9 . راه انتخاب همسر

9 . راه انتخاب همسر


ناقص از رحمت حق محروم است

در یک روایت بسیار مهم از ناحیه رسول باکرامت اسلام آمده:

<< النّاقِصُ مَلْعُونٌ >>.
ناقص رانده شده از رحمت حق است .

بدون تردید ، ناقص کسی نیست که بدون چشم ، یا دست و پا ، یا نقص دیگر جسمی از مادر به دنیا آمده باشد ، ناقص کسی است که به کسب معرفت ، و متخلّق شدن به اخلاق حسنه ، و آراسته شدن به اعمال صالحه اقدام ننماید ، و جز از راه خورد و خواب و لذت و شهوت به خود نرسد .

آری انسان زمینه رسیدن به تمام کمالات و حقایق و واقعیّات را دارد ، و باید در این زمینه بکوشد ، و جنب و جوش از خود نشان دهد ، و تا زنده است به رفع نقایص فکری و روحی و باطنی خود برخیزد ، و از توقف و سکون ، و تعطیل حرکت و خیزش بپرهیزد ، که اگر در مقام رفع نقص برنیاید ، و چون آب راکد که عاقبت بدبو و فاسد می شود ، معطل بماند ملعون و از رحمت حضرت محبوب رانده می شود .

متأسفانه عده ای عمر خود را در سنین هفتاد و هشتاد می گذرانند ولی هنوز از نظر عقلی و فکری کودک یک ساله ، و از نظر عمل و اخلاق همچون طفل پنج ساله اند . اینان در گذرگاه حیات ، از مواهب معنوی حق همچون کتب آسمانی نبوت انبیاء امامت امامان و عرفان عارفان واقعی و حکمت حکیمان الهی استفاده نکردند ، و چون حیوانات به فربهی خود ، و اضافه کردن طول و عرض و حجم بدن پرداختند ، و نطفه چند گرمی وجود خود را با خورد و خوراک باد کرده ، به وزن هشتاد ، نود کیلو رسانده اند!!

اینان می توانستند نهال وجود خود را ، تبدیل به شجره طیبه کنند ، و از خویشتن خویش منبعی از کمالات و حقایق بسازند ، ولی به امور مادی محض مغرور شده جز به ساختن بدن حیوانی به کار دیگر مشغول نشدند ، و همچون روز اول ناقص و ندار و فقیر ماندند .

کسب و تجارت مادی دارند ، شاغل میز و صندلی هستند ، دارای مال و منال و زن و فرزند ولی ناقص اند .

به علت ناقص ماندن ، مضرّند ، اهل هر نوع گناه و معصیت هستند ، به حقوق دیگران تجاوز می کنند ، از ظلم و ستم پرهیز ندارند ، با کمال بی شرمی از سفره گسترده نعمت حق بهره می برند ، ولی با دشمنان خدا یعنی

شیاطین جنّی و انسی در تمام زمینه ها همکاری می نمایند .

در روایت دیگری از قول امام هفتم حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) می خوانیم:

<< مَنِ اسْتَوی یَوْماهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ ، وَ مَنْ کانَ آخِرُ یَوْمَیْهِ شَرَّهُما فَهُوَ مَلْعُونٌ ، وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفِ الزِّیادَهَ فی نَفْسِهِ فَهُوَ فی نُقْصان ، وَ مَنْ کانَ اِلَی النُّقْصانِ فَالْمَوْتُ خَیْرٌ لَهُ مِنَ الْحَیاهِ >>. [157]
آن که دو روزش مساوی باشد ، دچار غبن و خسارت شده ، و کسی که پایان دو روزش بدترین زمان آن دو روزش باشد ملعون است ، و آن کسی که در وجود خود اضافه ای از واقعیات و کمالات در گذر عمر نبیند ناقص است ، و آن که بسوی نقصان روی دارد ، مرگ برای او از زندگی بهتر است!!

روایتی نزدیک به همین مضمون نیز از امام به حق ناطق ، حضرت صادق(علیه السلام) در کتب پرقیمت شیعه نقل شده . [158]

در روایت دیگری از رسول باکرامت اسلام می خوانیم:

<< اَلْکاسِبُ حَبیبُ اللّهِ >>.
آنکه در مقام کسب است ، حبیب خدا است .

بدون شک بالاترین کسب و برترین تجارت ، کسب فضائل ، و حقایق ، و اقدام برای به دست آوردن معارف ، و کمالات و حسنات اخلاقی و انسانی است .

چنین کاسبی همچون رسول خدا ، محبوب خدا ، و وجودی پرارزش ، و موجودی وزین است .

