از نظر اسلام تجهیزات نظامی و آمادگی جنگی و دفاعی در حد اعلا برای ایجاد جنگ و خونریزی و ویرانی و خسارت به طرف مقابل نیست، بلکه برای پیشگیری از جنگ است. حال آیا هیچ عاقلی در جهان، هر چند پایبند به هیچ دین و مذهبی نباشد، این کار را تقبیح نموده و زشت می شمرد؟ در حالی که طبق آیه شریفه ۶۰ سوره انفال مسلمانان باید تمام توان و امکانات خود را بکار گرفته تا از هر جهت در آمادگی کامل باشند. اما نه برای جنگ و خونریزی، بلکه برای اینکه فکر جنگ و کشتار را از سر دشمنان بیرون کنند
تقویت بنیه دفاعی حتی در حال نماز
در قرآن مجید در مورد جنگجویان آمده است که حتی به هنگام نماز در کنار میدان جنگ دستور می دهد هوشیاری خود را با همراه داشتن اسلحه در حال نماز حفظ کنند؛ : «ولیأخذوا حذرهم وأسلحتهم ود الذین کفروا لو تغفلون عن أسلحتکم وأمتعتکم فیمیلون علیکم میلة واحدة[۳۶]؛ آنها باید وسایل دفاعی و سلاح هایشان را (در حال نماز با خود) برگیرند؛ (زیرا) کافران آرزو دارند که شما از سلاح ها و وسایل خود غافل شوید تا یکباره به شما هجوم آورند».[۳۷]
لذا در هر صورت از همراه داشتن وسایل محافظتی و ایمنی (مانند زره و خود و امثال آن) غفلت نکنید و حتی در حال عذر، حتماً آنها را با خود داشته باشید که اگر احیانا دشمن حمله کند بتوانید تا رسیدن کمک، خود را حفظ کنید (و لیأخذوا حذرکم).[۳۸]،[۳۹]...اینها همه نشان می دهد که مسلمانان در هر زمان و مکان و در هر شرایطی که باشند هوشیاری خود را در مقابل دشمن حفظ کنند.[۴۰]
تقویت بنیه دفاعی نیازمند بودجه و اعتبارات مالی
باید اذعان نمود تقویت بنیه دفاعی اسلام و بالا بردن توان نظامی ارتش اسلام و به کارگیری پیشرفته ترین سلاح های نظامی، اقتصادی، تبلیغاتی، اخلاقی، اجتماعی و مانند آن، هزینه زیادی خواهد داشت، که مسلمانان باید آن را تأمین کنند؛ ولی از آنجا که این هزینه ها در راه خدا مصرف می شود، خداوند متعال آن را بطور کامل به انفاق کنندگان بازخواهد گرداند و اینگونه افراد بدون شک در این معامله ضرر نخواهند کرد،[۴۱] لذا تهیه نیرو و قوه کافی و ابزار و اسلحه جنگی، و وسایل مختلف دفاعی، نیاز به سرمایه مالی دارد، از این رو خداوند در قرآن کریم به مسلمانان دستور می دهد که باید با همکاری عمومی این سرمایه را فراهم سازید، و بدانید هر چه در این راه[۴۲](در راه تقویت بنیه دفاعی و نظامی مسلمانان در برابر دشمن)[۴۳] بدهید در راه خدا دادهاید و هرگز گم نخواهد شد: « و ما تنفقوا من شیء فی سبیل الله یوف إلیکم؛[۴۴] و آنچه در راه خدا انفاق کنید به شما پس داده خواهد شد»[۴۵]،و تمام آن و بیشتر از آن به شما می رسد:« و أنتم لا تظلمون؛[۴۶] و هیچ گونه ستمی بر شما وارد نمی گردد».[۴۷]
این پاداش، هم در زندگی این جهان از طریق پیروزی اسلام و شوکت و عظمت آن به مردم می رسد، زیرا یک ملت ضعیف و مغلوب، سرمایه های مالی او نیز به خطر خواهد افتاد و امنیت و آرامش و استقلال خویش را نیز از دست خواهد داد، بنا براین ثروت هایی که در این راه صرف می شود از طریق دیگر و در سطحی بالاتر عائد انفاق کنندگان خواهد شد.[۴۸] بدین ترتیب همچنان که اسلحه های مختلف برای دفاع وجود دارد، لیکن فقدان آن موجب هلاکت ما است.[۴۹]
لزوم تقویت بنیه دفاعی حتی در زمان صلح
