دارند، کمتر رسوخ می کنند؛ زیرا شخص بالغ مکانیسم های دفاعی ویژه ای دارد، ولی این امر درباره کودکان صادق نیست. ذهن کودک، ساده و بدون شبکه ای به هم پیوسته است و هنوز اسرار تحلیل عقاید، سنجش، سپس پذیرش یا طرد منطقی آنان را باز نیافته است. ازاین رو، هنگامی که کودکان بدون هیچ حفاظی در برابر وسایل ارتباط جمعی قرار می گیرند، بسیار تأثیرپذیرند (ساروخانی، 1372: ص177).
دوم اینکه بنابر تأکید انسانشناسان و دانشمندان علوم اجتماعی، شخصیت افراد بیشتر در جوانی شکل می یابد، سپس در محیط اجتماعی بروز می کند. با توجه به نکات یاد شده و این حقیقت که رسانه های جمعی برای تغییر و تضعیف ارزش ها و شکل گیری باورهای منفی کارایی مؤثری دارند (همان: ص131ـ133). باید هوشیار و دقیق بود که از رسانه ملی مواردی با تأثیر مخرب بر ارزش ها پخش نشود. یادآوری این نکته در اینجا نیز ضروری است که نظارت افراد متعهد از جمله موارد مؤثر در جلوگیری از تأثیر مخرب پیام های ضدارزشی است.
پنجم ـ تبلیغ و ترویج ارزش های انقلاب در روند معمول برنامه های نمایشی
برنامه های نمایشی رسانه ملی از جمله فیلم ها و سریال ها، نیز می توانند با موضوع ارزش های انقلاب اسلامی ساخته و پخش شوند. در این باره رسانه ملی ضمن پرداختن به موضوعات دیگر می تواند از نمادها، نشانه ها، رفتارهای مبتنی بر ارزش های انقلاب، در بین صحنه های مختلف برنامه استفاده کند و به ترویج ارزش ها به صورت غیر مستقیم بپردازد.
جمع بندی
با توجه به اینکه انقلاب اسلامی ایران، بزرگ ترین و تأثیرگذار ترین و پردامنه ترین تحول قرن اخیر است، و تأثیرگذاری و الهامات آن را بر دیگر نقاط جهان، به ویژه جهان اسلام می بینیم، باید ارزش های والای این انقلاب را پاس داشت و به نسل های آینده منتقل کرد. نسلی که همزمان با انقلاب بود پاسدار و متعهد به ارزش های انقلابی و اسلامی هستند؛ اما در سال های پس از جنگ، با بازگشتن آرامش و رفاه نسبی به کشور، همچنین با تولد نسل های جدید، معرفی و بسط این ارزش ها در سال های آتی لازم و ضروری و ضامن تداوم و سلامت انقلاب اسلامی است. بنابراین، همه نهادها و ارگان های کشور از جمله صدا وسیما موظف هستند در محدوده وظایف و مسئولیت های خویش از هیچ تلاشی فروگذار نکنند. هدایت نسل جدید به ویژه نوجوانان و جوانان و آموزش، معرفی و درونی سازی ارزش های مقدس انقلاب اسلامی برای آنها ضروری است. افزون بر این، از تأثیرات مخرّب ضد ارزش ها نیز نباید غافل شد و با تهیه برنامه هایی سازنده، باید تأثیرات مخرّب ضد ارزش ها را نیز معرفی کرد و هدایتگر نوجوانان و جوانان بود که در صورت موفقیت در این زمینه، جوانان دچار سردرگمی نخواهند شد و ارزش ها را از ضد ارزش ها تشخیص خواهند داد.
فهرست منابع
اهداف، محورها، اولویت ها و سیاست های تولید، تأمین و پخش. (1384). تهران: مرکز طرح و برنامه ریزی، معاونت تحقیقات و برنامه ریزی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
پهلوان، چنگیز (1380). فرهنگ شناسی، گفتارهایی در زمینه فرهنگ و تمدن پدیدآورنده. تهران: نشر قطره.
تبیین ارزش ها و آسیب شناسی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی رحمه الله . (1378). دفتر سیاسی سازمان عقیدتی سیاسی ناجا. تهران: انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ناجا.
ذوعلم، علی (1379). انقلاب و ارزش ها. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
رهنمایی، سید احمد (1385). درآمدی بر مبانی ارزش ها. قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمه الله ، چاپ دوم.
ساروخانی، باقر (1372). جامعه شناسی ارتباطات. تهران: انتشارات اطلاعات.
سایت مقام معظم رهبریwww.leader.ir.
سعدی پور، اسماعیل و (علیرضا خوشگویان فرد و معصومه طالبی دلیر) (1390). اثرسنجی در حوزه رسانه با تأکید بر تلویزیون. تهران: مرکز تحقیقات صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول.
شفیعی سروستانی، ابراهیم (1376). زن و نظام سلطه و رسانه ها. تهران: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.
ــــــــــ (1391). آیین برنامه سازی درباره فرهنگ عفاف و حجاب. قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.
طهماسبی، مهدی (1381). چگونگی انتقال مفاهیم دینی به جوانان. قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.
فرهنگی، علی اکبر و نازنین فراهانی (1391). آسیب های برون سپاری پروژه های برنامه سازی در سیما. نشریه افق رسانه. شماره 93.
کینگ، ساموئل (1355). جامعه شناسی. ترجمه: مشفق همدانی. تهران: نشر سیمرغ.
محسنیان راد، مهدی (1375). انقلاب، مطبوعات و ارزش ها. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
محمدی ری شهری، محمد (1385). حکمت نامه کودک. قم: انتشارات دارالحدیث.
مریجی، شمس الله (1383). عوامل مؤثر در انحراف از ارزش ها. قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.
مصباح یزدی، محمدتقی (1372). جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن. تهران: انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
ــــــــــ (1376). تهاجم فرهنگی. قم: مرکز انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمه الله .
مطهری، مرتضی (1372). پیرامون انقلاب اسلامی. قم: انتشارات صدرا، چ 9.
معلمی، عباس، سیمای خانواده. بررسی انتقادی تأثیرات تلویزیون بر خانواده. ماهنامه سوره، شماره50 ـ 51.
موسوی خمینی، سید روح الله (1378). صحیفه نور. (مجموعه بیانات و سخنرانی های حضرت امام خمینی رحمه الله . تهران: انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه الله .
----------------------------------
مطالب تکمیلی:
ارزش های انقلاب اسلامی/ بخش اول
ارزش های انقلاب اسلامی/ بخش دوم