ارزش علم و مقام دانشجو در حدیث

امام علی علیه السلام فرمودند : 
مَنِ ادَّعى مِنَ العِلمِ غایَتَهُ فَقَد أظهَرَ مِن جَهلِهِ نِهایَتَهُ ؛ 
هر که ادّعا کند به نهایت دانش رسیده است ، نهایت نادانى ‏اش را آشکار کرده است . 
غررالحکم، ح 9193

######################

امام علی علیه السّلام فرمودند: 
ألا لا یَستَحیِیَنَّ مَن لا یَعلَمُ أن یَتَعَلَّمَ فَإنَّ قِیمَةَ کُلِّ امرِئٍ مَا یَعلَمُ ؛ 2787 
آگاه باشید که آن که نمى داند، نباید از آموختن شرم کند؛ زیرا ارزش هر کس به چیزى است که مى داند . 
غررالحکم ح 2787.

######################

امام على علیه السّلام فرمودند: 
قيلَ لِلعَبدِ الصّالِحِ لُقمانَ: أيُّ النّاسِ أفضَلُ ؟ قالَ: المُؤمِنُ الغَنِيُّ ، قيلَ: الغَنِيُّ مِنَ المالِ ؟ فَقالَ: لا ، ولكِنَّ الغَنِيَّ مِنَ العِلمِ الَّذي إنِ احتيجَ إلَيهِ انتَفَعَ بِعِلمِهِ ، وإنِ استُغنِيَ عَنهُ اكتَفى ؛ 
به عبد صالح ، يعنى لقمان ، گفته شد: كدام يك از مردمان ، با فضيلت ترند؟ گفت: «مؤمنِ برخوردار» . گفته شد: از مال؟ گفت: «نه ؛ ليكن برخوردار از دانشى كه اگر به او محتاج شدند ، از دانشش سود برند و اگر از او بى نياز شدند، خودش به آن اكتفا كند» . 
بحالانوار، ج 13، ص 421

######################

امام هادي علیه السّلام فرمودند: 
اَلْعِلْمُ وِراثَةٌ كَريمَةٌ وَالاْدَبُ حُلَلٌ حِسانٌ، وَالْفِكْرَةُ مِرْآتٌ صافَيةٌ؛ 
علم و دانش بهترين يادبود براي انتقال به ديگران است، ادب زيباترين نيكي ها است و فكر و انديشه آئينه صاف و تزيين كننده اعمال و برنامه ها است. 
مستدرك الوسائل، ج 11، ص 184، ح 4

######################

امام رضا علیه السّلام فرمودند: 
إنّ العبدَ إذا اختارَهُ اللّه ُ عزّ وجلّ لاُمورِ عبادِهِ شَرحَ صَدرَهُ لذلكَ ، وأودَعَ قلبَهُ يَنابِيعَ الحِكمةِ، وألْهَمهُ العِلمَ إلهاما ، فلَم يَعْيَ بعدَهُ بجوابٍ ولا يَحيرُ فيهِ عنِ الصّوابِ ؛ 
هرگاه خداوند عز و جل بنده اى را براى [اداره] امور بندگانش برگزيند براى اين امر به او شرح صدر عطا مى كند، چشمه هاى حكمت را در دلش جارى مى سازد و به او علم و دانش الهام مى فرمايد كه از آن پس ، از پاسخ هيچ چيز درنمى ماند و در يافتن راه درست سرگردان نمى شود. 
الكافي: 1 / 202 / 1

######################

امام صادق علیه السّلام فرمودند: 
إنّ علِيّا كانَ عالِما والعلمُ يُتوارَثُ ، ولَن يَهْلِكَ عالِمٌ إلّا بَقِيَ مِن بَعدِهِ مَن يَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّه ُ ؛ 
(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مى شود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن كه پس از او كسى مى ماند كه علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. 
الكافي: 1 / 221 / 1

######################

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: 
كُلُّ جُلوسٍ فِي المَسجِدِ لَغوٌ إلاّ ثَلاثَةً: قِراءَةُ مُصَلٍّ أو ذِكرُ اللّه ِ أوسائلٌ عَن عِلمٍ ؛ 
هر نشستنى در مسجد بيهوده است مگر نشستن سه كس: نمازگزارى كه [قرآن ]قرائت كند كسى كه ذكر خدا بگويد و كسى كه به جست وجوى دانش باشد . 
بحار الأنوار ، ج 77 ، ص 88ميزان الحكمه ، ح 8304

######################

امام على علیه السّلام فرمودند: 
لاعَمَلَ كَالتَّحقيقِ ؛ 
هيچ كردارى مانند پژوهش نيست . 
غررالحكم و دررالكلم ، ح 10483

######################

امام على علیه السّلام فرمودند: 
لافِقهَ لِمَن لايُديمُ الدَّرسَ ؛ 
آن كه آموختن را استمرار نمى بخشد ، از درک دانش بى نصيب است . 
غررالحكم و دررالكلم ، ح 10552

######################

امام على علیه السّلام فرمودند: 
مَن أكثَرَ مُدارَسَةَ العِلمِ لَم يَنسَ ما عَلِمَ و استَفادَ ما لَم يَعلَم ؛ 
هر كه بحث علمىِ بسيار كند ، آموخته هايش را از ياد نمى برد و آنچه را كه نمى داند ، فرا مى گيرد .
غررالحكم و دررالكلم ، ح 8916