بیائیم از ناقص ماندن بپرهیزیم ، از اینکه دو روز ما مساوی باشد ، دوری بجوئیم ، و از این که دست خود را از کسب کمالات کوتاه نگاه داریم بپرهیزیم ، که هرکس در قیامت از امور معنوی و رشد عقلی ،

و کمالات اخلاقی و عملی کم داشته باشد ملعون و مطرود و مغبون و در ترازوی قیامت سبک وزن ، و در نتیجه مستحق عذاب ، و آنکه دارای وزن معنوی و به عبارت دیگر سنگینی ایمان و اخلاق و عمل باشد اهل فلاح و نجات و رستگاری و پیروزی است ، در این زمینه به دو آیه بسیار مهم از قرآن مجید عنایت کنید:

<< وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ >>. [159]

<< وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازینُهُ فَأُولئِکَ الَّذینَ خَسِرُوا اَنْفُسَهُمْ بِما کانُوا بِآیاتِنا یَظْلِمُونَ >>. [160]

ترازو در روز قیامت حق است ، آنان که در آن میزان ، ایمان و عمل و اخلاقشان سنگین است اهل فلاح و رستگاری اند .

و آنان که در آن میزان از نظر واقعیات سبک وزنند ، وجودشان مبتلای به خسارت است ، چرا که متجاوز از حدود خداوند بودند .

 

راه کمال

خداوند مهربان در قرآن مجید برای پیمودن راه کمال ، به همه انسانها به دست آوردن دو واقعیت را ، با لحاظ کردن شرایط الهی و انسانی سفارش می نماید:

پیمودن راه حیات مادی ، پیمودن راه حیات معنوی ، این دو معنا در چهار آیه از سوره مبارکه آل عمران بیان شده است:

زیّن للنّاس حبّ الشّهوات من النّساء و البنین و القناطیر المقنطره من الذّهب و الفضه و الخیل المسوّمه و الانعام و الحرث ذلک متاع الحیوه الدّنیا و الله عنده حسن المآب .

قل اَؤنبّئکم بخیر من ذلکم للّذین اتّقوا عند ربّهم جنّات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و ازواج مطهّره و رضوان من الله و الله بصیر بالعباد .

<< الّذین یقولون ربّنا انّنا آمنّا فاغفرلنا ذنوبنا و قنا عذاب النّار >>.

<< الصّابرین و الصّادقین و القانتین و المنفقین والمستغفرین بالاسحار >>. [161]

زینت داده شد برای همه انسانها ، دوست داشتن خواسته ها و امیال ، که عبارت است از میل به زنان و فرزندان ، و ثروت فراوان از طلا و نقره ، و اسبهای نشاندار ، و چهارپایان و زراعت و کشاورزی ، این است آنچه موجب بهرهوری انسانها در چهارچوب حیات دنیائی است ، و نزد خداوند بازگشتگاه نیکوست ، که عبارت است از جنّت لقاء و نعمت ابد و جاوید حق در بهشت عنبر سرشت . بگو ای رسول من ، شما انسانها را به بهتر از اینها خبر دهم ؟ برای آنان که در تمام برنامه های زندگی ، از تشکیل خانواده و زن و فرزندداری ، و کسب مال و بدست آوردن احشام و زراعت ، و رابطه بین خود و تمام مردم تقوای الهی پیشه کردند ، و در انجام هر برنامه ای از دستورات حق پیروی نموده ، و از هوای نفس و شهوات حرام و خواسته های شیاطین خود را حفظ کردند و راه پرهیزکاری پیش گرفتند ، بهشت هائی نزد پروردگارشان دارند که نهرها از زیر آن جاری است ، و برای آنان ازواج پاک و رضوان الهی است ، و خداوند آگاه به وضع بندگان است ، آنان که می گویند : پروردگارا ایمان آوردیم ، پس گناهان ما را مورد مغفرت قرار بده ، و ما را از عذاب روز قیامت در پناهت نگهدار .

عباد خدا آنان هستند که علاوه بر این واقعیات ، در تمام حوادث اهل صبر واستقامت ، و صدق و راستی ، و بندگی و عبادت ، و انفاق و استغفار در وقت سحرند .

فعل « زیّن » در آیه شریفه از نظر ادبی مجهول آمده ، مجهول آورده شدن فعل ، شاید برای نشان دادن ارزش و عظمت برنامه باشد ، بدین جهت باید گفت فاعل فعل حضرت حق است ، اوست که آن واقعیات را برای تمام انسانها آراسته ، تا نسبت به میل خود در برابر آنها شائق و راغب و عاشق و دلباخته باشند ، و از طریق این عشق و رغبت به تشکیل زندگی از طریق ازدواج و کسب مال و منال و تسخیر کردن حیوانات ، و آباد کردن زمین برخیزند ، و از این راه به بهرهوری از حیات مادی برسند ، و از جهت دیگر آراسته به تقوا ، ایمان ، دعا ، ترس از عذاب آخرت شده ، و به کسب صبر و صدق و عبادت و انفاق و استغفار برخیزند ، تا به بهشت حق و رضای دوست و همسران پاکیزه آخرتی برسند .