اگر چه اسلام دعوت به صلح می کند و به دعوت صلح دشمن پاسخ مثبت می دهد، ولی به مسلمانان هشدار می دهد که مواظب مکر و فریب دشمن باشند و حتی به هنگام صلح هم توان نظامی و قدرت دفاعی را در حد بالایی حفظ کنند،[۵۰] تا اگر دشمن مکر و حیله کرد، مسلمانان غافلگیر نشوند؛ مثل این که دشمن در موقعیت ضعیفی قرار گرفته و برای تجدید قوای نظامی خویش و سازماندهی جدید آنها، پیشنهاد صلح دروغین می کند و مدتی مسلمانان را سرگرم گفتگوهای صلح می نماید تا پس از آمادگی مجدد ضربه ای بر مسلمانان وارد سازد؛ در اینجا اگر مسلمانان توان نظامی خویش را، حتی به هنگام صلح حفظ کنند، غافلگیر نخواهند شد و توطئه دشمن را دفع می کنند.[۵۱]
از آیه شریفه«و اعدوا لهم ما استطعتم من قوة ...»[۵۲]،[۵۳] به روشنی استفاده می شود؛ که مسلمانان حتی در حال صلح باید آمادگی و قدرت نظامی خود را حفظ کنند؛ و اگر روز به روز فنون جنگی پیشرفته تر شود؛ آنها هم به طور مداوم آموزش های نظامی را هماهنگ با آن ببیند، و همچنین سلاح های پیشرفته را به هر قیمتی که هست در اختیار بگیرند؛ و با توجه به اینکه «قوه» (نیرو) تمام نیروهای معنوی و مادی انسانی و غیر انسانی را شامل می شود، همه اینها را آماده سازند.[۵۴]
هم چنین در فراز دیگر از قرآن کریم می خوانیم:« یا ایها الذین آمنوا خذوا حذرکم فانفروا ثبات او انفروا جمیعا[۵۵]؛ای کسانی که ایمان آورده اید! آمادگی خود را در برابر دشمن حفظ کنید و در گروه های متعدد یا به صورت دسته واحد (طبق شرایط موجود)، به سوی دشمن حرکت نمایید».[۵۶]
با توجه به اینکه «حذر» (بر وزن خضر) به معنای بیداری و هوشیاری و آماده باش در برابر خطر است، و گاه به معنی وسیله ای است که با کمک آن با خطر مبارزه می شود؛ لزوم آماده باش دائمی مسلمین در مقابل دشمن، به خوبی روشن می گردد.[۵۷]
جمله« فانفروا ثبات او انفروا جمیعا»[۵۸] با توجه به معنی نفر (کوچ کردن) نشان می دهد که مسلمانان نباید بنشینند تا دشمن بر آنها هجوم برد؛ بلکه باید به استقبال دشمن بروند و پیش از تهاجم بر او هجوم برند و از روشهای مختلف برای این امر استفاده نمایند، گاه به صورت گروه های پراکنده، جنگ پارتیزانی بر ضد او به راه بیندازند، و گاه به صورت ارتش منظم و یکپارچه حمله را آغاز نمایند، و در هر جا مطابق مقتضای زمان و مکان عمل کنند.[۵۹]
ایجاد رعب و وحشت در میان دشمنان در گرو تقویت بنیه دفاعی
لزوم ترسانیدن دشمن از جمله مهمترین مولفه ها در تقویت بنیه دفاعی است؛ یعنی مسلمانان از نظر امکانات نظامی و دفاعی در سطحی از آمادگی باشند که ابهت و هیبت لشکر اسلام در دل دشمن ایجاد رعب و وحشت کند، به گونهای که حتی فکر حمله به کشور اسلامی را از سر بیرون کند.[۶۰]
بدون شک اسلام برای جلوگیری از جنگ، که ضایعات روحی، روانی، جانی و مالی فراوانی به همراه دارد، به مسلمانان سفارش می کند که آنچنان قوی و نیرومند باشند تا دشمن خیال حمله به آنها را هم نداشته باشد، و در عین حال عزت و آبرو و اعتبار آنان حفظ شود.[۶۱] لذا قرآن صریحاً ، مسیرها را مشخص ساخته است و بر مبنای آیۀ«اشداء علی الکفار رحماء بینهم»[۶۲] در برابر دشمنان بی رحم، باید روشی شدید اتخاذ کرد و در برابر دوستان باید نرمش نشان داد.[۶۳]