######################

امام علی علیه السّلام فرمودند: 
اِعْمَلُوا بِالْعِلْمِ تَسْعَدُوا؛ 
به علم عمل كنيد تا سعادت مند شويد. 
شرح غررالحكم: ج2، ص239

######################

امام کاظم علیه السّلام فرمودند: 
فَقَّهُوا فى دينِ اللّه ِ، فَإنَّ الْفِقْهَ مِفْتاحُ الْبَصيرَةِ وَ تَمامُ الْعِبادَة؛ 
در دين خدا دانا شويد، همانا دين شناسى و فقه، كليد بصيرت و كمال عبادت است. 
مسند الامام الكاظم عليه السلام: ج3، ص249

######################

پیامبر اکرم صلّی الله عليه و آله فرمودند: 
تَعَلَّمُوا الْفَرائِضَ وَ عَلِّمُوهَا النّاسَ، فَاِنَّها نِصْفُ الْعِلْمِ؛ 
واجبات دين خود را فرا بگيريد و آن را به مسلمانان ديگر بياموزيد كه همين دانايي، به تنهايي نيمي از علم و دانش است. 
الشّهاب في الحكم و الاداب/19

######################

امام باقر علیه السّلام فرمودند: 
ان الذي يعلم العلم فيكم له اجر المتعلّم و له الفضل عليه، فتعلموا العلم من حملة العلم و علّموه اخوائكم كما علّمكموه العلما؛ 
همانا آن كسي از شما كه دانش را آموزش دهد، پاداشي برابر دانش آموز دارد و البته آموزگار بر دانش آموز فضيلت و برتري دارد. پس دانش را از حاملان آن فراگيريد و آن سان كه عالمان به شما آموخته اند، آن را به برادرانتان بياموزيد. 
اصول كافي، ج 1، ص 35.

######################

امام علی علیه السّلام فرمودند: 
تَغَرَّبْ عَنِ الأَْوْطانِ فى طَـلَبِ الْعُلا وَسافِرْ فَفِى الأَْسْفارِ خَمْسُ فَوائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَاكْتِسابُ مَعيشَةٍ وَعِلْمٌ وَآدابٌ وصُحْبَةُ ماجِدٍ؛ 
براى كسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر كن كه در مسافرت پنج فايده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش و آداب زندگى، و هم نشينى با بزرگواران. 
مستدرك الوسائل، ج 8، ص 115، ح 9199.

######################

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: 
اذا مَاتَ ابْنُ آدَمَ انْقَطَعَ عَمَلُهُ ، الَّا فِي ثَلَاثٍ ، صَدَقَةُ جَارِيَةٍ ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ ، أَوْ وَلَدُ صَالِحُ يَدْعُو لَهُ ؛ 
هر گاه فرزند آدم بميرد عمل او قطع مي شود مگر از سه چيز: صدقه ي جاريه (وقف به عنوان نمونه اي از صدقه جاريه)، علمي که از آن سود برده شود يا فرزند صالحي که براي او دعا کند. 
وسائل الشيعه، 292 / 13

######################

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: 
عليكَ بالعلم فانّ العِلْم خليلُ المؤمِنِ و الحلمَ وزيرُهُ والعقلَ دليلُهُ و ... و الصّبر اميرُ جنودِهِ. 
برتو باد به فراگيري علم، همانا كه علم دوست مؤمن است و بردباري وزير او و عقل راهنمايش و عمل سرپرست او و رفق و مدارا پدر او و ملايمت با ديگران برادر او و صبر، امير سپاهيان او است. 
نهج الفصاحه، ح 1961

######################

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: 
آفَةُ العِلمِ النِّسيانُ ؛ 
آفت دانش ، فراموشى است . 
الخصال ، ص 416 .

######################

امام هادی علیه السّلام فرمودند: 
العُجْبُ صَارِفٌ عَنْ طَلَبِ الْعِلْمِ، داعٍ إِلَي الغمطِ. 
خودپسندي، (آدمي را) از طلب علم باز مي دارد و به تحقير ديگران فرا مي خواند. 
بحار الانوار، ج 72، ص 199

######################

امام صادق علیه السّلام فرمودند: 
عَنْ أبِي عَبْدِاللهِ عليه السّلام : طَلبَةُ الْعِلْمِ ثَلاثَة فَاعْرِفْهُمْ بِأعْيانِهِمْ وَصِفاتِهِمْ: صِنْفٌ يَطْلُبُهُ لِلْجَدَلِ وَالْمِراءِ، وَ صِنْفٌ يَطْلُبهُ لِلإسْتِطالَةِ و الخَتلِ وَصِنْفٌ يَطْلَبُهُ لِلْفِقْهِ وَالْعَقْلِ فَصاحِبُ الْجَدَلِ وَالْمِراءِ ... . 
جويندگان علم بر سه دسته اند پس آنان را با هويت واقعي شان بشناس: دسته اي از آنها دانش را به جهت جدل و مراء فرا مي گيرند و دسته اي آن را جهت تفاخر و بزرگ نمائي مي آموزند و دسته اي نيز آن را جهت فهميدن و تعقل ياد مي گيرند. پس اهل جدل و مراء آدم مردم آزار است، او در هنگام مناظره مانع از گفتار ديگران مي شود و در ميدان سخن مجالي براي ديگران قائل نيست و در عين حال خود را حليم پارسا مي نماياند و حال آنکه باطن وي از خشوع و ورع تهي است و سرانجام خداوند نيز دماغ وي را به خاک مي مالد. 
معالم الاصول و ملاذ المجتهدين، ص 15