در هر صورت بر اساس آیات کریمه قرآنیه ، ظرافت خلقت زن ، چهره زیبای وی ، وقار و حیای ذاتی او ، صدای لطیف و جاذب این موجود ، راه رسم طنّازی و عشوه گری این مخلوق فوق العاده ، همه و همه از موجبات آراستگی و زینت اوست ، که باعث دلربائی ، و دلبری و جذب میل و شهوت مرد ، و علّت بسیار مهم علاقه او و عشق وی به انتخاب زن و تشکیل زندگی و فرزنددار شدن ، و فعالیت و کوشش

کسبی و تجارتی و زراعتی برای تأمین حیات مادی ، و تداوم حیات خانه و خانواده است ، و این راهی است که اگر توأم با تقوا و دوری از گناه و معصیت ، و همراه با ایمان و مناجات و صبر و صدق و عبادت و انفاق و استغفار در سحر گردد ، سعادت دنیا و آخرت ، و خیر مادی و معنوی تأمین می شود ، و انسان از امور لذت بخش دنیا ، و منافع سرشار و ابدی آخرت و از همه مهمتر رضوان و رضایت حضرت محبوب برای ابد بهره مند می گردد .

 

راه انتخاب همسر در اسلام

راه انتخاب همسر در ادیان و مکاتبی که رنگ و بوی وحی را از دست داده اند ، یا از ابتدا از ویژگی آسمانی بودن محروم بودند ، با راه انتخاب همسر در فضای ملکوتی اسلام فرق می کند .

اسلام به مرد مسلمان و انسان مؤمن اجازه انتخاب هر زنی را که بخواهد نمی دهد ، چنانکه به زن مسلمان و بانوی مؤمنه اجازه اختیار هر شوهری که بخواهد نمی دهد ، چرا که در انتخاب و اختیار همسر باید خیر دنیا و آخرت ، و سعادت امروز و فردای انسان ملاحظه شود ، و پاک ماندن انسان از آلودگیها و پاکیزه ماندن زندگی از برنامه های شیطانی لحاظ گردد ، زیرا در بنای ازدواج در اسلام فقط شهوت و تمتع و لذت بدنی و مادی منظور نیست ، بلکه هدف اسلام از مسئله ازدواج حفظ دین زنان و مردان ، و ساخته شدن خانه ای الهی ، و بوجود آمدن فرزندانی شایسته ، و تأمین رضایت حق است ، به همین خاطر در چنین چهارچوبی اصل ازدواج ، آئین همسرداری ، عشقورزی به زن شرعی ، تأمین نیاز جنسی به هر اندازه ای که مزاج مرد و زن اقتضا کند ، رعایت حقوق ، فرزنددار شدن ، تربیت اولاد ، و به عهده داشتن وظایف لازم ، و کار و کوشش و کسب برای تأمین مسکن و لباس و تغذیه زن و بچه به عنوان عبادت خدا شناخته شده ، و برای هر قدمی که انسان در این زمینه برمی دارد اجر عظیم و ثواب زیاد منظور شده است .

اینجاست که معجزه اسلام در اصرار به مسئله کفویّت روشن می شود ، و انسان در برابر شرایط الهی ازدواج که در اسلام مطرح است با تمام وجود به خضوع وادار می شود ، که اگر آن شرایط الهی و معنوی لحاظ نشود ، از سر و روی زندگی شرّ و فتنه برخواهد خاست ، و فضای خانه به فضائی پر از عذاب و رنج ، و درد و محنت ، و تأسف و غصّه تبدیل خواهد شد ، و کار به طلاق و جدائی یا تلخی همیشگی و یا اگر ظرفیتی در کار نباشد به جنون و دیوانگی و یا خودکشی یکی از طرفین منجرّخواهد گشت .

از زنی که به رشد عقل و فکر خود با کسب معرفت ، و به کمال خود با کسب ایمان و اخلاق و تقوا کمک نکرده باید پرهیز کنید ، و از ازدواج با چنین زنی خودداری نمائید ، زنی که در خانواده ای به دور از خداپرستی ، و اخلاق و تقوا ، و

توحید و عبادت بار آمده و برای مرد جز فتنه و فساد ، و هلاکت و تباهی چیزی ندارد .