اسلام نمی گوید جنگ کنید بلکه می گوید آنچنان قوی باشید تا دیگر کشورها جرات حمله به شما را نداشته باشند، از این رو قرآن این آمادگی را مقید به نیروی خاصی نمی داند و می فرماید هر نیرویی که می توانید فراهم کنید تا بتوانید دشمن را بترسانید، [۶۴] زیرا جنگ حتی با پیروزی نیز دارای ضایعاتی است پس باید کاری کرد که دشمن هرگز به خود اجازه جنگ و حمله به کشور را ندهد، در این صورت ما هم پیروز خواهیم بود و هم هزینه ای نمی پردازیم.[۶۵]
بنابراین تدارک قوا و تقویت نیروها بطور عام، و آماده ساختن مرکب جنگی آن عصر را بطور خاص (به عنوان یک مصداق) به منظور پیشگیری از وقوع جنگ و ارهاب و ترساندن دشمنان به شدت توصیه میشود و این منطقی ترین هدف برای تقویت بنیه نظامی است.[۶۶]
سخن آخر
در خاتمه باید گفت از نظر اسلام تجهیزات نظامی و آمادگی جنگی و دفاعی در حد اعلا برای ایجاد جنگ و خونریزی و ویرانی و خسارت به طرف مقابل نیست، بلکه برای پیشگیری از جنگ است.[۶۷] حال آیا هیچ عاقلی در جهان، هر چند پایبند به هیچ دین و مذهبی نباشد، این کار را تقبیح نموده و زشت می شمرد؟[۶۸] در حالی که طبق آیه شریفه ۶۰ سوره انفال[۶۹] مسلمانان باید تمام توان و امکانات خود را بکار گرفته تا از هر جهت در آمادگی کامل باشند. اما نه برای جنگ و خونریزی، بلکه برای اینکه فکر جنگ و کشتار را از سر دشمنان بیرون کنند.[۷۰] قرآن به ما می آموزد که ابزار و آلات جنگی، آمادگی رزمی، سیاسی، اجتماعی، نظامی، همه و همه، برای جلوگیری از جنگ است، نه اقدام به جنگ و درگیری.[۷۱]
با این تفاسیر نظام اسلامی در سایه عمل به این آیه شریفه فکر حمله را از سر دشمنان خود بیرون کرده است. و آمادگی نیروهای دفاعی ما در بسیج و سپاه و ارتش و نیروی انتظامی و نیروهای مردمی، اجازه چنین جسارتی به آنها نداده و نخواهد داد. [۷۲]
نتیجه اینکه جهاد از منظر اسلام به عنوان نیروی بازدارنده دشمن از نبرد و خونریزی ودر حقیقت سیستم دفاعی قوی و مستحکمی است که باعث جلوگیری از درگیریهای نظامی و خشونت دشمن میگردد.[۷۳]
نباید فراموش نمود که انقلاب اسلامی ایران باید مستحکم باقی بماند ، باید بهترین سلاح را برای دفاع از خود فراهم کنیم[۷۴] لیکن از آنجا که هر نیروی دفاعی در عالم هستی یا باید از درون ذات چیزی بجوشد و یا از ناحیه خدا داده شود.[۷۵]،[۷۶] لذا برترین سلاح ما سلاح ایمان و توکل به خداوند است. ایمان سلاحی است که به واسطه آن نیروی های ما از شهادت ترسی نخواهند داشت بلکه به آن افتخار می کنند در صورتی که دشمنان ما از این سلاح محروم اند.[۷۷]
از این رو همانگونه که قرآن می فرماید چنان آماده باشید که دشمن بترسد، پس باید با آمادگی در دشمن ایجاد رعب و وحشت کرد، یعنی خود انسان و روحیه و نفراتش آماده باشند، در این صورت دشمن عقب نشینی خواهد کرد.[۷۸] درست است که دشمن پیچیدگی هایی مثل هجمه اقتصادی و تهدیدهای نظامی ایجاد کرده است، اما ما ترسی به دل راه نمی دهیم چون وعده خداوند عملی خواهد شد و این موج هجمه دشمن هم با رسوایی او می گذرد و ایران اسلامی همچنان سربلند و جاویدان تا ظهور امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) خواهد بود.[۷۹]
بارالها! دشمنان متشکل و متحدند، و به انواع سلاح های شیطانی مسلح هستند، ما پیروزی بر دشمنان برونی و شیطان درونی را از تو می طلبیم. آمین یا رب العالمین.[۸۰]
منبع: دانشگاه عالی دفاع ملی
-------------------------------
پی نوشت:
[۳۶] سورۀ نساء؛آیه ۱۰۲.
[۳۷] پیام امام امیرالمومنین(علیه السلام)؛ ج۱۱ ؛ ص۲۴۶.
[۳۸] سورۀ نساء؛آیه ۱۰۲.
[۳۹] برگزیده تفسیر نمونه ؛ ج۱ ؛ ص۴۴۵.
[۴۰] پیام امام امیرالمومنین(علیه السلام)؛ ج۱۱ ؛ ص۲۴۶.
[۴۱] آیات ولایت در قرآن ؛ ص۳۰۹.
[۴۲] برگزیده تفسیر نمونه ؛ ج۲ ؛ ص۱۶۵.
[۴۳] تفسیر نمونه ؛ ج۷ ؛ ص۲۲۹.
[۴۴] سورۀ انفال؛ آیۀ ۶۰.
[۴۵] برگزیده تفسیر نمونه ؛ ج۲ ؛ ص۱۶۵.
[۴۶] سورۀ انفال؛ آیۀ ۶۰.
[۴۷] تفسیر نمونه ؛ ج۷ ؛ ص۲۲۸.
[۴۸] همان.
[۴۹] اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (خطبه متقین) ؛ ج۱ ؛ ص۲۹۰.
[۵۰] آیات ولایت در قرآن ؛ ص۳۰۹.
[۵۱] همان ؛ ص۳۱۰.
[۵۲] سوره انفال، آیه ۶۰ .
[۵۳] پیام قرآن ؛ ج۱۰ ؛ ص۳۱۱.
[۵۴] همان؛ ص ۳۱۲.
[۵۵] سورۀ نساء؛آیۀ۷۱.
[۵۶] پیام قرآن ؛ ج۱۰ ؛ ص۳۱۲.
[۵۷] همان.
[۵۸] سورۀ نساء؛آیۀ۷۱.
[۵۹] پیام قرآن ؛ ج۱۰ ؛ ص۳۱۱.
[۶۰] از تو سوال می کنند(مجموعه سوالات قرآنی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) ؛ ص۷۵.
[۶۱] همان.
[۶۲] سوره فتح؛ آیۀ۲۹.
[۶۳] زندگی در پرتو اخلاق ؛ ص۲۲۳.
[۶۴] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در دیدار شماری ازفرماندهان نیروی انتظامی؛۱۳۹۰/۱۰/۱۱.
[۶۵] همان.
[۶۶] پیام قرآن ؛ ج۸ ؛ ص۲۷۹.
[۶۷] از تو سوال می کنند(مجموعه سوالات قرآنی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) ؛ ص۷۵.
[۶۸] همان.
[۶۹] «وأعدوا لهم ما استطعتم من قوة...».
[۷۰] سوگندهای پر بار قرآن ؛ ص۳۲۴.
[۷۱] همان ؛ ص۳۲۳.
[۷۲] همان.
[۷۳] همان.
[۷۴] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در دیدار شماری از فرماندهان نیروی انتظامی؛۱۳۹۰/۱۰/۱۱.
[۷۵] سورۀ انبیاء؛ آیه ۴۳( ج ۱۳، ص ۴۵۲).
[۷۶] لغات در تفسیر نمونه ؛ ص۶۵۰.
[۷۷] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در دیدار شماری از فرماندهان نیروی انتظامی؛۱۳۹۰/۱۰/۱۱.
[۷۸] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در دیدار مسؤولان نمایندگی ولی فقیه در سپاه امام رضا(علیه السلام)؛۱۳/۴/۱۳۹۱.
[۷۹] همان.
[۸۰] تفسیر نمونه ؛ ج۱۶ ؛ ص۴۹۰.
مطالب مرتبط