روایت بسیار مهم و فوق العاده ای در این زمینه از حضرت باقر (علیه السلام) بدین صورت نقل شده :

<< مَرَّ رَسُولُ اللّهِ عَلی نِسْوَه فَوَقَفَ عَلَیْهِنَّ ثُمَّ قالَ: مَا رَأَیْتُ نَواقِصَ عُقُول وَ دین اَذْهَبَ بِعُقُولِ ذَوِی الاَْلْبابِ مِنْکُنَّ ، اِنّی قَدْ رَأَیْتُ اَنَّکُنَّ اَکْثَرُ اَهْلِ النّارِ عَذاباً فَتَقَرَّبْنَ اِلَی اللّهِ مَا اسْتَطَعْنَ . . . >>[162]

رسول خدا به عده ای از زنان گذشت ، ناگهان ایستاد و به آنان خطاب کرد ، چون شما جمعیتی با نقصان عقل و دین ندیدم که عقل خردمندان را از دست آنان بگیرد ، من چنین دیدم که عذاب شما از تمام دوزخیان بیشتر است ، من به شما سفارش اکید می کنم که به حضرت حق ، با تکمیل ایمان و کسب معرفت ، و آراسته شدن به حسنات تقرب جوئید .

امام صادق (علیه السلام) فرمود :

<< اَغْلَبُ الاَْعْداءِ لِلْمُؤَمِنِ زَوْجَهُ السُّوءِ >>. [163]
کوبنده ترین دشمن مؤمن همسر بد است .

در روایت دیگری آمده :

<< اَوَّلُ ما عُصِیَ اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ بِسِتِّ خِصال: حُبُّ الدُّنْیا ، وَ حُبُّ الرِّئاسَهِ ، وَ حُبُّ النَّوْمِ ، وَ حُبُّ النِّساءِ وَ حُبُّ الطَّعامِ ، وَ حُبُّ الرّاحَهِ >>. [164]
نخستین مایه گناه ، که نسبت به آن عصیان و معصیت حق صورت گرفت شش چیز است :
دنیاپرستی ، ریاست پرستی ، عشق به خواب ، زن پرستی ، شکم پرستی ، راحت طلبی .

بنابراین خود را در انتخاب همسر ، به شرایطی که اسلام اعلام فرموده ، و اینجانب آن شرایط را از طریق روایات بیان خواهم کرد ، مقید نمائید ، و سعی کنید زیبائی تنها ، و عشق به زن گرفتن ، و چشم دوختن به مال و ثروت زن ، برای شما موجب انتخاب همسر نشود .

رسول حق فرمود :

زن را برای مال و جمالش انتخاب نکنید ، مالش موجب طغیان و جمالش مایه تباهی است ، در ازدواج دین و ایمان زن را لحاظ کنید . [165]

رسول خدا در روایتی فرمود :

<< اِنْ کانَ الشُّؤْمُ فی شَیْء فَفِی النِّساءِ >>. [166]
اگر شومی در چیزی باشد ، در زنان است .

آری زنی که از معرفت و ایمان و اخلاق و خوشرفتاری ، و وقار و کرامت برخوردار نباشد ، شوم و موجب تباهی زندگی و هلاکت شوهر است .

و نیز آن حضرت فرمود :

<< شَرُّ الاَْشْیاءِ الْمَرْأَهُ السُّوءُ >>. [167]
بدترین اشیاء زن بد است .

 

داستانی حیرت آور

در تفسیر ابوالفتوح رازی آمده : جوانی در اوقات نماز بالای مأذنه مسجد اذان می گفت ، یک روز در حال اذان گفتن به خانه های اطراف مسجد نظر انداخت ، نظری که اسلام از بابت مصلحت انسان و حفظ وی از فتنه ها حرام کرده است .

ناگهان دیده اش در خانه ای به دختری نیکو منظر و صاحب جمال افتاد ، دل به او داد ، پس از اذان در آن خانه را کوبید ، صاحب خانه در را باز کرد ، جوان به او گفت اگر دختر به شوهر می دهید ، من به او مایلم ، صاحبخانه گفت ما « آسوری » مذهبیم ، اگر مذهب ما را انتخاب کنی من از اینکه دخترم را به تو تزویج کنم منعی نمی بینم جوان که دل به زیبائی و جمال دوخته بود ، و از انتخاب هم کفو روی گردانده بود ، و دلاّلِ خود را در ازدواج چشم و شهوت و جمال و زیبائی قرار داده بود ، از پذیرش شرط پدر دختر استقبال کرد ، از اسلام دست برداشت ، به شرک روی آورد ، به روز عقد دختر ازبالای پله های خانه با سر به زمین آمد وبه هلاکت ابدی دچارشد!

 

شرایط اسلامی و انسانی در انتخاب همسر

1 لازم است خانواده های عزیز قبل از ازدواج دختر و پسر ، زمینه دیدار آن دو را با هم فراهم نمایند ، در این زمینه خواندن عقد و ایجاد محرمیّت لازم نیست ، این واقعیتی است که اسلام آن را اجازه می دهد ، و فقه اسلامی آن را بی مانع می داند ، این دیدار برای هر دو ضروری است ، تا با دیدن یکدیگر کمالات و عیوب ظاهری را بفهمند ، و سپس در تصمیم گیری اقدام نمایند ، علاوه راه ردّ و ایراد و اشکال تراشی را برای بعد از ازدواج ببندند ، البته در این دیدار باید قصد و نیت ازدواج ، و پسند و عدم پسند مطرح باشد ، تا فضای برنامه از معصیت حق پاک بماند ، به روایاتی که در این زمینه وارد شده عنایت کنید :

<< قالَ النَّبِیُّ لِلْمُغیرَهِ بْنِ شُعْبَهَ وَ قَدْ خَطَبَ إِمْرَأَهً لَوْ نَظَرْتَ اِلَیْها فَإِنَّهُ اَحْری اَنْ یَدُومَ بَیْنَکُما >>. [168]
رسول حق به مغیره بن شعبه که با زنی ازدواج کرده بود فرمود : اگر قبلاً او را می دیدی امید توافق و سازش در بین شما بیشتر بود .

محمد بن مسلم می گوید از حضرت باقر (علیه السلام) پرسیدم :

<< عَنِ الرَّجُلِ یُریدُ اَنْ یَتَزَوَّجَ الْمَرْأَهَ أَیَنْظُرُ اِلَیْها ؟ قالَ نَعَمْ اِنَّما یَشْتَریها بِاَغْلَی الثَّمَنِ >>. [169]
مردی که می خواهد ازدواج کند ، حق دارد زن مورد نظر برای ازدواج را ببیند ؟ فرمود : آری به گران ترین قیمت می خرد ، چرا حقّ دیدن نداشته باشد ؟

حسن سری گوید :

<< قُلْتُ لاَِبی عَبْدِاللّهِ الرَّجُلُ یُریدُ اَنْ یَتَزَوَّجَ الْمَرْأَهَ یَتَأَمَّلُها وَ یَنْظُرُ اِلی خَلْفِها وَ اِلی وَجْهِها ؟ قالَ نَعَمْ لا بَأْسَ اَنْ یَنْظُرَ الرَّجُلُ اِلَی الْمَرْأَهِ اِذا اَرادَ اَنْ یَتَزَوَّجَها یَنْظُرُ اِلی خَلْفِها وَ اِلی وَجْهِها >>. [170]
به حضرت صادق(علیه السلام) عرضه داشتم برای مرد جایز است پیش از ازدواج در وجود زن دقت کند ، پشت سر و صورتش را ببیند ؟ فرمود : آری مانعی ندارد که زن مورد نظر را از پشت سر یا جلوی رو ببیند .

و مردی به امام ششم گفت :

<< اَیَنْظُرُ الرَّجُلُ اِلَی الْمَرْأَهِ یُریدُ تَزْویجَها فَیَنْظُرُ اِلی شَعْرِها وَ مَحاسِنِها قالَ لا بَأْسَ بِذلِکَ اِذا لَمْ یَکُنْ مُتَلَذِّذاً وَ فی خَبَر : وَ تَقُومُ حَتّی یَنْظُرَ اِلَیْها ؟ قالَ نَعَمْ وَ تُرَقِّقُ لَهُ الثِّیابَ >>. [171]
جائز است مرد موی سر و زیبائیهای زنی را که می خواهد بگیرد ، ببیند ؟ فرمود : اگر منظور آگاهی از خصوصیات اوست اشکال ندارد ، در خبر دیگری آمده که از حضرت سئوال شد ، جایز است زن بایستد تا مرد او را نظر کند ، فرمود : آری ، بلکه پوشیدن لباس نازک هم در آن وقت مانعی ندارد .

و<< َ قالَ (صلی الله علیه وآله وسلم) لِصَحابِیٍّ خَطَبَ إِمْرَأَهً أُنْظُرْ اِلی وَجْهِها وَ کَفَّیْها >>. [172]
رسول خدا به مردی از صحابه که زنی را خواستگاری کرده بود فرمود : صورت و دستهای او را ببین .

امثال این روایات می خواهد بگوید اگر کسی زنی را برای همسری انتخاب کرد پس از بررسیهای لازم در رابطه با خانواده و اخلاق و ایمان او ، مانعی ندارد برای آگاهی از خصوصیات بدنی او نظیر مو ، قیافه ، زیبائی ، قد و قامت ، اندام ، وی را ببیند ، مبادا نقص و عیبی در وجود او باشد ، یا موردی در او ببیند که باعث دلسردی ، یا موجب تفرقه شود ، نه اینکه حق دارد خانه به خانه برود ، و ناموس اسلام را یک به یک از نظر بگذراند ، و سراپای همه را دقت نماید تا اگر خواست یکی را از آن میان انتخاب کند . [173]

2 چون زن را پسندید ، و مایل به ازدواج با او شد در عین زیبائی زن ، و آراسته بودنش به جمال و کمال ، و دلبری و طنازی وی ، نیت خود را در ازدواج با او برای خدا قرار دهد ، و به عنوان عمل به دستور و فرمان حضرت حق و اجرای سنت انبیاء الهی ، بخصوص رسول باکرامت اسلام قدم بردارد .

در این زمینه یعنی اقدام برای ازدواج به قصد قربت و به نیت جلب خوشنودی حق روایت بسیار مهمی از رسول خدا نقل شده :

مَنْ نَکَحَ لِلّهِ وَ أَنْکَحَ لِلّهِ اِسْتَحَقَّ وِلایَهَ اللّهِ . [174]

آنکه برای خدا ازدواج می کند ، و برای فراهم کردن وسیله ازدواج دیگران محض خدا قدم برمی دارد استحقاق قرار گرفتن در ولایت خدا را پیدا می کند .

آری چنین انسانهای بافضیلتی مشمول این آیه شریفه می گردند :

الله ولیّ الّذین آمنوا یخرجهم من الظّلمات الی النّور . [175]

خداوند سرپرست کسانی است که ایمان آوردند ، آنان را از ظلمت جهل ، ظلم ، ضعف روحی ، بداخلاقی ، سستی در عمل به نورانیت فهم و بصیرت ، عدالت ، قوت قلب خوش خلقی و قدرت در عمل می برد .

خداوند داشتن زن و فرزند را دوست دارد ، به همین خاطر در سن پیری به زکریا ، یحیی و به ابراهیم ، اسماعیل را عنایت فرمود ، و در آیه ای از کتابش به رسول مطهّرش فرمود :

<< و لقد ارسلنا رسلاً من قبلک و جعلنا لهم ازواجاً و ذریّه >> . [176]
و به تحقیق رسولانی برای هدایت مردم ، پیش از تو فرستادیم و برای آنان زنان و فرزندان قرار دادیم .

3 عجله در ازدواج کار صحیحی نیست ، در معارف اسلامی آمده که : عجله کار شیطان است ، انتخاب همسر باید بادقت و وقت گذاری و مشورت ، و شناخت لازم از او و خانواده اش صورت بگیرد ، مبادا که در این زمینه خسارتی به طرفین وارد شود ، و ضربه روحی و روانی ببار آید .

حضرت صادق (علیه السلام) در این زمینه فرموده :

<< اِنَّما الْمَرْأَهُ قِلادَهٌ فَانْظُرْ ما تَتَقَلَّدُ . . . >>[177]
همانا زن گردن بند است ، دقت کن چه گردن بندی بر گردن زندگی و حیات خود می افکنی .

4 در روایاتی که از رسول حق و اهل بیت طاهرین آن حضرت در کتابهای پرارزش شیعه آمده خصوصیات زنی که لایق همسری مرد مؤمن و جوان مسلمان است و با ظرافت و دقت کامل بیان شده :

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود :

<< اِذا اَرادَ اَحَدَکُمْ اَنْ یَتَزَوَّجَ الْمَرْأَهَ فَلْیَسْأَلْ عَنْ شَعْرِها کَما یَسْأَلُ عَنْ وَجْهِها فَاِنَّ الشَّعْرَ اَحَدُ الْجَمالَیْنِ >>. [178]
به هنگامی که یکی از شما قصد ازدواج با زنی را داشت ، ( در صورت پیش آمدن مانع از دیدن او ) از مویش تحقیق کند ، چنانکه از رویش ، چه مو هم یکی از مایه های زیبائیست .

5 تا 13 جابر بن عبد اللّه انصاری گوید : با رسول خدا نشسته بودیم ، سخن از زنان ، و برتری بعضی از آنان بر بعض دیگر به میان آمد ، رسول الهی فرمود ، من در این زمینه با شما سخن بگویم ؟ عرضه داشتم آری .

فرمود : بهترین زنان شما زنی است که فرزند آورد ، مهربان باشد ، از پاکدامنی نصیب داشته ، نزد فامیل خود عزیز و محترم ، و در برابر شوهر متواضع و فروتن باشد .

برای شوهر زینت کند ، و نسبت به دیگران باوقار و بی اعتنا دیده شود ، سخن شوهر را بشنود ، و از وی فرمان ببرد ، در خلوت در اختیار او باشد ، ولی مانند مردان مبتذل نباشد . [179]

14 تا 18 امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود :

<< خَیْرُ نِسائِکُمْ اَلْخَمْسُ فَقیلَ مَا الْخَمْسُ قالَ : اَلْهَیِّنَهُ اللَّیِّنَهُ الْمُواتِیَهُ الَّتی اِذا غَضِبَ زَوْجُها لَمْ تَکْتَحِلْ بِغُمْض حَتّی یَرْضی ، وَ الَّتی اِذا غابَ زَوْجُها حَفِظَتْهُ فی غَیْبَتِهِ فَتِلْکَ عامِلَهٌ مِنْ عُمّالِ اللّهِ لا تَخیبُ >>. [180]

بهترین زنان شما پنج گونه اند ، گفته شد پنج گونه کدام است ؟ فرمود : آسان گیر ، نرم خو ، بساز ، چون شوهر به خشم آید نیارامد تا خوشنودی او را فراهم آورد ، در غیاب شوهر حیثیت او را حفظ کند ، این زن از عمّال حق است و از لطف پروردگار ناامید نشود .

19 حضرت باقر (علیه السلام) فرمود :

<< أَتی رَجُلٌ رَسُولَ اللّهِ (صلی الله علیه وآله وسلم) یَسْتَأْمِرُهُ فِی النِّکاحِ فَقالَ : نَعَمْ اِنْکِحْ وَ عَلَیْکَ بِذَواتِ الدّینِ تَرِبَتْ یَداکَ وَ قالَ اِنَّما مَثَلُ الْمَرْأَهِ الصّالِحِهِ مَثَلُ الْغُرابِ الاَْعْصَمِ الَّذی لا یَکادُ یُقْدَرُ عَلَیْهِ قالَ : وَ مَا الْغُرابُ الاَْعْصَمُ ؟ قالَ اَلاَْبْیَضُ اِحْدی رِجْلَیْهِ >>. [181]
مردی با رسول خدا در مسئله ازدواج مشورت کرد ، حضرت فرمود : ازدواج کن ، ولی با زن دیندار ، خدایت خیر دهد ، زن شایسته مانند کلاغ اعصم است که دسترسی به او آسان نیست ، عرضه داشت کلاغ اعصم کدام است ؟ فرمود کلاغی که یک پایش سپید است .

20 و 21 ابراهیم کرخی گوید به حضرت صادق (علیه السلام) گفتم : همسرم از دنیا رفت ، زنی همدم و همساز بود ، اینک به فکر ازدواج هستم ، حضرت فرمود :

<< أُنْظُرْ أَیْنَ تَضَعُ نَفْسَکَ وَ مَنْ تُشْرِکُهُ فی مالِکَ وَ تُطْلِعُهُ عَلی دینِکَ وَ سِرِّکَ وَ اَمانَتِکَ فَإِنْ کُنْتَ لابُدَّ فاعِلاً فَبِکْراً تُنْسَبُ اِلَی الْخَیْرِ وَ اِلی حُسْنِ الْخُلُقِ >>. [182]
کمال دقت را به خرج بده که وجودت را کجا قرار می دهی و چه کسی را شریک مال و آگاه بردین و بر اسرار و امانت خود می نمائی ، اگر از ازدواج چاره ای نداری ، دوشیزه ای پیدا کن نیک رفتار و خوش اخلاق .

22 رسول حق (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود :

<< إِنَّ مِنَ الَقِسَمِ الْمُصْلِحِ لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ اَنْ تَکُونَ لَهُ اِمْرَأَهٌ اِذا نَظَرَ اِلَیْها سَرَّتْهُ ، وَ اِنْ غَابَ حَفِظَتْهُ ، وَ اِنْ اَمَرَها أَطاعَتْهُ >>. [183]
از مقدرات الهی برای مرد مسلمان که وضع او را اصلاح می کند ، زنی است که چون شوهر بر وی نظر کند خرسند شود ، در غیاب او آبرویش را حفظ کند ، و در حضور وی فرمانش را اطاعت نماید .

23 رسول خدا (علیه السلام) فرمود :

<< اَفْضَلُ نِساءِ أُمَّتی أَصْبَحُهُنَّ وَجْهاً وَ أَقَلُّهُنَّ مَهْراً >>. [184]

برترین زنان امّتم زیباترین آنان و کم مهریه ترینشان هستند .

24

<< عَنْ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ (علیه السلام) أَنَّ رَسُولَ اللّهِ (صلی الله علیه وآله وسلم) قالَ : أَخْبِرُونی أَیُّ شَیْء خَیْرٌ لِلنِّساءِ ؟ فَقالَتْ فاطِمَهُ (علیها السلام) أَنْ لا یَرَیْنَ الرِّجالَ وَ لا یَراهُنَّ الرِّجالُ فَأَعْجَبَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه وآله وسلم) وَ قالَ إِنَّ فاطِمَهَ بَضْعَهٌ مِنّی >>. [185]

امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: رسول خدا به مردم گفت: به من خبر دهید چه چیزی برای زنان بهتر است ؟ فاطمه(علیها السلام) پاسخ داد مردان را نبینند ، و مردان هم آنها را نبینند « هرزه و بی بند و بار غیر مقید به مسائل شرعی و اخلاقی نباشد » رسول حق از این جواب شگفت زده شد و فرمود: فاطمه پاره تن من است!!
25 و26

<< قالَ الصّادِقُ (علیه السلام) :خَیْرُ نِسائِکُمُ الَّتی اِنْ أُعْطِیَتْ شَکَرَتْ وَ اِنْ مُنِعَتْ رَضِیَتْ >>. [186]
امام صادق(علیه السلام)فرمود: بهترین زنان شما زنی است که اگر مال دراختیارش گذاشتی سپاسگزاری کند ، و اگر به مصلحتی از وی منع نمودی خوشنود و راضی باشد .

27 تا 30 امام ششم(علیه السلام) فرمود:

<< خَیْرُ نِسائِکُمُ الطَّیِّبَهُ الرّیحِ ، الطَّیِّبَهُ الطَّبیخِ الَّتی اِذا أَنْفَقَتْ ، أَنْفَقَتْ بِمَعْرُوف وَ اِذا أَمْسَکَتْ ، أَمْسَکَتْ بِمَعْرُوف فَتِلْکَ عامِلٌ مِنْ عُمّالِ اللّهِ وَ عامِلُ اللّهِ لا یَخیبُ وَ لا یَنْدَمُ >>. [187]
بهترین زنان شما زنی است که خوشبو و خوش پخت و پز باشد ، بجا خرج کند ، و بجا امساک نماید ، چنین زنی از کارکنان حق است ، و عامل حق را ناامیدی و پشیمانی نیست .

31 رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود :

<< أَعْظَمُ النِّساءِ بَرَکَهً أَیْسَرُهُنَّ مَؤُونَهً >>. [188]
پربرکت ترین همسر ، زنی است که برای شوهر هزینه اش کمتر باشد .

32 تا 34 امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود :

<< خَیارُ خِصالِ النِّساءِ شِرارُ خِصالِ الرِّجالِ: الزَّهْوُ وَ الْجُبْنُ وَ الْبُخْلُ فَإِذا کانَتِ الْمَرْأَهُ ذاتَ زَهْو لَمْ تُمَکِّنْ مِنْ نَفْسِها ، وَ اِذا کانَتْ بَخیلَهً حَفِظَتْ مالَها وَ مالَ بَعْلِها وَ اِذا کانَتْ جَبانَهً فَرِقَتْ مِنْ کُلِّ شَیْء یُعْرَضُ لَها >>. [189]
بهترین ویژگیهای زن در فضای زناشوئی و شوهرداری بدترین صفات مرد است: کبر ، ترس ، بخل ، اگر زن متکبر باشد تسلیم غیرشوهر نمی شود ، اگر بخیل باشد مال خود و شوهر را حفظ می کند ، و اگر ترسو باشد از هر پیش آمدی بیمناک می شود و در صدد حفظ خود بر می آید ، و در نتیجه به دام دیگران نمی افتد .

35

تا 38 رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود :

<< تَزَوَّجُوا الاَْبْکارَ فَإِنَّهُنَّ أَعْذَبُ أَفْواهاً ، وَ اَرْتَقُ أَرْحاماً ، وَ أَسْرَعُ تَعَلُّماً ، وَ أَثْبَتُ لِلْمَوَدَّهِ >>. [190]
با دختران بکر و دست نخورده ازدواج کنید که دهانهای گواراتر ، و رحِم های جمع تر دارند ، یادگیری آنان سریع تر ، و عشق و علاقه آنان به شوهر و زندگی پایدارتر است .

39 و 40 امام صادق (علیه السلام) فرمود :

<< خَیْرُ نِسائِکُمُ الَّتی اِذا خَلَتْ مَعَ زَوْجِها خَلَعَتْ لَهُ دِرْعَ الْحَیاءِ وَ اِذا لَبِسَتْ لَبِسَتْ دِرْعَ الْحَیاءِ >>. [191]
بهترین زنان شما زنی است که چون با شوهر خلوت کند و جامه از تن برگیرد پرده حیا را نسبت به شوهر خود به دور افکند « همه گونه و به هر شکل در اختیار شوهر باشد » و چون جامه بر تن پوشد ، لباس حیا را نیز همراه آن بپوشد .

این است خصوصیاتی که باید در زن مسلمان و دوشیزه مؤمنه باشد ، و برجوانان عزیز مؤمن و مسلمان فرض است که به هنگام آماده شدن برای ازدواج از این خصوصیات که با حذف مکررات آن در روایات حدود چهل ویژگی است جستجو کنند ، چنانچه در حد قابل قبول در دوشیزه ای یافتند او را برای همسری خود و مادری فرزندانشان انتخاب کنند ، و بر این معنی سعی داشته باشند که در این زمینه دچار سخت گیری بیجا و وسواس در انتخاب نگردند ، که وسواس و دقت زیاد کار را سخت و زمینه ازدواج را به بن بست دچار می کند .

( والذین یقولون ربنا هب لنا من ازواجنا و ذرّیّاتنا قره اعین و اجعلنا للمتقین اماماً )

« فرقان / 74 »

Share